68-Rasm . Ranglar doirasi

68-Rasm . Ranglar doirasi
Xromatik ranglarning xususiyatlari quyidagilar:
• Rang tusi - rangning shartli belgisi (qizil, ko'k, to'q sariq, 
havo rang) rangning nomi shartli yoki bironta predmet, o'simlik 
nomiga yaqinlashtirib aytiladi;
• rang to'qligi - rang kuchining va xromatik rangga 
axromatik rang aralashgani bilan xarakterlanadigan rang tusi 
qanchalik sofligining ko'rsatkichi;
• oqishlik - xromatik rangning oq rangga yaqinlik darajasi. 
Ranglarning gavdani o'zgartirib ko'rsatish xususiyati ham bor.
Gavdani 
iliq 
ranglar yaqinlashtirib 
va 
kattalashtirib 
ko'rsatadi, sovuq ranglar uzoqlashtirib va kichraytirib ko'rsatadi.
Xromatik ranglarning ikki rangli monandligi quyidagi 
tamoyillarda yuzaga keladi:
• o'xshash ranglar - bir xil asosiy ranglardan hosil bo'lgan 
va ranglar doirasining bir choragidagi ranglarning birga 
qo'shilgani;

• 
kontrast ranglar - har xil asosiy ranglardan hosil bo'lgan 
va ranglar doirasining qarama-qarshi turgan choraklardagi 
ranglarning ko'kish yashilning va biriga qo'shilgani.
Xromatik va axromatik ranglarning birga qo'shilgani kiyim 
kompozistiyasida juda ifodali bo'lib chiqadi. Oq rang sof 
xromatik rang tusining kuchi va jarangdorligi yuzaga keladida, 
bayramona manzaralilik hisi tug'iladi; oq rang bilan mayin 
ranglar uzviy va osongina qo'shilib, soflik va bashanglik hisini 
yuzaga keltiradi.
Qora rang bilan sof xromatik rang birga qo'shilib, ko'zga 
tashlanib turadigan va keskin ko'rinadigan ranglar hosil qiladi. 
Qora rang tusning yorqinligini va sofligini bir qadar kamaytirish 
xususiyatiga ega. Atrofdagi ranglar ta'sirida rang oqishligining 
o'zgarishi oqishlilik kontrasti deyiladi.
Rangni idrok etish sun'iy yoritish, materialning fakturasi va 
zichligi qandayligiga qarab o'zgaradi.

Download 5,14 Mb.