Biometrik autentifikatsiyalashning daktiloskopik tizimi. Biometrik
tizimlarning aksariyati identifikasiyalash parametri sifatida barmoq izlaridan
foydalanadi (autentifikatsiyaning daktiloskopik tizimi). Bunday tizimlar sodda va
qulay, autentifikatsiyalashning yuqori ishonchliligiga ega. Bunday tizimlarning
keng tarqalishiga asosiy sabab barmoq izlari bo‘yicha katta ma’lumotlar
ba’zasining mavjudligidir. Bunday tizimlardan dunyoda asosan politsiya, turli
davlat va ba’zi bank tashkilotlari foydalanadi.
Autentifikatsiyaning daktiloskopik tizimi quyidagicha ishlaydi. Avval
foydalanuvchi ro‘yxatga olinadi. Odatda, skanerda barmoqning turli xolatlarida
skanerlashning bir necha varianti amalga oshiriladi. Tabiiyki, namunalar bir–
biridan biroz farqlanadi va qandaydir umumlashtirilgan namuna, «pasport»
shakllantirilishi talab etiladi. Natijalar autentifikatsiyaning ma’lumotlar bazasida
xotirlanadi. Autentifikatsiyalashda skanerlangan barmoq izi ma’lumotlar
bazasidagi «pasportlar» bilan taqqoslanadi.
Barmoq izlarining skanerlari.Barmoq izlarini skanerlovchi an’anaviy
qurilmalarda asosiy element sifatida barmoqning xarakterli rasmini qaydlovchi
kichkina optik kamera ishlatiladi. Ammo, daktiloskopik qurilmalarni ishlab
chiqaruvchilarning ko‘pchiligi integral sxema asosidagi sensorli qurilmalarga
e’tibor bermoqdalar. Bunday tendensiya barmoq izlariga asoslangan
180
autentifikatsiyalashni qo‘llashning yangi sohalarini ochadi.
Bunday texnologiyalarni ishlab chiquvchi kompaniyalar barmoq izlarini
olishda turli, xususan elektrik, elektromagnit va boshqa usullarni amalga
oshiruvchi vositalardan foydalanadilar.
Skanerlardan biri barmoq izi tasvirini shakllantirish maqsadida teri
qismlarining siG‘im qarshiligini o‘lchaydi. Masalan, Veridicom kompaniyasining
daktiloskopik qurilmasi yarim-o‘tkazgichli datchik yordamida siG‘im qarshiligini
aniqlash orqali axborotni yig‘adi. Sensor ishlashining prinsipi quyidagicha: ushbu
asbobga quyilgan barmoq kondensator plastinalarining biri vazifasini o‘taydi (6.6-
rasm). Sensor sirtida joylashgan ikkinchi plastina kondensatorning 90000 sezgir
plastinkali kremniy mikrosxemasidan iborat. Sezgir sig‘im datchiklari barmoq sirti
do‘ngliklari va pastliklari orasidagi elektrik maydon kuchining o‘zgarishini
o‘lchaydi. Natijada do‘ngliklar va pastliklargacha bo‘lgan masofa aniqlanib,
barmoq izi tasviri olinadi.
Integral sxema asosidagi sensorli tekshirishda AuthenTec kompaniyasida
ishlatiluvchi usul aniqlikni yana ham oshirishga imkon beradi.
Qator ishlab chiqaruvchilar biometrik tizimlarni smart-kartalar va karta–
kalitlar bilan kombinasiyalaydilar.
Integral sxemalar asosidagi barmoq izlari datchiklarining kichik o‘lchamlari
va yuqori bo‘lmagan narxi ularni himoya tizimi uchun ideal interfeysga aylantiradi.
Pastlikkacha
masofa
Do’nglikkacha
masofa
Teri
D
at
ch
ik
m
ik
ros
xe
m
as
i
K
ondens
at
o
r
pl
as
ti
nal
ar
i
6.6-rasm. Sensor ishlashining prinsipi.
181
Ularni kalitlar uchun breloklarga o‘rnatish mumkin. Natijada foydalanuvchi
kompyuterdan boshlab to kirish yo‘li, avtomobillar va bankomatlar eshiklaridan
himoyali foydalanishni ta’minlaydigan universal kalitga ega bo‘ladi.
