r e . rt = 1 /
№
)
,
(21.15)
П
( b Kb)f
1
= 1,..........
,n,
(21.16)
3
к
0
к
21.19-rasm.
Iqtisodiy samaradorlikning AT ni joriy qilishga
sarflanadigan kapital xarajatlarga bog‘liqligi.
bu yerda:
(}-Kb)f
— / — qurilmaning yuklanganlik koeffitsiyentini hisobga olgan
holdagi to ‘xtashlar jadalligi,
n
— zanjirdagi qurilmalar soni.
Parallel qurilmalar guruhi uchun, ya’ni biri ishchi holatda, boshqasi
zaxira holatida bo ‘lgan qurilmalar uchun to ‘xtashlar jadalligini ushbu
formula bilan hisoblash mumkin:
( l K b)f =Q,5(XKb)2
l .
(21.17)
Avtomatlashtirish tizimlarining ishonchliligini oshirish uslublari.
Ishon-
chlilikni oshirishning asosiy uslublari ishlab chiqish bosqichida ko‘zda
tutilgan zaxiralash (ortiqchalik) va ishlatish davrida yaxshi texnik xizmat
k o ‘rsatish va ta ’mirlash hisoblanadi.
Funksional va struktur (tuzilm a) zaxiralash mavjud. Funksional
zaxiralash; tizimga o ‘xshash o ‘zaro bir-birini to ‘ldiruvchi vazifalarni kiritish
bilan ta ’minlanadi, masalan, analogli va raqamli qayd etish, q o ‘lda va
masofadan turib boshqarish, asboblar yordamida va displeyda nazorat qilish
va hokazo.
Struktur zaxiralash boshqarishning eng m uhim vazifalarini bajarishda
qurilm alarni parallel o ‘rnatishni nazarda tutadi. S truktur zaxiraning
quyidagi turlari farq qilinadi: ishchi qurilmalar to ‘xtaganda zaxira quril
m alarni avtomatik ulash (,,issiq“ zaxiralash) oldindan montaj qilingan
zaxira qurulm ani kom m utatsion aloqalarning o ‘zgarishi hisobiga ulash
(,,sovuq“ zaxiralash); nosoz qurilmani ajratib olish va uni zaxiradagisi bilan
almashtirish.
Texnik xizmat ko‘rsatishni va ta ’mirlashni tashkil etish, bir tom ondan,
qurilmalarning ishonchliligi to ‘g‘risidagi m a’lumotlarni, yuz berishi m um
kin bo ‘lgan to ‘xtashlarni oldindan aytish maqsadida to ‘plash va tahlil
qilish, ikkinchi tomondan esa — optimal davriylikni va avtomatik, va nazorat-
o ‘lchov asboblarini (N O ‘A) ta ’mirlash ishlari hajmini ishlab chiqish, va
ta ’minlashni ko‘zda tutadi.
Ishonchlilik to ‘g‘risidagi m a’lumotlarni to ‘plash (N O ‘A) sexlaridagi
asbobsozlari va ta ’mirlash xizmati xodimlari zimmasiga yuklanishi mumkin.
Bu maqsadda to ‘xtashlarni hisobga olish jurnaliga nosozlik vaqti, joyi va
sababi, uni bartaraf qilish usuli ham da bunga ketadigan m ehnat xarajatlari
yozib qo ‘yiladi. H ar bir qurilma uchun daftar tutiladi; unga to £xtashlar
haqidagi m a’lum otlardan tashqari, qurilmaning pasport tavsifi (chiqarilgan
yili, tayyorlovchi zavod, ishga tushirilgan sana) va profilaktik ko‘riklar
natijalari, va ta ’mirlashlar natijalari yoziladi.
A vtom atlashtirishni boshqarish tizimlariga texnik xizmat ko ‘rsatish
ta ’mirlashlar orasidagi davrda ishonchlilik ko‘rsatkichlarini kerakli darajada
tutib turishning asosiy usuli hisoblanadi. U ayrim qurilm alar va bog‘lanish
kanallarining metrologik tavsiflarini hamda ish xususiyatini test signallari
b o ‘yicha tekshirishni; qurilmalarni tozalashni; qurilmalarning ayrim ele-
m entlarini sozlash va almashtirishni; elektr va truba (quvur)li o ‘tkazgich
ajraluvchi birikm alari, kontaktlari va m ustahkam lagichlarining ishlash
xususiyati va ishonchliligini tekshirishni nazarda tutadi.
Texnik xizmat ko‘rsatish davrida o ‘tkaziladigan ta ’mirlash ishlari joriy
ta ’mirlash deyiladi, ular avtomatlashtirish vositalarining ish xususiyatini
ta ’minlash yoki tiklash uchun bajariladi ham da tizimning ayrim qismlarini
alm ashtirishdan va (yoki) tiklashdan iborat. Ishonchlilik ko‘rsatkichlarini
t o i a tiklash uchun tizimning barcha qismlarini nazorat ta ’mirini o ‘tkazib,
so‘ng tekshirish zarur.
|
