Proton
Proton – Oń zaryadlanǵan turaqlı elementar bólekshe. Barlıq
element
atomlarınıńasosiymassasiniprotonlartashkilqiladi. Protonnibirinshib
ólin 1900-jılda Ernest Rezerford oylap tapqan.
Proton (grekshe, protos — birinshi), oń elektrzaryadi
1, 602191710×10
−19
Kl ǵa iye turaqlı elementar bólek.
Tınısh jaǵdayındaǵi massasi 1,672610×10
−27
kg ǵa teń..
Neytron - atom yadrosın shólkemlestirgen bólekshelerden biri bolıp,
Neytron
Elektr zaryadına iye emes. 1932-jılda James Chadwick tárepinen
ashılǵan.
Atom
Atom (grekshe, atomos - bólindis) -proton hám neytrondan ibarat
yadro hám de onıń átirapında aylanıwshı elektronnan
shólkemlesken bólekshe. Dáslepki " bólindis" atınan alinǵan .
Molekula
Molekula (latınsha, moles - massa, molekula - massasha )-
elementtıń ximiyalıq qásiyetleri saqlanatuǵın eń kishi bólekshe,
atomdan ibarat boladı.
Zat
Element — tınısh jaǵdayda massaǵa iye bolǵan bólekler kompleksi,
uliwma tınıshlıq massası nolge teń bolmaǵan elementar bólekler
(tiykarlanıp, elektron, proton hám neytron). Element gaz, suyıqlıq,
qattı dene hám plazma jaǵdayında boladı. Element — materialdıń
tiykarǵı formalarınan biri. Ximiyada elementtı bir ximiyalıq element
atomlarınan ibarat ápiwayı hám ximiyalıq birikpelerden dúzilgen
quramalı bóleklerge bóliw qabil etilgen. Elementler 3 túrge
bólinedi; olar qatti, suyıqlıq hám gaz
