ham saqlanayotgan katta fondli kutubxonalarda kutubxona kata
loglari o‘z vazifasiga ko‘ra kitobxon katalogi va xizm at katalogla-
riga bo‘lingan. K utubxonaning butun asosiy fondini aks ettiruv-
chi kitobxonlar kataloglari ancha
operativ kataloglar hisoblanib,
ular doimiy ravishda kitobxonlar ixtiyorida bo‘lib, ularning asosiy
talablarini qondiradi.
Xizmat kataloglaridan,
o datda,
kutubxona xodim lari turli
m a’lum otlar olish uchun foydalanadilar, lekin bu kataloglar
faqat xizm at vazifasi uchungina m o‘ljallanm agan: agar kitob
xonlar kutubxonada bor bo‘lgan b u tu n
adabiyotlar bilan tan i-
shishlari zaru r bo ‘lganda, xizm at katalogidan ham foydalanish-
lari m um kin.
K ataloglar gu ruh usuli bilan bo ‘linishidan tashqari hujjat tu r
lari bo'yicha ham bo‘linadi. M asalan: kitoblar katalogi,
vaqtli
m atbuot va davomli nashrlar katalogi, gazeta va jurnallarda bosil-
gan m aqolalar katalogi va boshqalar.
Kutubxonalarda olingan gazeta va jurn allarn in g plakat
ko'rinishidagi ro ‘yxati kabi kataloglarning
eng oddiy shakllari
qo‘llanilgan. U ncha katta bo'lm agan bolalar kutubxonalarida
turtniket kataloglari ham tashkil qilingan edi. B unda kitoblar
ning tasviri o‘zagi atrofida aylanadigan shit joylashtirilgan kar-
tochkali kataloglarda b o la r edi.
K artochkalar lentada joylashgan «chegarasiz tasm a» prinsipida
harakat qiladigan «panorama» kataloglari ham mavjud bo‘lgan.
A lohida qalin qog‘ozlardan tashkil
topgan bloknot shaklidagi
kataloglar ham borligi tarixdan m a’lum.