Elektr tizim — energetik tizimning bir boMagi hisoblanadi va unda issiqlik tarmog‘i va
issiqlik iste’molchisi bo‘lmaydi. Elektr tizim muayyan hudud iste’molchilarni
markazlashgan tarzda elektr energiyasi bilan ta ’minlaydi.
Elektr stansiya — elektr energiyasi yoxud elektr va issiqlik energiyalari ishlab
chiqaruvchi qurilma.
Elektr tarmoq — ma’lum bir hududda elektr uzatish va elektr taqsimlagichlami o‘zida
mujassamlashtirilgan elektr qurilmalardir taqsimlagich nimstansiyalar va ularni o‘zaro
birlashtiruvchi havo va kabel liniyalaridan iborat. Kuchlanishning
nominal qiymatiga
qarab hamda QJQ ga asosan fazalararo kuchlanish 1 kV ga qadar va 1 kV dan yuqori
boMgan guruhlarga bo'linadi.
Birinchi guruh, aksariyat kichik qiymatga ega tarmoq
deyilsa,
ikkinchi guruh, yuqori kuchlanishli tarmoqni tashkil qiladi.
Elektr qurilma —
bu shunday qurilmaki, unda elektr energiya ishlab chiqarilishi,
taqsimlanishi yoki iste’mol qilinishi mumkin. Elektr
energiyasini qabul qilish,
o‘zgartirish va uzatish elektr nimstansiyasida ro‘y beradi. Bu qurilma asosan
transformatorlar
yoki
energiya
o‘zgartgichlar,
taqsimlovchilar,
boshqaruvchi,
himoyalovchi, ulchovchi va yordamchi elementlardan tashkil topgan.
Havo yoki kabel liniyalari orqali elektr uzatish qurimalari tok o ‘tkazgich elementlari,
ular izolatsiyasi, tutib turuvchi konstruksiya va boshqalardan tashkil topgan.
Elektr ta ’minlash (GOST 19431-84) — iste’molchini elektr energiyasi bilan ta’minlab
turishdir. Iste’molchi sifatida elektr qabul qilgichlar yoxud ma’lum
bir hududda
joylashgan va texnologik jihatdan bir-birlari bilan uzviy bog‘langan elektr qabul
qilgichlar guruhiga aytiladi. QJQ ga asosan elektr qabul qilgich qurilma bo‘lib, unda
elektr energiyasi boshqa energiya turlariga aylanadi.
Qabul
qilgich va taqsimlagich, ba’zan mahalliy (avtonom) elektr energiyasi ishlab
chiqarish maqsadida xalq xo‘jaligi korxonalarida elektr ta’minlash tizimlari tuziladi. U
ham nimstansiya, elektr tarmog‘i va mahalliy elektr energiyasi manbaidan iborat. Hozirgi
vaqtda aksariyat markazlashgan elektr ta ’minlagichlardan foydalaniladi.
Bunda iste’molchilar energiya bilan ta ’minlovchi tashkilotlar (masalan, energotizim) ga
ulanadilar va tashkilot abonentlariga aylanadilar. Markazlashtirilgan elektr ta’minoti ham
mavjud bo‘lib, bunda, iste’molchilar korxonaning
xususiy elektr manbaidan ta
’minlanadi.
