dasturlarining favqulodda murakkab kompleksini talab qiladi. Zamonaviy operatsion tizimla
rning
juda
murakkabligi hamma hisoblash resurslarini (markaziy protsessor, operativ xotira, tash
qi
qurilmalar va fayllar) bir vaqtda bajarilayotgan hamma masalalar
orasida mumkin qadar r
atsional
taqsimlash zarurati bilan belgilanadi. Bunday masalalarni
raqobatli bajarilayotgan deb atas
hadi,
71
chunki ulardan har biri boshqalari bilan hisoblash tizimining u
yoki bu resursini egallash
– uchun
doim raqobatda bo„ladi.
Hisoblash jarayonini to„g„ri rejalashtirish uchun operatsion tizim loyihalovchilariga turli
uzilishlarga ishlov berishning ko„p sonli va murakkab modellarini yozish;
masalalarga ular
ning
ustuvorligiga yarasha xizmat ko„rsatish tartibini yaratish; operativ xotiraning band va bo„s
h
jabhalarini doimo nazorat qilish; raqobatchi masalalar orasida uni ratsional taqsimlash; tas
hqi
tashuvchilardagi ma‟lumotlar to„plamlarini sanktsiyalanmagan
kirishdan himoya qilish; mas
alalar
orasida soni cheklangan tashqi qurilmalarni taqsimlash va h.k.larni hisobga olishga to„g„ri
keladi.
tabiiyki, natijada juda murakkab va beso„naqay operatsion tizim hosil bo„ladi, bu esa o„zlashtiris
h va
ekspluatatsiya qilish qiyinligi; hisoblash resurslarining sezilarli qismini foydalanuvchi masa
lalarini
yechish uchun emas, balki operatsion tizim talablarini qondirishga
sarflash kabi salbiy tar
aflarni
tug„diradi.
Hamma resurslarni ratsional taqsimlash va hisoblash tizimining o„tkazuvchi qobiliyatini
yashirishdan tashqari operatsion tizim foydalanuvchiga turli servis xizmatlari: kirish (досту
п)ning
standart metodlari, utilitlar, rostlash (отладка), teledostup vositalari va masala o„tishining
hamma
bosqichlarini
batafsil diagnostika qilish, avariyali damplarni olish imkoniyati va sh.k.larni
taqdim
qiladi.
