• Mustahkamlash uchun savollar
  • 18-§. METALLARNING TASHQI KO‘RINISHI VA O‘ZIGA XOS BELGILARI
    		•

    Texnologiya umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 5-sinfi uchun darslik




    Download 33,06 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet35/148
    Sana01.10.2024
    Hajmi33,06 Mb.
    #273065
    1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   148
    Bog'liq
    5-texnologiya

     prokatlash
    deyiladi (59-rasm). Bu usulda tunuka va simlar olinadi.
    Agar metall tashqi kuch ta’sirida o‘z shaklini o‘zgartirsa-yu, sin masa, u 
    plastik 
    metall
    deyiladi. Metallning mana shu xossasidan uni tekislashda, bukishda va 
    yoyishda keng foydalaniladi.
    a) prokatlash jarayoni b) prokatlash sxemasi
    59-rasm.
    Metallni prokatlash.
    Mustahkamlash uchun savollar
    1. Mamlakatimizda metall ishlab chiqaradigan korxonalar qachon tashkil 
    qilingan?
    2. Metallurgiya sanoati deganda nimani tushunasiz?
    3. Metall va rudaning bir-biridan farqi bormi?
    17-§.
    METALL VA UNING QOTISHMALARI. 
    QORA VA RANGLI METALLAR
    Ikki yoki undan ortiq metallning suyuq holatdagi bir jinsli aralash masi yoki bu 
    aralashmadan hosil bo‘lgan mahsulot 
    qotish ma
    deb ataladi.
    Qotishmalarning xossalari sof metallarning xossalaridan yax shi roq bo‘ladi. 
    Shuning uchun qotishmalar mashina detallari va umuman, konstruksion materiallar 
    uchun aso siy xomashyo hisoblanadi.
    Bitta metall bilan metall xususiyatlariga ega bo‘lgan ikki yoki undan ortiq mah-
    sulot qorishmasi 
    metall qotishma 
    deyiladi. Asosiy tarkibi metall, qolgan qismi yarim 
    metallardan iborat bo‘lgan qotishmalar ham metall qotishmalar guru higa kiradi.
    Barcha metallar 2 ta katta guruhga bo‘linadi (9-shakl): 
    1. Qora metallar.
    Bu guruhga temir va uning qotishmalari (cho‘yan va po‘lat) 
    kiradi.
    2. Rangli metallar.
    Bu guruhga temir va uning qotishmalaridan boshqa barcha 
    Jo‘valar
    Zagotovka

    51
    51
    18-§.
    METALLARNING TASHQI KO‘RINISHI VA 
    O‘ZIGA XOS BELGILARI
    Metallar tashqi ko‘rinishi va o‘ziga xos belgilariga kо‘ra bir-biridan farq qiladi 
    (10-shakl).
    10­shakl
    metallar kiradi. Rangli metallar guruhi ham o‘z navbatida 4 ta turga bo‘linadi: og‘ir, 
    yengil, qimmatbaho va nodir.
    9­shakl
    Yaqin kelajakda rangli metallar va ularning qotishmalari ko‘p sohalarda temir 
    qotishmalari o‘rnini bosishi lozim. Buning asosiy sababi temir qotishmalarining 30 % 
    gacha miqdori korroziya (zang lash) oqibatida yo‘q bo‘lib ketishidir.

    Download 33,06 Mb.
    1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   148




    Download 33,06 Mb.
    Pdf ko'rish
    Bosh sahifa
    Aloqalar
        Bosh sahifa
    Dərs
    Mühazirə
    Qaydalar
    Referat
    Xülasə
    Yazı


    Texnologiya umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 5-sinfi uchun darslik

    Download 33,06 Mb.
    Pdf ko'rish