foydalanuvchi qismi sanaladi. Qurilma porti o‘z ichiga ma’lumotlar almashinuvi
va boshqaruvchi axborot bilan almashinish uchun mo‘ljallangan ulash apparatlari
va ikkita xotira registrini mujassam etadi. Ayrim tashqi qurilmalar almashinishi
darkor bo‘lgan axborotning katta hajmini saqlash
uchun asosiy xotiradan ham
foydalanadi. 4-rasmda protsessorning tashkil etuvchi qismlari va uni tezkor xotira
bilan kanday bog‘langanligi qo‘rsatilgan. Ushbu rasm asosida protsessor tarkibiga
kirgan qurilmalarning bajaradigan vazifalari haqida qisqacha to‘xtalib o‘tamiz.
4-rasm: Protsessorning tashkil etuvchi qismlari va uni tezkor xotira bilan
qanday bog‘langanligi.
Boshqarish qurilmasi - buyruqlarni xotiradan chaqirish va ularni qanday
buyruqlar ekanligini aniqlash vazifalarini bajaradi.
Arifmetik-mantiqiy qurilma esa arifmetik - qo‘shish, ayrish, ko‘paytirish va
mantiqiy - mantiqiy qo‘shish, mantiqiy ko‘paytirish, inkor kabi amallarni bajaradi.
Kiritish-chiqarish portlari va tizim shinasini boshqarish sxemasi portlar bilan
aloqa bog‘lash uchun yo‘riqlarning kodli shinasi (YKSh),
manzillar va tizim
shinasidagi ma’lumotlardan foydalanadi, ya’ni: MP portiga kirish mobaynida
YKSh orqali signal uzatadi. Ushbu signal barcha kiritish-chiqarish
qurilmalariga
manzillarning kodli shinasidagi (MnzlKSh) manzil port manzili ekanligi haqida
xabar beradi, so‘ngra xususan port manzilini uzatadi. Bunday signalni qabul qilib,
port manzili mos tushgan qurilma ishga shay ekanligi haqida javob qaytaradi va
shundan so‘nggina MKSh orqali ma’lumotlar almashinuvi ro‘y beradi.
Xulosa
Mikroprotsessorlarning rivojlanish tendensiyalari
nomi mustaqil ishni
bajarish davaomida men mikroprotsessorlarning rivojlanish bosqichlari, ularning
yaratilish texnologiyalari haqida tushunchalarni oldim. Bugungi kunda zamonaviy
kompyuterlarda qo`llanilayotgan, mikroprotsessorlar to`plamining arxitekturalarini
o`rgandim. Intel va AMD firmalari tomonidan
ishlab chiqarilayotgan
mikroprotsessorlarning texnik ko`rsatkichlari va buyruqlar turlarini tahlil qildim.
Zamonaviy
kompyuterlarning
asosiy
texnik
qurilmasi
sifatida
kikroprotsessorlarning tarkibiy va funksional strukturasini tuzilishini o`rganib,
o`zimning mikroprotsessorlar haqida tushunchalarimni yanada boyitdim.
