• 1. О‘lchash va rejalash asboblari
  • Texnologiya umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 5-sinfi uchun darslik




    Download 33,06 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet39/148
    Sana01.10.2024
    Hajmi33,06 Mb.
    #273065
    1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   148
    Bog'liq
    5-texnologiya

    T/r
    Nomi va rasmi
    Tavsifi va ishlatilishi
    1
    Masshtabli metall chizg‘ich
    Zagotovka va buyumlarning chi ziq li 
    о‘l chamlarini о‘lchash, tayyor detal lar 
    о‘l chamlarini tekshirishda ish la ti ladi. 
    Uzunligi 150 
    mm
    dan 1000 
    mm
    gacha, 
    eni 11 
    mm
    dan 35 
    mm
    gacha, qalinligi 
    03 
    mm
    dan 1,5 
    mm
    gacha bо‘ladi
    2
    3
    Chilangarlik gо‘niyalari
    Oddiy Kundali
    Chizgich (chertilka)
    Tо‘g‘ri burchakli reja chi ziqlari 
    chi zishda, tayyor buyum va detallarning 
    tо‘g‘ri burchakliligini tekshirishda ish-
    latiladigan о‘l chash va rejalash as bo-
    bidir. Ular har xil konstruksiyada tay-
    yor lanadi. Masalan, lekal, kundali, od-
    diy, yostiqli gо‘niya turlari bor
    Masshtabli metall chizgich, gо‘niya, 
    andaza yordamida rejalash, ya’ni metall-
    ga chizish ishlarini bajarishda ishlatiladi.
    Qattiq pо‘latdan yasaladi. Ular har 
    xil konstruksiyada tayyorlanadi
    4
    Chilangarlik sirkullari
    Aylana va yoylarni rejalash, kesma 
    va aylanalarni teng bо‘lak larga bо‘lish, 
    geometrik yasash larni bajarishda ishla-
    ti ladi. Chilangarlik sirkullari tuzili shi ga 
    kо‘ra oddiy, ignali va boshqa kо‘rinish-
    larda bо‘ladi
    2­jadval
    1. О‘lchash va rejalash asboblari
    5
    Chilangarlik chekichi (kerner)
    Reja chiziqlarini о‘chib keti shini hi-
    sobga olib, ularning ustidan nuqta tushi-
    rish, markazlarni bel gilash, parma о‘rnini 
    chekichlash uchun ishlatiladi.
    Uzun о‘lchamdagi rejalar 25, 60, 
    100 
    mm
    oraliqlarda, qis qa о‘l cham da-
    gi, shuningdek, egri chi ziqli rejalarni 
    5–10 
    mm 
    oraliqlarda chekiladi


    56
    56
    6
    Buklama metr 
    O‘rama metr (ruletka)
    Buklama metr о‘nta bir xil uzun-
    likdagi (100 
    mm
    li) chiz g‘ich lardan ibo-
    rat. Ular о‘zaro sharnir bilan birikti ril-
    gan. U uzunligi 100 
    cm
    orasida bо‘lgan 
    buyumlarning ichki о‘lchamlarini о‘l-
    chashda ishlatiladi.
    O‘rama metr katta о‘lchamlarni о‘l-
    chashda qo‘llaniladi. Uning lentasi 2; 5; 
    10; 20; 30 va 50 metr uzunlikda bo‘lishi 
    mumkin
    7
    Shtangensirkul
    Mikrometr
    Shtangensirkul universal о‘l chov as -
    bo bi bо‘lib, chiziqli о‘l cham larni, tash-
    qi, ichki diametr va chuqurliklarni o‘l-
    chash, tayyor detal va buyumlarning о‘l-
    chamlarini tekshirish, shuningdek, reja-
    lash ishlarini bajarishda ishlatiladi.
    Hozirda ularning zamonaviy va-
    riant lari ham ishlab chiqarilgan bо‘lib, 
    ular bilan о‘lchash oson.
    Korxonalarda 100 dan 2000 
    mm
    ga cha о‘lchash imkonini beradigan, 
    aniq lik darajasi 0,1; 0,05; 0,02 gacha 
    bо‘lgan shtangensirkullar ishlab chi-
    qari ladi. Mak tab о‘quv ustaxona lari-
    da 300 
    mm
    gacha о‘lchash imkonini 
    beradigan shtan gen sirkullar ishlatiladi

    Download 33,06 Mb.
    1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   148




    Download 33,06 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Texnologiya umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 5-sinfi uchun darslik

    Download 33,06 Mb.
    Pdf ko'rish