asosiy e‟tibor masalani yechish uchun zarur bo„lgan HT resurslarini (OX jabhasi, zarur b
o„lgan
ma‟lumotlar to„plamlari uchun tashqi olib yuruvchilar uchun joylar va sh.k.)
taqdim qilis
hga
qaratiladi.
* Izoh. Masalalarga multidasturaviy rejimda ishlov berilishini ta‟minlaydigan hamma OTlar u
chun ishlarni
rejalashtirishni amalga oshirish ayniqsa qiyin, chunki ko„pincha raqobatda bajarilayotgan masal
alar o„sha va faqat
o„sha resursni talab qilinadi, bu esa ularga HTda ishlov berishda sekinlashishga olib keladi.
Agar navbatdagi masalani yechish uchun resurslar yetishmasa, OT quyidagi qarorlardan birini
qabul qilishi:
1) ushbu paytda bajarilayotgan va ustuvorligi quyiroq bo„lgan
qaysidir boshqa masaladan
resurslarning bir qismini tortib olishi;
2) yechilayotgan qaysidir masala yechilib bo„lishini va talab qilinayotgan resurs bo„shashi
ni
kutishi;
3) yechilishi uchun resurslar yetarli bo„lgan, lekin navbati hali yetib kelmagan masalani
navbatsiz o„tkazib yuborishi kerak.
Yechim natijalarini mos tashqi qurilmalarga chiqarishni tashkil qilish ham masalaga ishlov
berishni rejalashtirish funktsiyasiga kiradi. Bunda OT har bir topshiriqning natijaviy informatsiy
asini
mos chiquvchi navbatga tushishini va TQ ishi tempida ushbu navbatning bo„shashini ta‟
minlashi
zarur.
Operatsion tizim masalalar yechilishini boshqarishi lozim. Bunda OTning asosiy funktsiyasi –
hisoblash jarayonida sodir bo„ladigan har xil hodisalarga (informatsiya almashinuvi tugaga
nligi
haqida tashqi qurilmalardan
kelayotgan signallar, apparatlardagi to„xtashlar haqida hamda t
ashqi
muhitdan, masalan boshqa EHMdan, kelayotgan signallar, dasturaviy xatoliklar belgilari) t
o„g„ri
reaktsiya qilishni tashkil qilishdir. Har bir hodisaga OT to„g„ri
reaktsiya silganda joriy da
sturning
bajarilishi albatta to„xtalishi va protsessorni boshqarish boshqa mos modulga uzatilishi loz
im; bu
modul sodir bo„lgan voqeani identifitsirlashi kerak.
* Izoh. Hisoblash jarayonida sodir bo„ladigan istalgan hodisaga OT reaktsiyasi doim joriy
dastur
bajarilishidagi uzilishi bo„ladi, shuning uchun hisoblash jarayonidagi hamma o„zgarishlar,
hodisalar, signallar va
ularga beriladigan ishlovlar uzilishlar deb ataladi.
Uzilishlarga ishlov berish mexanizmi EHM va OT turidan qat‟iy
nazar doim quyidagi
elementlarni o„z ichiga oladi:
1) uzilgan dastur haqida batafsil informatsiyani, xususan bundan keyin bajarilishi lozim
bo„lgan komanda adresi haqidagi informatsiyani, xotirada saqlashi;
2) sodir bo„lgan hodisani tasniflovchi va unga mos ravishda ishlov beruvchi OTning max
sus
moduliga boshqaruvni uzatishi;
3) ustuvorligi va hisobga tayyorligiga qarab foydalanuvchining
u yoki bu masalasiga
boshqaruvni qaytarishi lozim. Bunda boshqaruv oldin uzilgan dasturga qaytarilishini istisno
qilib
bo„lmaydi.
75
Turli HTlarida uzilishlarga ishlov berish turlicha va odatda apparat vositalari yordamida
amalga oshiriladi. Masalan, ba‟zi HTlarida buning uchun dastur holatining eski va yangi so„zi o
„rnini
almashtirish mexanizmidan, boshqalarida esa xotira va uzilishlar
vektorini stekli tashkil qil
ishdan
foydalaniladi.
Masalalarni yechishni boshqarish asosiy funktsiya – uzilishlarga ishlov berishdan tashqari
boshqa: operativ xotirani dinamik taqsimlash, kiritish-
chiqarish operatsiyalarida
ishtirok qilish;
masalalarni yuklash, vaqt xizmatini tashkil qilishni ham o„z ichiga oladi.
Operativ xotirani dinamik taqsimlash bo„yicha OTning asosiy vazifasi – uning bo„sh va band
bo„lgan zonalarini doimo hisoblab borish va fragmentatsiyani bartaraf qilishga intilishdadir
.
