Kvant o`ralar va ularning xususiyatlari.
Kvant o'ralar, fizika sohasida energiya, ovoz va boshqa fizikaviy o'lchamlar kabi xususiyatlarni diskret qiymatlarga ega bo'lgan o'ralar hisoblanadi. Kvant o'ralar, kvant mekhanikasining asosiy qoidalaridan biri bo'lgan energiya diskretligi prinsipi asosida tushuniladi.
Kvant o'ralarning asosiy xususiyatlari quyidagilardir:
Diskretlik: Kvant o'ralar, energiya va boshqa fizikaviy o'lchamlar kabi xususiyatlarda diskret qiymatlarga ega bo'lishi bilan ajralib turadi. Bu degani, ular faqat belgilangan, diskret qiymatlarga mos keladigan energiya qiymatlarini olishadi.
Energiya miqdori: Kvant o'ralar energiya miqdorlari bilan ifodalangan bo'lib, Planck konstantasi (h) bilan ta'minlangan. Energiya miqdori, o'ralarning kvantlari orqali hisoblanadi va belgilangan o'ralar miqdorlarining ko'payishi bilan o'sadi.
O'ralarning tashqi ko'rsatkichlari: Kvant o'ralar, o'zaro aloqalar, o'zaro ish urish va o'zaro ta'sir o'tkazishda tashqi ko'rsatkichlarga ega bo'lishi mumkin. Misol uchun, fotonlar, elektromagnit ovozning kvantlari bo'lib, tashqi ko'rsatkichlarga, masalan, material bo'shlig'ida tuzilgan atomlar bilan aloqada bo'lishadi.
Tarkibiy xususiyatlar: Kvant o'ralarda tarkibiy xususiyatlar ham mavjud bo'lishi mumkin. Misol uchun, fotonlar, elektromagnit spektri bo'yicha turli chastotalarda bo'lishi va har bir kvantning belgilangan energiyasi va imzosining bo'lishi mumkin.
Kvant o'ralar, kvant mekhanikasining asosiy prinsiplaridan biri bo'lib, ko'p sohalarda, masalan, fotonlar, elektronlar, atomlar va molekullar kabi ob'ektlar bilan bog'liq holatda tushuntiriladi. Ularning xususiyatlari, fizikaviy vazifalarni yechishda, elektronika, kriptografiya, kompyuterlar va boshqa sohalarda keng qo'llaniladi.
Nano o‘lchamli klasterlar va kristallar. Nano texnologiyalar.
Nano o‘lchamli klasterlar va kristallar, nanotexnologiyalar sohasida muhim ahamiyatga ega bo‘lgan strukturaviy tuzilmalardir.
Nano o‘lchamli klasterlar, atomlar yoki molekullar to‘plamidir, ularga xos xususiyatlarga ega bo‘lishi uchun o‘lchami nanometrda (10⁻⁹ metr) bo‘lishi kerak. Klasterlar, o‘zaro aloqalar bilan ko‘p tarkalgan va moslashgan korpuskullardan iborat bo‘lishi mumkin. Ularning xususiyatlari tarkibiy elementlarga, klasterning o‘lchamiga va tuzilishiga bog‘liq bo‘lib, ularning elektronlar, optik, magnetik va kimyoviy xususiyatlari o‘zgarishi mumkin.
Nano o‘lchamli kristallar esa regulyar tuzilmalarga ega bo‘lgan nano o‘lchamli materiallar hisoblanadi. Kristallar atomlar, ionlar yoki molekullar jamlanishi bo‘lib, ularning atomlar orasidagi tartib va o‘lchamlari to‘g‘risidagi o‘sishlar va o‘sishlar moda olinadi. Nano o‘lchamli kristallar, kichik o‘lchamlari tufayli yuqori poverkhnost-massa nisbatiga ega bo‘lishi va optik, elektrik, termal va boshqa xususiyatlarni
o‘zida aks ettirishi bilan ajralib turadi. Ularning tuzilishida modifikatsiya qilish imkoniyatlari kengdir.
Nano texnologiyalar esa nano o‘lchamli materiallardan va nanostrukturadan foydalanib, ulardan iborat qurilmalar va tizimlarni ishlab chiqish, o‘rnatish va ulardan foydalanishga asoslangan texnologiyalar to‘plamini ifodalaydi. Nano texnologiyalar, materiallar, elektronika, energiya, tibbiyot, kataliz, o‘qitish va boshqa sohalarda innovatsion yechimlarni taklif etadi. Ularning foydalanishiga qaramay, nanotexnologiyalar etik, muammoli va xavfsizlik masalalari bilan ham bog‘liq bo‘lgan muhim muammolar mavjud.
|
