|
Rasm 1. Spansulalarda dori moddaning ta’sirini uzaytirilish prinsipi
|
| bet | 76/316 | | Sana | 16.01.2024 | | Hajmi | 6,71 Mb. | | #138330 |
Bog'liq Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafeRasm 1. Spansulalarda dori moddaning ta’sirini uzaytirilish prinsipi
Rasm 2. Spansulalar ko‘rinishi
Spansulalarda ko‘pincha 3-4 turdagi mikrokapsulalar birlashtiriladi. Mikrokapsulalarning diametri 30-50 mkm atrofida bo‘ladi.
Dori moddalarning mikrokasulalarini hosil qilish uchun ko‘pincha mumli moddalar ishlatiladi. Misol sifatida Omitoks ( omeprazol saqlovchi), Olfen ( diklofenak natriy saqlovchi), Mikalit (karbonat litiy saqlovchi) spansula shaklidagi preparatlarni keltirish mumkin.
Spansulalarning ichiga faqat mikrokapsulalar emas, balki mikrodra-jelar ham joylashgan bo‘lishi mumkin. Mikrodrajelarni hosil qilish uchun, obakilovchi qozonga shakar kristallarini joylashtirilib, qand sharbati bi-lan namlanadi va dorivor modda yordamida qobiq hosil qilinadi. Tayyorlangan mikrodrajelarning bir qismi birlamchi doza sifatida ishlatish uchun olib qo‘yiladi. Ikikinchi qismi esa qoplovchi moddalar yordamida (glitserilmo-nostearat va asalari mumi aralashmasi) qobiq bilan qoplanadi. Qobig‘i har xil qalinlikga ega bo‘lgan mikrodrajelarni bir biridan ajratish oson bo‘lish uchun ular bir xil buyok bilan buyaladi. ( Rasm 4)
Strukturali tabletkalar
Retard turdagi tabletkalar. Bu turdagi tabletkalar o‘z tarkibida ta’sir etuvchi moddaning bir sutkali miqdorni saqlaydi va uni asta sekinlik bilan ajratib chiqarishga mo‘ljallangan. Bu tabletkalarda ta’sir etuvchi moddalar mikrokapsulalangan holda, ya’ni har bir modda zarrachasi yupqa polimer qobiq bilan qoplangan bo‘ladi.
Qoplangan polimer qobig‘ining tabiatiga qarab, bunday tabletkalar ma’lum рН sharoitida, yoki diffuziya, ion almashuv, qobig‘i yorilish hisobiga, belgilangan vaqtda mobaynida erish xususiyatiga ega.
Bunday tabletkalar mikrokapsulalarni qattiq yog‘ asosi bilan presslash yo‘li bilan olinadi.
Retard turdagi tabletkalar oshqozon ichak yo‘lidan o‘tib 16-18 soat mobay-nida to‘liq erib ketadi, lekin ularning ta’sir kuchi 1 sutkaga etish mumkin. Misol sifatida nitrong (nitroglitserin mikrokapsulalaridan tayyorlangan), Gemiton-retard, mirenil-retard, sonopaks-retard, kvilinorm-retard tablet-kalarini keltirish mumkin.
Durula turdagi tabletkalar.Bundaytabletkalar “karkasli” yoki “skeletli”deb ataladi, chunki ular qattiq erimaydigan skelet asosida olinadi. Ta’sir etuvchi modda qattiq erimaydigan skelet asosi bilan preslanib olinadi. Skelet materiali sifatida noorganik birikmalar ( gips, titan oksidi, bariy sulfat, kalsiy fosfat) va organik birikmalar (PE, PVX) ishlatiladi. SHu birikmalar presslashda tabletkada g‘ovakli tizim hosil qiladi. Durula turdagi tabletkalar tuzilishi 6- rasmda ifodalangan.
!
|
| |
