Toshkent davlat texnika universiteti

hisobga olishmas edi. Natijada ko„p yillar mobaynida shunday tizim vujudga keldiki, onalik plat
asiga
yangi qurilmani ulash uchun bizdan qator noxush protseduralarning bajarilishi talab qilindi:
1. Kompyuter tizimiy blokini bo„laklarga ajratish.
2. Onalik platasi bo„linmasiga yangi platani joylashtirish.
3. Kompyuterning onalik platasi va dasturaviy ta‟minoti yangi qurilmani to„g„ri taniydi degan
umidda kompyuterni tarmoqqa ulash.
4. Kompyuterning yangi qurilma bilan to„g„ri muloqotini ta‟minlaydigan dasturni ishga
tushirish (bunday dastur drayver deb nomlanadi) va xuddi zarur bo„lgan narsaning o„zini
ishga
tushirdik deb umid qilish (afsuski, xatolar bo„lib turadi).
5. Qurilma ishlab ketganini tekshirish va u to„g„ri ishlayotganiga ishonch hosil qilish (afsuski,
har doim ham bunday bo„lavermaydi).
6. Tizimiy blokni yig„ish.
Biroz tajribaga ega bo„lganlar uchun bu amallarda hech bir qiyinchilik yo„q, lekin yangi
qurilmani, hattoki djoystikdek soddasini, o„rnatish va sozlash bir necha soatga cho„ziladi.
Foydalanuvchilar doim shunday shina interfeysi haqida orzu qilishar ediki, ular bo„linmani shun
day
tiqishsinda, hech nimani o„ylamasdan ishlayverishsin (xuddi telefon tarmog„iga ulagan kabi).
Nihoyat bunday interfeys paydo bo„ldi. Zamonaviy onalik platalarining ko„pi universal ketma- 
ket (
последовательный) USB (Universal Serial Bus) shinaga ega; uning bo„linmasi tizimiy
blokning orйa devoriga chiqarilgan. Unga ulanish juda oson. Kompyuterni o„chirish ham shart e
mas:

bo„linma uyaga tiqiladi va ishni davom ettirish mumkin.
Odatda kompyuterning faqat bir juft USB bo„linmasi bor, lekin bu shinaga 127 ta
qurilmagacha ulash mumkin. Agar ikkitadan ko„proй qurilmani ulash zarur bo„lsa, kontse
ntrator
(
разветвитель – tarmoqlagich) sotib olish kerak – bo„linmalar soni ko„payib ketadi. Hozir
gi
paytda klaviatura, sichqoncha, modem, skaner, printerlar USB shinasi yordamida ulanmoqd
a. Agar
55
qachondir kompyuter yangi yil archasi yoritgichlari shodasini, temir yo„l modelini, kir yu
vuvchi
mashinani va h.k.larni boshqarishini istab qolsangiz, USB shinasi eng yaxshi yechim bo„ladi.
USB qurilmalari bilan ishlash – onalik platasi chipsetining funktsiyalaridan biridir. Uni
«janubiy ko„prik» bajaradi.

Download 1,86 Mb.