|
Katta adron kollayderi va uning ishlash prinsipi
|
| bet | 12/14 | | Sana | 08.06.2024 | | Hajmi | 188,17 Kb. | | #261558 |
Bog'liq FIZIKAAAA Katta adron kollayderi va uning ishlash prinsipi.
Katta adron kollayderi yoki Katta adron toʻqnashtiruvchisi (ing. "Large Hadron Collider", LHC)
zaryadlangan zarralarni tezlatuvchi majmua. Fransiya va Shveysariya ch egarasida, yer sathidan 175 m pastda joylashgan. Aylana shaklida
qurilgan tunneli uzunligi 27 km. Dunyodagi eng katta va quvvatli zarracha tezlatkichidir.
Kollayderni qurishdan asosiy maqsad Higgs bozoni mavjud yoki mavjud emasligini aniqlashdir. Asosiy tajriba bunday oʻtkaziladi: har birining energiyasi 7 TeV boʻlgan protonlar yoki 574 TeV
boʻlgan qoʻrgʻoshin yadrolari yorugʻlik tezligining 99.9999991%ida qarama-qarshi tomondan uchirilib, toʻqnashtiriladi. Toʻqnashuv natijasida ajralib chiqqan zarrachalar qayd etiladi va ular orasidan Higgs bozoni xususiyatlariga ega boʻlgani qidiriladi. Higgs bozoni mavjudligi
hozirgi Standart Model nazariyasini toʻliq tasdiqlashi kerak (Standart Model gipoteza emas, zero boshqa tajribalar uning katta qismi toʻgʻriligini isbotlagan). Aks holda massaning qayerdan paydo boʻlishi haqida yangi faraz qurib, Standart Modelga oʻzgartirish kiritishga toʻgʻri keladi.
Quyosh fotoelektrik elementlari va modullari.
Quyosh fotoelektrik elementlari va modullari, quyosh energiyasini elektr energiyasiga aylantirishda ishlatiladigan qurilmalar hisoblanadi. Ular, fotoelektrik effektdan foydalanib, quyoshning noorli energiyasini o'zlashtirish va elektr energiyaga o'zgartirishni amalga oshirish uchun ishlatiladi.
Quyosh fotoelektrik elementlari quyosh energiyasini o'zlashtirish uchun boshlang'ich elementlardir. Ularning asosiy komponenti fotoelektrik o'zlashtiruvchilar (fotodetektorlar) bo'lib, ularda elektr o'qibatini beruvchi fotoelektronlar yaratiladi. Bu elementlar, quyoshni qabul qilib, uning noorli energiyasini elektr energiyasiga aylantirish uchun ishlatiladi.
Fotoelektrik effektda, fotonlar elektronlarni energiya berishini va ulardan elektr oqibatini olishni ta'minlayadi.
Quyosh fotoelektrik modullari esa, bir nechta fotoelektrik elementlardan iborat tizimlardir. Modullar, quyosh energiyasini katta miqdorda to'plash uchun bir araya kelgan elementlar to'plamidir. Bu modullar, genellikle quyosh paneli, quyosh batareya yoki quyosh elektr stansi sifatida ham nomlanadi.
Quyosh fotoelektrik elementlari va modullari bir qancha sohalarda foydalaniladi. Ularning asosiy foydalanishi energiya iste'moli sohalarida bo'lib, quyosh energiyasini elektr energiyasiga aylantirish orqali to'plangan energiya ishlab chiqarishda qo'llaniladi. Bu sohalar quyosh energiyasidan foydalanishning ekologik va energiya-tasarrufovchi variantlarini taklif etadi, masalan, quyosh paneli yordamida elektr energiyasini ishlab chiqarish, quyosh suv isitgichlari, quyosh elektr stansiyalari va boshqalar.
Quyosh fotoelektrik elementlari va modullari yuqori effektivlik, qulay o'rnatish va bakteriyalar va zararli moddalar ishlatilmayotgan energiya
yechish uchun keng qo'llaniladi. Ularning foydalanishi energiya sohasida innovatsion yechimlarni taklif etadi va o'zining eng yaxshi xususiyatlarini namoyon etadi.
|
| |
