|
Jamboy tumanining iqtisodiy ko‘rsatgichlari
|
| bet | 13/19 | | Sana | 06.06.2024 | | Hajmi | 4,13 Mb. | | #260791 |
Bog'liq BMI GavsiddinJamboy tumanining iqtisodiy ko‘rsatgichlari. Jombay tumanida qishloq xo‘jaligi ustunlik qiladi va qishloq xo‘jaligi mahsulotlarining yalpi hosili ko‘rsatkichi viloyatning 6,3% ni tashkil etadi. Shunga qaramay, so‘nggi yillarda xizmat ko‘rsatish sohasi sezilarli sur‘atlarda o‘sib bormoqda va asosiy kapitalga investitsiyalar hajmi o‘sish ham kuzatilmoqda.
Tuman iqtisodiyoti rivojlanayotgan sharoitida investitsiyalar muhim o‘rin tutadi, bunda asosiy kapitalga yo‘naltirilgan investitsiyalarning o‘rtacha yillik o‘sish sur’ati qariyb 128 foizni tashkil etadi. Investitsiyalar tarkibida markazlashtirilgan manbalar hisobidan investitsiyalar ulushining ortishi kuzatilmoqda(Maqsadli davlat mablag‘lari) bir vaqtning o‘zida ulushning kamayishi bilan markazlashtirilmagan investitsiyalar. Bu ko‘rsatkichlar nisbati 2020-yilda 5,1 foiz va 94,9 foizni tashkil etdi. Bunda asosiy kapitalga markazlashtirilmagan investitsiyalar tarkibi, tijorat banklari kreditlari va boshqa jalb qilingan mablag'larning ulushi keskin o‘sdi (jami investitsiyalarning 19,3 foizi), shuningdek, aholi mablag'lari (4,7 foiz) ustunlik qilmoqda 2.2.5-rasm).
2.2. Yalpi investitsiyalardagi ulushi
Ko‘rsatgichlar
|
Investitsiya hajmi (mln so’m)
|
Yalpi investitsiyalardagi ulush(%)
|
2020
|
2021
|
2022
|
Jami
|
188 929
|
100
|
100
|
100
|
Markazlashtirilgan manbalar
|
9634
|
6,7
|
2,7
|
5,1
|
Budjet mablag‘lari
|
2448
|
1,1
|
0,89
|
1,3
|
Maqsadli davlat fondlari
|
14351
|
3,7
|
1,9
|
5,8
|
Boshqalar
|
7187
|
1,9
|
0
|
1,8
|
Markazlashmagan
|
179295
|
93,3
|
97,3
|
94,9
|
Korxonaning shaxsiy mablag‘lari
|
56044
|
0
|
39,3
|
27,6
|
Aholi mablag‘lari
|
69798
|
72,9
|
53,3
|
36,9
|
Boshqa xorijiy investitsiyalar va kreditlar
|
16921
|
0
|
0
|
9
|
Tijorat banklari va boshqa qarzlar mablag’lari
|
36532
|
20,4
|
4,7
|
19,3
|
*manba: 4.-Zomboj-t-257-MB.pdf
2.2.5-rasm. Investitsiyalar ulushi grafigi
Tumanda 184 ta sanoat korxonalay mavjud. Qishloq xo‘jaligi mahsulotlari asosan fermer xo'jaliklari tomonidan amalga oshiriladi. Chorvachilikda qoʻy va echkilar oʻsishida ijobiy tendentsiya kuzatildi, parrandachilik faol rivojlanmoqda. Tumanda sug‘oriladigan erlarning katta maydoni mavjud bo'lib, bu erda bog‘lar katta ulushni egallaydi, bu intensiv bog‘dorchilik va mevani qayta ishlashni rivojlantirish imkonini beradi(2.2.6-rasm).
2.2.6-rasm. Qishloq xo’jaligi mahsulotlari
Jomboy kichik sanoat zonasi.
O‘zbekiston Respublikasi Tiklanish va taraqqiyot jamg‘armasi Samarqand viloyati Jomboy tumanida MPZ(Kichik sanoat zonasi)da amalga oshirilayotgan investitsiya loyihalarini birgalikda moliyalashtirish uchun tijorat banklari orqali 50 million AQSh dollari miqdorida kredit liniyasi ochdi(2.2.7-rasm).
2.2.7-rasm. Kichik sanoat zonasi.
Jomboy timaniga investitsiya kiritishdam maqsad nima?
1. Meva va sabzavotlarni yaratish uchun noyob imkoniyatlaridan biri klaster ochish uchun qulay.
2. Davlat kafolatlari va davlat mulkini sotib olishning “nol” qiymatida olish imkoniyati.
3. Intensiv rivojlanish uchun katta resurs bazasi sifatida qishloq xo'jaligi ishlab chiqarishi va oziq-ovqat sanoatini rivojlantirish.
4. Intensiv rivojlanish va qishloq xo'jaligi mahsulotlarini, xususan, mevalarni etishtirish uchun katta er uchastkalari.
5.logistika markazlarini yaratish uchun ulkan transport va logistika imkoniyatlari.
6. Xalqaro aloqalar uchun eng yaqin joy M-39 avtomobil yo'li joylashganligi.
7. Jomboy tumanida barcha zarur tabiiy va qulayliklar mavjud geografik shart-sharoitlar va ancha yuqori salohiyat turizmni rivojlantirish uchun qulay.
8.Iqlim xususiyatlari, shuningdek, hududning Samarqand shahriga yaqinligi ekologik turizm uchun keng imkoniyatlar yaratadi. “Zarafshon” daryosining irmoqlarida ekoturizmni rivojlantirish imkoniyati mavjud.
9.Tibbiy turizmni rivojlantirish uchun Jomboy tumanida ham keng imkoniyatlar mavjud yani Tumanda qo'riqxona joylashgani uchun imkoniyat yaratadi.
10.Turizmni rivojlantirishning iqtisodiy samarasi nafaqat investorlar, balki hudud aholisi uchun ham katta ahamiyatga ega. Turar joy, ovqatlanish, dam olish va hordiq chiqarish kabi xizmatlarning cheksiz turlari turizm jarayonining har bir ishtirokchisi uchun daromad olish imkoniyatini beradi.
|
| |
