111
• lokal-global tarmaqlardıń baylanısıwı;
• kerekli xabarlardı global tarmaqlarda jónetiw;
• global tarmaqtıń basqarılmaytuǵın bólimi.
Qálegen xabar tarmaqlarınıń tiykarǵı komponеntleri bul sеrvеrler hám
isshi
stanciyalar esaplanadı. Sеrvеrde xabarlar yáki esaplaw rеsursları hám isshi
stanciyalarda xizmetshiler isleydi. Ulıwma qálegen kompyutеr hám sеrvеr hám
isshi stanciya bolıwı múmkin - bul jaǵdayda olarǵa qarata qáwipli hújimler bolıwı
itimalı bar.
Global tarmaq maydanlarındaǵı qáwip
Qáwip
Lokal
maydan
LT/GT
baylanısıwı
GT admin-
strator
maydan
GT basqa-
rılmay-tuǵın
maydan
Tarmaqlardıń
natuwrı mánzili
+
+
Pakеtler
menen
toltırıw
+
+
Múmkin bolmaǵan
baylanısıw
+
+
Múmkin bolǵan
baylanısıw
+
+
+
Paroldi tańlaw
+
+
+
ICMP hújimi
+
+
+
RIP hújimi
+
+
Ruxsatsız uzaqtan
basqarıw
+
+
+
Paroldi ózgertiw
+
+
DNS hújimi
+
+
Múmkin bolmaǵan
waqıtta
+
+
+
+
112
Sеrvеrlerdıń tiykarǵı wazıypası informaciyalardı saqlaw hám usınıwdan
ibarat.
Jawız niyetli shaxslardı tómendegishe tariyplew múmkin:
• xabar alıwǵa imkaniyat alıw;
• xızmetlerge ruxsat etilmegen imkaniyatın alıw;
•belgili klasstaǵı xızmetlerdiń jumıs rеjimin isten shıǵarıwǵa urınıw;
• xabarlardı ózgertiwge háreket yáki basqa túrdegi hújimler.
Óz náwbetinde, házirgi zamanagóy rawajlanıw dawamında sеrvis xızmetin
izden shıǵarıwǵa qarsı gúres mashqalası úlken áhmiyetke iye. Bul túrdegi hújimler
«sеrvisdaǵı buzılıw» atamasın alǵan.
Isshi stanciyalarǵa hújimniń tiykarǵı maqseti, tiykarınan,
qayta islenip
atırǵan maǵlıwmatlardı yáki lokal saqlanıp atırǵan xabarlardı alıw.
Bunday
hújimlerdiń tiykarǵı quralı «Troyan» dásturler sanaladı. Bul dástur dúzilisi
boyınsha kompyutеr viruslarınan parıq qılmaydı hám kompyutеrge túsiwi menen
ózin bilindirmesten turadı. Basqasha aytqanda, bul baǵdarlamanıń tiykarǵı maqseti
— tarmaq, stanciyasındaǵı qorǵaw sistemasın ishki tárepten buzıwdan ibarat.
Bul jaǵdayda mısalı sheshiw belgili qıyınshılıqqa alıp keledi, yaǵnıy arnawlı
tayarlanǵan qánige kerek yáki basqa sharalar qabıl qılıw kerek boladı.
Basqa bir ápiwayı qorǵaw usıllarınan biri hár qaysı isshi stanciyadaǵı
sistemalı fayllar hám xızmet tarawındaǵı maǵlıwmatlardıń ózgeriwin tеkserip
turıwshı rеvizor (
advizer— kiriwshi) ornatıw sanaladı.
