MAЪRUZA 24.
Texnogen tusdagidagi favqulodda vaziyatlar
va ularning oqibatlari
Plan:
1. Texnogen tusdagi favqulodda vaziyatlarning turlari
2. Aholi va hududlarni texnogen tusdagi favqulodda vaziyatlarda
muhofaza qilish.
Texnogen tusdagi favqulodda vaziyatlarga 7-xil ko’rinishidagi favqulotda vaziyatlar kirib, ular O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining27 oktyabr 1998 yil 455-son qarorida “Texnogen, tabiiy va ekologik tusdagi favqulodda vaziyatlarni tasnifi” da ko’rsatib o’tilgan.
1) transportlardagi avariyalar va halokatlar - ekipaj a’zolari va yo’lovchilarning o’limiga, havo kemalarining to’liq parchalanishiga yoki qattiq shikastlanishiga hamda qidiruv va avariya-qidiruv ishlarini talab qiladigan avia halokatlar;
modda (KTZM)lar bilan halokat joyiga tutash xududning zaharlanishiga olib kelgan temir yql transportidagi halokat va falokatlar;
• portlashlarga, yong’inlarga, transport vositalarining parchalanishiga,
tashilayotgan KTZM larning zararli xossalari namoyon bqlishiga va odamlar qlimi (jarohatlanishi, zaharlanishi)ga sabab bo’ladigan avtomobil transportining halokati va avariyalari, shu jumladan, yo’l-transport hodisalari;
• odamlarning o’limiga, shikastlanishiga va zaharlanishiga,
metropoliten poezdlari parchalanishiga olib kelgan metropoliten bekatlaridagi va tunellaridagi halokatlar, avariyalar, yong’inlar;
• gaz, neft mahsulotlarining otilib chiqishiga, ochiq neft va gaz
favvoralarining yonib ketishiga sabab bo’ladigan magistral quvurlardagi avariyalar.
2) kimyoviy xavfli ob’ektlardagi avariyalar:
tevarak-atrof tabiiy muhitga ta’sir qiluvchi zaharli moddalarning (avariya holatida) odamlar, hayvonlar va o’simliklarning ko’plab shikastlanishiga olib kelishi mumkin bo’lgan yoki olib kelgan taqdirda, yo’l qo’yiladigan chegaraviy koncentraciyalardan ancha ortiq miqdorda sanitariya
- himoya xududidan chetga chiqishiga sabab bo’ladigan kimyoviy xavfli ob’ektlardagi avariyalar, yong’in va portlashlar;
3) yong’in-portlash xavfi mavjud bo’lgan ob’ektlardagi avariyalar:
•texnologik jarayonda portlaydigan, oson yonib ketadigan hamda boshqa yong’in uchun xavfli moddalar va materiallar ishlatiladigan yoki saqlanadigan ob’ektlardagi odamlarning mexanik va termikshikastlanishlariga,zaharla nishnishnish lariga va o’limiga, asosiy ishlab chiqarish zaxiralarining nobud bo’lishiga, favqulodda vaziyatlar xududlarida ishlab chiqarish marominingva odamlar xayot faolitining buzilishiga olibkeladigan yong’inlar va portlashlar;
• odamlarningshikastlanishiga,zaharlanishigavao’limiga olib keladigan hamda qidiruv-qutqarish ishlarini o’tkazishni, nafas olish organlarini muhofaza qilishning maxsus anjomlarini va vositalarini qo’llanishni talab qiluvchi ko’mir shaxtalaridagi va kon-ruda sanoatidagi gaz va chang portlashi bilan bog’liq avariyalar, yong’inlar va jinslar qo’porilishi .
|
