toifalarini tahlil qilib ishlab chiqiladi: portlash xavfi 1 toifali bloklari
b o ig a n BTO lar uchun vaziyatni hisoblash texnikasi vositalari bilan
q o ‘shim cha modellash zarur. Bunda, bir tom ondan, qoilanilayotgan
avtomatik usullar vujudga kelgan kritik vaziyatni t o i a yo‘qotishi kerak,
ikkinchi tom ondan — himoya qurilmalari aralashuvining oqibatlari minimal
b o iish i kerak. Masalan, biror m odda konsentratsiyasi xavfli qiymatga
yetganda m azkur m odda uzatiladigan magistral yopilishi va avariya
ventilatsiya tizimi ishga tushirilishi kerak; bosim chegaraviy qiym atidan
oshganda saqlagich klapan ishga tushishi kerak va hokazo.
AQH tizim ining asosiy vazifalaridan biri — BTO portlash xavfi
darajasini maksimal kamaytirishdir, shu jum ladan qurilma ichida portlash
va yonginlarning oldini olishdir; qurilmani buzilishdan him oya qilish va
avariyaviy germetikligi buzilganda undan atmosferaga yonilgi moddalarning
chiqishini maksimal cheklash, ishlab chiqarish binolarida, inshootlarida va
tashqi qurilmalarda b o iish i m umkin b o ig a n portlash va yonginlarni
bartaraf qilish.
Uskunalarning qiymatlari va AQH tizimlarining ishlab ketish vaqti
BTOning yon g in va portlash xavfi toifasini hisobga olgan holda belgilanadi,
param etrlam ing o‘zgarish tezligini, sezgir elem entning aniqlik sinfini va
AQH tizimining tezkor ishlashini hisobga olgan holda belgilanadi.
N orm al rejimdan chetlanishida y o n g in va portlash xavfi tug‘diradigan
aralashm alar paydo b o iish i m um kin b o ig a n BTO lar ularda portlash
xavfini keltirib chiqaradigan aralashmalarning paydo boiish in i yo‘qotadigan
yoki oldini oladigan inert gazlami uzatish tizimlari bilan ta ’minlanadi.
Portlash xavfi
I
toifaga ega bloklari b o ig an ishlab chiqarishlar uchun inert
gazni avtom atik boshqaradigan qurilm alar ko‘zda tutiladi,
I I
va
I I I
toifalarida esa m asofadan turib boshqariladigan qurilm alar, energetik
potensiallarining nisbiy qiymatlari 10 dan kichik boiganda esa joyiga ko‘ra
q o id a boshqarishga ruxsat etiladi.
AQH tizimi m anbai uzilgan holda BTO ni xavfsiz holatga o ‘tkazish
kerak. M anba ulanganda AQH tizimida ishlab chiqarish uzib - ulashlar
boiishiga y o i qo‘ymaslik kerak. AQH tizimida to ‘suvchi (deblokirovka)
kalitlari faqat ishga tushirish, to ‘xtatish va qayta ulashni ta ’minlash
uchungina ruxsat etiladi. Bunda himoya qilish param etrlarini uzib qo ‘yish
vaqtini va sonini qayd qiluvchi qurilma nazarda tutilishi kerak.
