2.2.10-súwret. Kópirdi jalǵaw.
2.2.10-súwretnıń ekinshi sızilmasındaǵı halında, tarmaq bóleklerindegi júklemeni
bólistiriwge isletilip, tarmaqtıń ulıwmalıq ónimdarliǵın asırıwǵa háreket etiledi.
Kópirdıń kórinisi 2.2.11-súwrette keltirilgen.
29
Jóneltkishler (Маршрутизатор) kópirlerge qaraǵanda ádewir quramalı
wazıypani isleydi. Olardıń tiykarǵı wazıypası— hár bir paket ushın qolaylı
jiberiw jolın tańlaw bolıp tabıladı. Bunıń ushın tarmaqtıń eń kóp júklengen
bóleklerin hám buzılǵan bóleklerin aylanıp ótiw kerek. Olar ádette quramalı
tarmaqta isletiledi, bul jaǵdayda ayrıqsha alınǵan abonentler ortasında bir neshe
baylanıs jolı bar bolıwı múmkin. 2.2.12-súwrette jóneltirgishtiń sırtqı kórinisi
berilgen.
Shlyuzlar — bul qurılmalar protokollari menen parq qılıwshı, yaǵniy
pútinley bir-birinen parq qılıwshı tarmaqlardı birlestiriwde isletiledi, máselen,
aymaqlıq tarmaqlardı global tarmaq penen jalǵawda qollanıladı. Bul qurılmalar
kem qollanılatuǵın hám qımbat tarmaq qurılmalarına kiredi.
OSI modeli boyınsha repiter hám repiterli konsentratorlar birinshi basqısh
wazıypasın isleydi. Kópirler — ekinshi basqısh wazıypasın isleydi, jóneltkishler
— úshinshi basqısh wazıypasın isleydi, shlyuzlar — ádewir joqarı basqısh
wazıypaların isleydi.
2.2.11-súwret. Kópirdıń kórinisi.
2.2.12-súwret. Jóneltirgichtıń kórinisi.
30
Kóp hallarda kópir hám marshrutizatorlar tarmaqda isletilip, kompyuterlar
tiykarinda jaratılǵan boladı, tarmaqda arnawlı wazıypani isleydi, yaǵnıy tarmaqtı
eki hám wonnan kóp bóleklerin birlestiredi. Biraqta basqacha kópir hám
marshrutizatorlar da bar, wolar tek bir wazıypani islewge qaratılǵan. Bir qatar
firmalar tárepinen islep chıǵarilatuǵin modul kórinisli marshrutizatorlar shassi
tiykarida qurilgan konsentratorlarga wornatıw ushın tuwrılanǵan. Modul túrde
islep shıǵarılǵan marshrutizatorlar bahası kompyuter tiykaridaǵısına qaraǵanda
ádewir arzan boladı.
Kópirlerdiń wazıypasi. Jaqınǵa shekem kópirler tarmaqlardi bóleklerge
ajıratıwda tiykarǵı qurılma wazıypasin atqarar edi. Wolardıń bahası
marshrutizatorlarniń bahasına qaraǵanda arzan, tezligi joqarı, sonday-aq, OSI
modeliniń ekinchi basqısh protokollari ushın móldir edi. Abonentlar tarmaqda
kópir barligın bilmeslikleri hám múmkin hám wolarniń hámme paketleri
tarmaqdaǵı kerekli manzilge hech qanday mashqalasiz jetkiziledi.
Kópir ádette kompyuterge yekidan tórtke shekem tarmaq adapteri
wornatılǵan qurılma boladı. Bul adapterlarniń har biri tarmaq bóleginiń birewine
jalǵanǵan boladı. Kópir isletilgen tarmaq dúzilisi (konfiguratsiya) ádewir quramalı
bolıwı múmkin (7.8-súwret), biraq wolarda tutasqan baǵdarlar (petlya) bolıwı
kerek emes hám paketlerdiń ótetuǵin jolı jalǵız bolıwı shart (7.9-súwret). Aks
halda tutasqan baǵdardan keń wótkiziw(øåðîêîâåøàòåëíûõ) paketleriniń kóp márte
wótiwi nátiyjesinde tarmaqda júkleme asıwı payda boladı hám basqa mashqalalar
kelip shıǵıwi múmkin. Bunday jaǵday juzege kelmewi ushın kópirlerde tiykarǵı
terek (Spanniń tree) algoritminan paydalanıw kózde tutilǵan. Bul algoritm bar
kópirler wortasında sáwbet alıp barıw nátiyjesinde, tutasqan baǵdar payda qiliwshı
kópir portlarin óshirip qóyadi Bul qásiyet sebepli kópirler járdeminde tarmaq
bóleklerın jalǵanıwin tákrarlaw múmkin (yaǵnıy yuyme payda yetiw ),sebepi,
yegerde qaysıdır baylanıs jolı isdan shiqqan táǵdirde tarmaqdıń anıqligin tákraran
jalǵanǵan (alternativ joldi jalǵap) baylanıs jolın avtomatik rawishte jalǵaw arqalı
31
tiklew múmkin boladı. Bul algoritm bázi bir kommutatorlarda hám isletiledi,
sebebi wolar da túymeli tarmaqlarda isley almaydı.
Kópir bir waq’ttıń ózinde birǵana paketge islew (signaldı qayta tiklew) bere
aladı, kommutator sıyaqlı bir neshe paketge islew bera almaydı. Portlardan birine
kelgan har qanday paketti tómendegishe islew beriledi:
1. Kópir paketti jónetgen abonent manzilin ajratadi hám abonentlar manziller
tablitsasınan wonı qidıradi. Yegerde bul manzil tablitsada bólmasa, wol halda
tablitsaǵa kiritib qóyadi. Solay yetip har bir tarmaq bóleginiń kópir portlarına
jalǵanǵan abonentlar manzil tablitsasi avtomatik ráwishte payda boladı.
2. Kópir paketti qabil qiliwshıniń manzilin ajratadi hám hámme
portlargetiyisli bolǵan manzillar tablitsasınan wonı qidıradi. Yegerde paket óz
kelgan segmentidegi abonentge manzillengen bolsa wol qayta tiklenbeydi. Yegerde
paket tarmaq abonentleriniń hámmesine manzillengen bolsa yaki kóp punktli
bolsa, wol halda qabil qılınǵan qurılmadan basqa hámme portlarǵa qayta tiklep
jiberiledi. Yegerde paket bir abonentge tiyisli bolsa, wol halda sol abonent
tarmaqtıń qaysi bóleginde jaylasqan bolsa, tek sol portqa jónetiledi. Aqırinda, qabil
qilinıwı kerek bolǵan qurılma manzili hech bir manziller tablitsasinan tabılmasa,
wol halda paket qabil qılınǵan portdan basqa tarmaqdaǵı barche portalarǵa
jiberiledi.
Abonentlar manziliniń tablitsa ólshemi chegaralanǵan boladı, sonıń ushın
wolardaǵı xabardı avtomatik ravishde jańalap turiw imkaniyati menen payda
qılınadı. Uzaq waq’t paket jiberilmegen abonentler manzili málim waq’tdan sóń
(ádette 5 minut) tablitsadan óshirib jiberiledi. Bul bolsatarmaqta óshirip qóyilgan
abonent yaki tarmaqdıń basqa qismina ótkizilgan abonent manziliniń tablitsada
artıqcha orın iyelep turmawın kepillikleydi. Sebebi kópir, sonday-aq, kommutator
da kadr ishindegi xabardı anliz qıladı (fizikalıq manzillarni, MAC-manzillerin),
kóbinese wol paketlerdi emes kadrlardı qayta jiberedi deb aytadi.
32
Kommutator jaǵdayi sıyaqlı, kópirdi ónimli islewi ushın kórib ótilgen
«80/20 qaǵıydasi» ın islew kerek, yaǵnıy jiberıwlerdiń kóp (80% dan kem
bólmagan) bólegi tarmaq bóleginiń ishinde ámelge asıwı kerek.
Kópshilik kópirler ishki hám sırtqı túrlerge ajratiladi.
Ishki kópirler kompyuter-server tiykarida ámelge asıriladi, bunıń ushın
wolarǵa ádette tórtke shekem tarmaq adapterleri wornatiladi hám tarmaqdıń turli
bóleklerıne jalǵanadı. Sol tarmaq adapterleri menen málum programmalıq
qurallari menen birgelikte ishki kópir deb ataladi.
Sırtqı kópir anıǵinda jumıs stansiyasin payda yetedi hám onda eki tarmaq
adapteri wornatılǵan boladı. Bul halda, ishki kópirlerden parqli tárepi sonda tarmaq
bólekleri tek bir turli bolıwı kerek (máselen, EthernetEthernet).
Sırtqı kópir jumıs stansiya kompyuteri tarmaq wazıypalarinan da basqa
wazıwpalardı islewige qarab ajratilǵan (dedicated ) yaki ajratilmaǵan (non-
dedicated) bolıwı múmkin. «Sirtqı» atamasi bu halda tarmaqdaǵı tiykarǵı
kompyuter bolǵan serverge Salıstirǵandav isletilgen. Har qanday tarmaqda bir
waq’ttıń ózinde sırtqı hám ishki kópirler yeki bir neshe kópirler bolıwı múmkin.
Store-and-Forward kommutatorlari sıyaqlı kópirler hám tarmaq bólekleri
menen turli tezlikda xabar almasıwın alıp bara aladı (Ethernet hám Fast Ethernet),
sonday-aq, yarim dupleks hám tóliq dupleks is tártipli tarmaq bóleklerin hám
birlestira aladı.
Kópirlar, sonday-aq, Ethernet hám Fast Ethernet tarmaqların basqa har
qanday tarmaq turleri menen hám jalǵay aladı, máselen, FDDI yaki Token-Ring
tarmaqlari menen de. Kópchilik kommutatorlar bunday wazıypani atqara almaydı.
Marshrutizatorlarniń wazıypalari. Kommutatorlar kópirlerdı qısıp shıǵara
baslawlari menen bir qatarda marshrutizatorlardı hám siqa basladi. Biraq
marshrutizatorlar OSI modeliniń ádewir joqarı ushinchi basqıshi menen ishlaydi
(kópir hám kommutatorlar – ekinchi basqıshda), wolar ádewir joqarı basqısh
33
protokollari menen is alıp baradi. Sonıń ushın wolarniń pútinlay joq bólib ketiw
qawpi joq.
Marshrutizatorlar da tap kópir hám kommutatorlar sıyaqlı paketlerdi
tarmaqdıń bir bóleginen ekinshi bólegine qayta tiklep jiberedi (bir segmentdan
basqa bir segmentke). Ázelden marshrutizatorlardiń kópirlarden parqi, tarmaqdıń
eki hám úshten kóp bóleklerın birlestiretuǵın kompyuterge basqacha programma
wornatılǵanligi menen parq qilar edi. Biraq marshrutizator menen kópir wortasında
jiddiy parq ta bar.
- Marshrutizatorlar paketlerniń fizikalıq manzilleri menen islemeydi (MAS-
manzil), tarmaqdıń logikalıq manzilleri (IR-manzil) menen isleydi.
- Marshrutizatorlar tek ózlerine manzillengen xabardı ǵana qayta tiklep
jiberedi. hámme abonentlarge bir waq’ttıń ózinde jiberilgen paketlerdi
jibermeydi, bul menen tarmaqdı keń kólemde uzatiw bólegine ajratadi. ( hámme
abonentlar tarmaqda marshrutizator barliginan xabardar bólıwlari kerek.)
- Eń tiykarǵısı-marshrutizatorlar xabardıń jiberilıw jolları kóp bolǵan
tarmaqdı qóllaydi. Kópirler tarmaqda tuyme bólmawin talap qiladi, sebebi har
qanday eki abonent wortasındaǵı xabar jolı tek bir bolıwı kerek.
Marshrutizator bar tarmaq ólshemi ámeliy tárepten hech qanday
chegaralanıwlar joq. Baylanıstı bekkemligin asırıw ushın baylanıs jolları’n
alternativ variantlar menen jeńil támiynleydi. Sol marshrutizatorlar jargilikli
yesaplaw tarmaqların global tarmaq penen jalǵaw ushın isletiledi, solardan
Internet tarmaǵı menen. Internet tarmaǵın tóliq marshrutizasiyalanatuǵin tarmaq
dep te qaraw múmkin. Jergilikli tarmaq protokolların global tarmaq protokollarina
ózgertiw marshrutizatorlar imkan dárejesindegi máselelerdendur.
Marshrutizatorlardı kóbinese FDDI sıyaqlı tayanch (ózek) tarmaq penen kóp
Jergilikli tarmaqlardı birlestiriw ushın isletiledi yeki turli túrdegi Jergilikli
tarmaqlar menen baylanıstı ámelge asırıw ushın isletiledi. Marshrutizatorlar ushın
34
paket ólshemların ózgertiw hech qanday qıyınshilıq siz ámelge asırıladı. Máselen,
FDDI tarmaqdıń úlken ólshemli paketlerın Ethernettiń bir neshe kishi paketlerın
ózgertiw (fragmentlaw).
Marshrutizatorlar usılay ansat xabar jiberıw tezligin hám wózgertire aladı,
máselen, wwóz-ara jalǵanǵan Ethernetnet, Fast Ethernet hám Gigabit Ethernet
tarmaqları órtasindagi jiberıwtezlikların marshrutizatorlar ásten isleytuǵın tarmaq
bóleklerın tez isleytuǵın tarmaq bólekler júklemesinen qorǵaydı.
Marshrutizatorlardı bázi halda wóz-ara baylanistıradı. Bir biri menen kóp
jalǵanǵan marshrutizatorlar bulut (cloud) deb atalıwshı tóplamdi payda qiladi, bul
bolsa bir júdá úlken marshrutizator payda qiladi. Bunday jalǵanıw hámme
jalǵanǵan jergilikli tarmaqlar wortasında tez tuwrılawuvchi hám isenimli, bekkem
baylanıstı táminlep beredi .
Aldın aytib ótilgenindey repiterli konsentratorlar paketler menen isleydi,
kópirler hám kommutatorlar bolsa kadrlar menen isleydi. Marshrutizatorlar IR
(IRX) deytogrammalar quramina kirwshi manzil xabarina islew beredi, wolar
kadrdiń axbarot maydanina jaylasqan, wolar bolsa óz náwbetinde paketge
jaylanǵan. Sonıń ushın wolar deytogrammalar menen issleydi hám
deytogrammalardı qayta tiklep jiberedi.
Deytogrammaǵa tarmaq manzillari kiredi, ápiwayı kóp tarmaqlardan ibarat
bolǵan, marshrutizasiyalanatuǵin tarmaqda abonentlardı aniqlaydi. Máselen, IRX
deytogrammasiniń tarmaq manzili 10 baytdan ibarat bolıp (8.13-súwret) óz
quramiga tarmaq maydan nomerini (4 bayt), abonentniń qaytariluwshi fizikalıq
manzilin (MAC-manzil) aladı. Marshrutizator sol qabil qiliwshı abonentniń tarmaq
mánzilindegi tarmaq maydan nomerine islew beredi. Bul halında tarmaq deb, tek
kópirler, kommutatorlar hám repiterli konsentratorlar menen bólingen bir nomerge
iye bolǵan tarmaqdı anıq tarmaq yesaplanadi.
35
Har bir abonent (uzel) paket jiberiwden aldın paketti qabil qiliwshıǵa tuwrı
jónete aladıma yaki wol marshrutizator xızmetinen paydalanıw kerak pe degen
máseleni anıqlastırıp aladı. Yegerde jiberiwshi abonent tarmaǵıniń menshikli
nomeri menen paket jiberiliwi kerek bolǵan abonentniń tarmaq nomeri tuwrı kelse,
wol halda paket tuwrı marshrutizatsiya qilinmasdan jiberiladi. Yegerde manzil
basqa tarmaqda bólsa, wol halda jiberiletuǵin deytogramma marshrutizatorga
jiberiliwi kerek, sonnan sóń marshrutizator kerekli tarmaqqa paketti jiberedi. Bul
halda paket tiykarın marshruttorǵa manzillenendey boladı (xuddi óz tarmaǵıniń bir
abonentindey ). Har qanday halda da abonentniń jiberıw qurılmasiniń tarmaq
manzil maydanına, wózinińń tarmaq nomerin jaylagan boladı (4bit) hám wózinińń
MAC-manzilin hám (6 bayt) jaylaydi.
Cut-Trough kommutatorlari – eń ápiwayı hám tez islewshi bolıp, paketlerdi
buferlastirmaydi hám hech qashan tanlaw alıp barmaydi. Wolar pakettiń tek bas
bólegindegi qabul qılıw qurılmasiniń 6 baytli manzilini óqip hám jalǵaw
haqqinda qarar qabil qiladi. Bul is ushın bázi bir kommutatorlar 10 bit araliǵındaǵı
waqıt jumsaydi. Nátiyjede kommutatordaǵı uslanıw buferlastiriw waqıti, sonday-
aq, jalǵanıw waqıti menen birgelikte 150 bitli araliqti payda qılıwı múmkin.
Álbette bu waqıt repiterli konsentratorlar waqıtinan úlken, biraq har qanday qayta
tiklewdegi uslanıw waqıtınan ádewir kem.
Bul túrdegi kommutatordiń kemshiligi har qanday paketti qaytadan tiklep
jiberedi, hátteki qáte paketlerdi de jiberedi, bul bolsa tarmaq is ónumin
kemeytiredi. Bir tarmaq bólegindegi qátelik tarmaqtıń basqa bólegine qayta tiklep
jiberiledi. Jáne bir kemshiligi tez júkleme ósiwine alıp keledi hám júkleme osken
halda qayta islew beriwdi jaman alıp baradi. Sonıń ushın Cut-Trough
kommutatorin áste-áste ádewir joqarı dárejede islewshi Interim Cut-Trough
Switching (ICS) kommutatorları qısıp shiǵarmaqda. Bul túrdegi kommutatorlar
kishi (karlik) kadrlarin jibermeslik imkaniyati bar, biraq Cut-Trough
kommutatoriniń kemchilikleri bul kommutatorda da saqlanip qalǵan.
36
Store-and-Forward kommutatorlari eń qımbat, quramalı hám bul túrdegi
qurılmalar arasında tolıǵıdir. Wolar birqansha tuwrılarga jaqın hám Cut-Trough
kommutatorlarida bar kemshiliklerden halıraq. Wolarniń tiykarǵı abzallıqlari
hámme qayta tiklenip atırǵan paketlerdi ishki bufer yad FIFO ǵa tóliq saqlap
qóyiwdan ibarat. Bul halda bufer ólshemi pakettiń maksimal uzınlıǵınan kem
bólmawı kerek. Tabiiy halda jalǵaw waqtiniń uzayiwi sezilerli asadi, wol 12000 bit
aralıǵınan kem bólmaydi. Qáte hám kishi kadrlar bul túrdegi kommutatorlarda
filtrlenedi. Júkleniwler bolsa kem payda boladı. Yad qurilmasiniń sıyımi ádewir
úlken bólsa, kommutator júklaniw jaǵdayların sonsha jaqsı jeńe aladı. Biraq yad
kólemi asqanı sayın, qurılma bahası da asıp baradi. Bázi hallarda kommutator
diziminde processor da boladı, biraq kóbinese kommutator tezligi úlken bolǵan
arnawlı integral sxemalarda payda qılınadı. Olar tek paketlerdi jalǵaw wazıypasina
arnalǵan boladı.
SAF kommutatorlari basqa kommutator túrlerıne salıstirǵanda bir waqıttiń
ózinde turli tezlikte jiberıwdi qollawi múmkin (10 Mbit/s hám 100 Mbit/s). Paketti
tóliq buferlestiriw wonı qabil qılınǵan tezlikden basqa tezlikde jiberıwge imkan
beredi. Nátiyjede kommutator portlariniń bir bólegi Ethernet tarmaǵı menen,
qalǵan yekinshi bólegi bolsa Fast Ethernet tarmaǵı menen islewi múmkin. Bázi bir
kommutatorlar óz portların avtomatik ráwishte portqa jalǵanǵan segmenttiń uzatiw
tezligine tuwrılaydi. Sonıń ushın SAF kommutatorları Ethernet dan Fast Ethernet
ge ótiwdi sezilerli ráwishte jeńillestiredi. Gigabit Ethernet menen 1000 Mbit/s
tezlikda baylanıstı payda qiliwshı kommutatorlar hám bar. Kópirlerden parqli
kommutatorlarda paket formati joq, sonıń ushın turli formatli tarmaqlardı wolar
járdeminde biriktirip bólmaydi.
Sonday-aq, tuwrılawuvchi dep atalǵan kommutatorlar da islep shıǵarıladi,
wolar avtomatik ráwishte Cut-Trough is tártibinen SAF is tartibine hám
terisinshesine de óta aladı. Kem júkleme bolǵan jaǵdayida hám qáteliklar dárejesi
kem bolǵan hallarda wolar xuddi tez islewshi Cut-Trough kommutatorlarinday
37
isleydi, tarmaqda qátelikler kóp bolıp, úlken júkleme bolǵan jaǵdayda wolar ásten
islew tártibine ótib, SAF kommutatorlari sıyaqlı sapalı is isleydi.
Repiterli kommutatorlarniń jáne bir avzallıǵı sonnan ibarat, wolar
baylanıstıń tóliq dupleks is tártibin qóllay aladı. Aytib ótilgenindey, bul is
tártibinde tarmaqda xabar almasıwı keskin ápiwayılasadi, jiberıw tezligi bolsa
ideal halda yeki yesege asadı (20 Mbit/s Ethernet ushın,200 Mbit/s Fast Ethernet
ushın).
Woralǵan juplıq hám shisha talalı kabeller isletilgen segmentde har qanday
halda da yeki baylanıs jolı isletilıwi kerek, wolardan biri xabardı bir tárepge
jiberse, yekinshisi basqa tárepge jiberedi. (Bul 100 BASE-T4 segmentine tiyisli
emes, onda eki tárepke yónalgan woralǵan juplıq eki tárepke náwbet penen xabar
jiberedi). Biraq standartlastirilǵan yarim dupleksli is tártibinde xabar bul baylanıs
jollarıdan bir waqıttiń ózinde ámelge asırilmaydi. Biraq bul baylanıs jolı arqali
jalǵanǵan adapter hám kommutatorlar tóliq dupleks is tártibini qóllasa, wol halda
xabardi bir waqıttıń ózinde jiberıw múmkin boladı. Tóliq dupleksli is tártibi har
qanday kolliziya jaǵdayiga órin qaldırmaydi hám SCMA/CD quramalı
almashinuwdi
basqarıw
algoritminen
paydalanıwǵa
qájet
qaldırmaydi.
Abonentlardan har biri (adapter hám kommutator) bul jaǵdayda qálegen waqıtda
tarmaqtıń bosawın kutip turmasdan xabar jiberıwi múmkin. Nátiyjede tarmaq
100% júklemege jaqın bolǵan táǵdirde de óz wazıypasini arqayin isleydi (yarim
dupleks is tártibinde -30-40 % dan kóp emes). Ásirese bul is tártibi joqarı tezlikte
islewshi server hám joqarı ónumli is stansiyalari ushın qolay shárayat jaratadı.
Bunnan tısqarı SCMA/CD usılinan waz keshiw avtomatik ráwishte tarmaq
ólshemine qóyilatuǵin chegaralaw shartlerin alıp taslaydi. Bul bolsa Fast Ethernet
hám Gigabit Ethernet tarmaqlar ushın zarúr. Tóliq dupleks isrejiminde, xabar
almasıwı alıp barıwda, har qanday tarmaq uzınlıǵına chegara qóyiwday signaldı
baylanıs wortalıgına sónıwıne ǵana baylanıslı boladı. Sonıń ushın, máselen, Fast
Ethernet hám Gigabit Ethernet tarmaqlarida shisha talalı segmentlarniń uzınlıǵı 2
38
km hám wonnan da kóp bolıwı múmkin. Standart yarim dupleks istártibinde de
SCMA/CD usulı qóllanǵan halda ámeliy tárepten bul kórsetkishke erisip bolmaydi,
sebebi signaldı eki yeselik tarqalıw waqıti Fast Ethernet ushın 5,12 mks dan
aspawligi kerek, Gigabit Ethernet ushın bolsa 0,512 mks dan aspawligi lazım (eń
kem paket uzınlıǵı jaǵdayida bolsa 512 bayt-4,096 mks).
Tóliq dupleks is tártibi aktiv juldız topologiyasina jaqınlaıwday kóriniwi
múmkin. Tap aktiv juldızdaǵıday, bul halda hám konfliktlar bolıwı múmkin emes,
biraq worayga bolǵan talap (tezligi hám isenimliligine) júda kúshli. Tap aktiv
juldızdaǵı sıyaqlı, kóp abonentli tarmaq qurıw máselesi ádewir qiyin, sebebi kóp
woray payda yetiw máselesi bar. Tap aktiv juldızdaǵı sıyaqlı, qurılmalarniń bahası
ádewir joqarı, sebebi tarmaq adapteri hám jalǵaw kabelleridan basqa jáne tez
islewchi hám qımbat kommutatorlar da bolıwı kerek.
Solay yetip, házirgi waqıtda jalǵawshı konsentratorlar (kommutator)
anánaviy kópirler isleytuǵin wazıypalardi da kóbirek atqarmaqta. Sonıń ushın bir
tarmaq sheńberinde yaki bir túr ólshemli paket isletiletuǵin bir túrdegi tarmaqlarda
(Ethernet hám Fast Ethernet) kommutatorlar kóbinese kópirlerdı qısıp
shıǵarılmaqta, sebebi wolar ádewir arzan hám tezligi joqarı. Kópirlerdiń wazıypası
tek har túrdegi tarmaqlardı jalǵaw ǵana bolıp qalmaqta, bul hal kóp ushramaydi.
Bunday tendensiya elektronikaniń basqa tarawlarında da kórinbekte: tar máselege
baǵdarlanǵan tezligi joqarı qurılmalar, tezligi kem biraq universal qurılmalardı
qısıp shıǵarmaqta. Universal qurılmalar (kompyuterlar, universal kontrollerlar)
tiykarinan quramalı islew beriw algoritmli máselelerdı hám bul máseleler aniq
obyektlardiń shartlari tiykarinda ózgeretuǵin máselelerdı sheshiwde saqlanıp
qalmaqta.
|
