Texnologiyalari" kafedrasi "texnologik jarayonlarni loyihalash"




Download 2,84 Mb.
Pdf ko'rish
bet53/99
Sana15.12.2023
Hajmi2,84 Mb.
#119937
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   99
Bog'liq
portal.guldu.uz-Majmua

MA`RUZA №22.2 (2soat) 
 
 MAVZU: GAZLAMALARNI QOLDIQSIZ HILLASH 
Reja: 
1.Gazlamalarni qoldiqsiz hillash. 
2. Konfeksion kartasini tuzish.
3.Gazlamalarni to`shamaga mo’ljallab hillash va bichuv sexiga uzanish.
 
Tikuvchilik korxonalarning tayyorlov sexida bajarildigan ishlarning yana biri tikuv 
sexlarida tikiladigan har bir modelga konfektsion karta tuzishdir. Konfektsion karta konfektsioner
tomondan tuziladi va bosh muhandis tasdiqlaydi. Unda avra, astar, qo`shimcha materiallarning 
artikuli va namunasi, bezak materiallar, tugma nomeri va ularning namunalari ko`rsatiladi, undan 
tashqari modelni tashqi ko`rinishi (rasmi) chiziladi. Konfektsion karta modelga aratilgan texnik 
hujjat asosida tuziladi.
Tayyorlov sexda gazlamalardan ratsional foydalanish, ya'ni qoldiqsiz bichish maqsadiga 
gazlama to`plari to`shamalarga mo`ljallab hisoblanadi. Tikuv korxonalarga gazlama bo`lak-bo`lak 
holda keladi. Bo`laklar eni va uzunligi ko`pincha bir xil bo`lmaydi. Ba'zi bir to`plarda nuqson 
gazlama eni bo`yicha o`tgan bo`lib, shu joyda qirqish joyi belgilanadi. Shuning uchun gazlama 
to`plari avval hisoblanadi, ya'ni qaysi bo`lak gazlama qaysi buyumni tikish uchun ishlatilishi 
kerakligi aniqlanadi. Gazlama bo`laklarini hisoblashda ishga yaroqli laxtaklarni minimum darajaga, 
foydalanib bo`lmaydigan laxtaklarni esa nolga etkizish lozim. Ishga yaroqli laxtak deb, korxonada 
ishlab chiqariladigan assortimentdagi bitta buyum bichig`i chiqadigan gazlama laxtagiga aytiladi. 
Gazlamaning enidan va uzunligidan ratsional foydalanish uchun gazlama bo`laklarining 
ko`p to`shamali hisobi qo`llaniladi. Tikuv korxonalarida gazlama to`plarini avtomatlashgan 
hisoblash usullari mavjud.
Avtomatlashgan hisoblash usuli ES-1020, «Iskra-555», «Neva-501», NAIRA, «Minsk-32» 
elekron-hisoblash mashinalarda bajariladi. EHM ni qo`llashda yuqori unumni hisobga erishishdan 
tashqari, bunda bir qancha variantlar tahlil qilib eng maqbulini tashlab olishga imkoniyat bo`ladi.
EHM da gazlama to`pi bosqichma-bosqich hisoblanadi. Birinchi bosqichda gazlama to`pi 
faqat bir xil uzunlikda bo`lgan to`shamaga mo`ljallab hisoblanadi. Ikkinchi bosqichda ikki xil, 
uchinchisida esa uch xil to`shama hisoblanadi. Shunday qilib, EHM da gazlama to`pini qoniqarli 
darajada bo`lmasagina keyingi bosqichga o`tadi. Bundan tashqari har bir bosqich ichida EHM 
dasturi bo`yicha gazlama to`pini hisoblashning bir nechta sikllari o`tkaziladi va eng yaroqli natija 
tanlab olinadi. Har bir to`shama uzunlikdagi qavatlar sonining yig`indisi rejadagi topshiriqni bajara 
oladigan bo`lib va to`p ohiridagi qoldiqlar yig`indisi minimal bo`lgan variant eng maqbul variant 
hisoblanadi. Gazlama to`plarini hisoblash natijalari gazlamaning hisoblash kartasiga yoziladi.
Gazlama sathidan unumli foydalanish, ommaviy ishlab chiqarishning eng muhim masala 
hisoblanadi.


84 
Bu masalani yechish uchun gazlama to’pini hisoblab chiqish kerak. Bunda tanlangan 
gazlama to’pi qaysi uzunlikdagi to’shamaga ishlatiladi va ma’lum uzunlikdagi to’shama uchun 
to’shama qavatlar soni aniqlanadi.
Gazlama to’plarini hisoblaganda, gazlama to’pida yo’l qo’yilishi mumkin bo’lgan laxtak 
uzunligi 10-15 sm dan oshmaslik yoki umuman yo’q bo’lishi kerak. Bunday hisob qoldiqsiz 
bichish deb ataladi.
Gazlama to’plaridan ikki xil qoldiqlar chiqishi mumkin:
3. 
Ratsional qoldiqlar – bu yaroqli laxtaklar. Ulardan korxona assortimentidan bitta buyum tikish 
mumkin bo’lgan laxtak.
4. 
Noratsional qoldiqlar – bu yaroqsiz laxtaklar. Ulardan bitta buyum tikib bo’lmaydigan laxtak.
Hozirgi vaqtda tikuvchilik sanoatida gazlama to’plarini hisoblashning quyidagi usullari 
bor:
4. 
Qo’lda hisoblash usuli;
5. 
Monografik usul;
6. 
Mexanizatsiyalashtirilgan hisoblash usuli.

Download 2,84 Mb.
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   99




Download 2,84 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Texnologiyalari" kafedrasi "texnologik jarayonlarni loyihalash"

Download 2,84 Mb.
Pdf ko'rish