MA’LUMOTLAR BAZASINING FOYDALANISH
JARAYONIGA KO‘RA TURLARI
Shaxsiy ma’lumotlar bazasi
– sizning kompyuteringizda ishlaydigan, bir vaqtning o‘zida
faqat bitta foydalanuvchini qo‘llab-quvvatlaydigan ma’lumotlar bazasi va dasturi. Masalan,
Microsoft Access.
Shaxsiy ma’lumotlar bazasinig o‘ziga xos jihatlari:
•
shaxsiy kompyuterda ishlaydi;
•
ma’lumotlar bazasini tuzishda sodda usullardan foydalaniladi;
•
faqat bitta foydalanuvchinigina qo‘llab-quvvatlaydi.
Obyektga yо‘naltirilgan ma’lumotlar bazasi
.
Bunda ma’lumotlar
obyekt kо‘rinishida saqlanadi. Obyektga yо‘naltirilgan ma’lumotlar
bazasi bilan ishlashda obyektga yо‘naltirilgan dasturlash tillaridan
foydalanish talab etiladi.
1-obyekt
2-obyekt
3-obyekt
I BOB.
MA’LUMOTLAR BAZASI TURLARI
10
Markazlashgan ma’lumotlar bazasi
serverda ishlaydi, shuning uchun unda bir vaqtning
o‘zida bir qancha foydalanuvchi ishlashi mumkin. Markazlashgan ma’lumotlar bazasi birorta
tashkilot binosi (maktab, kollej, universitet, kompaniya)da yoki bulutda saqlanadi. U ko‘plab
foydalanuvchilarni qo‘llab-quvvatlaydi.
Markazlashgan ma’lumotlar bazasining o‘ziga xos jihatlari:
•
mahalliy yoki global serverda ishlaydi;
•
barcha ma’lumotlar bitta xotira qurilmasida
saqlanadi;
•
bir vaqtning o‘zida bir nechta foydalanuvchini
qo‘llab-quvvatlaydi.
Taqsimlangan ma’lumotlar bazasi
bir qancha
serverlarda saqlanadi. Bulutda ishlaydigan
ma’lumotlar bazasi taqsimlangan ma’lumotlar
bazalar orasidan eng keng tarqalgan namuna
hisoblanadi. Bulutga asoslanib taqsimlangan
ma’lumotlar bazalari universallik xususiyatlariga
ega. Chunki ularda ma’lumotlar bazasini
osonlikcha kengaytirilishi, bir nechta kompyuter tomonidan tarmoqli foydalanishni taqdim
etishi mumkin. Taqsimlangan ma’lumotlar bazalari markazlashgan ma’lumotlar bazasiga
nisbatan ishonchlidir. Markazlashgan ma’lumotlar bazasi saqlangan server ishdan chiqsa,
ma’lumotlar bazasi ham ishdan chiqadi. Bunday holat foydalanuvchilarga noqulaylik
tug‘diradi. Taqsimlangan ma’lumotlar bazasida esa birorta server ishdan chiqsa, boshqa
serverlar uning vazifasini vaqtinchalik bajarib, baza ishlashda davom etadi. Taqsimlangan
ma’lumotlar bazasidan Google, Amazong, Facebook, Telegram kabi veb-platformalar
foydalanadi. Taxminlarga ko‘ra, birgina Facebookning ma’lumotlar bazasi dunyodagi 180
mingdan ortiq serverlarga taqsimlangan.
Ma’lumotlar bazasini yaratishda ularning yuqorida aytilgan turlaridan birortasi foydalanuvchi
ehtiyojlariga ko‘ra tanlanadi. Bunda ma’lumotlar sifatiga alohida e’tibor berish lozim. Chunki u
yaratilayotgan ma’lumotlar bazasi qiymatini belgilovchi asosiy omillardan biri hisoblanadi.
|
