Ishni bajarish tartibi
Birinchi usul
Sxema bo‘yicha rezistor qarshiligini aniqlash. Agar sizda elektron qurilmaning sxemasi bo‘lsa va uni siz o‘qiy olsangiz, unda sizga yonida uni nominali kiritilgan, izlangan rezistorni aniqlash qiyin bo‘lmaydi.
Ikkinchi usul
Elektron qurilmaning sxemasi mavjud bo‘lmaganda rezistor qarshiligini maxsus asbob bilan o‘lchash mumkin. Buning uchun Ommetr (4.3-rasm) yoki “Multimetr” (4.4-rasm) bo‘lishi kerak. Sizga shchuplar yordamida ommetr asbobini rezistor uchlariga ulab ularni qiymatini aniqlash mumkin. Bunda Multimetrni Ommetr rejimiga o‘tkazish lozim. Agar o‘lchash asbobi milli kam og‘sa, yoki aksincha, shkala diapazonidan oshib ketsa, unda o‘lchash asbobi shkalasida o‘lchash diapozonini o‘zgartirish kerak.
4.3-rasm.Qarshilikni o‘lchash uchun qurilma - ommetr.
4.4-rasm. Elektrik parametrlarni o‘lchash uchun
universal asbob- multimetr.
Bunday uslubning asosiy kamchiligi shundaki, sxemaga qurilgan rezistorni o‘lchashdan avval kavsharlash lozim, bo‘lmasa o‘lchash natijasi haqiqiy bo‘lmaydi.
4.5-rasm. Rezistorlarni markirovkalash.
Uchinchi usul
Rezistorni qarshiligi uni markirovkasi bo‘yicha juda oddiy aniqlanadi (4.5-rasm). Bu usul uchun yaxshi lupa kerak bo‘ladi. Har bir rezistorda uni parametrlarining zavodga xos markirovkasi bo‘ladi.
Eski namunadagi rezistorlarda ular harfli-raqamli bo‘lgan. Bu juda qulay edi, chunki ko‘pincha rezistorlar markirovkalash sxemasiga pastdan kavsharlanardi va bunda ularni nominallarni hisoblashni imkoni bo‘lmasdi. Bundan tashqari kichik quvvatlardagi rezistorlarda markirovka shunday mayda ediki, lupasiz uni bajarishni iloji bo‘lmasdi. Zamonaviy rezistorlarda markirovka turli rangdagi xalqalar ko‘rinishida kiritiladi. Har bir halqaga raqam yoki ko‘paytirgich mos keladi. Turli ishlab chiqaruvchilar turli vaqtlarda xar xil bo‘lgan kodlash tizimidan ( to‘rt va besh belgili) foydalanganligi tufayli, faqat shuni aytish mumkinki, raqamli qiymatdagi halqalar kombinatsiyasining o‘tkazish jadvalini maxsus adabiyotlardan topsa bo‘ladi. Agar siz doimo elektron apparaturada ishlasangiz, ularni nusxa olgan xolda qo‘l ostida saqlashingiz maqsadga muvofiq.
SHunday qilib, istalgan vaziyatda rezistor qarshiligini aniqlash imkoniga ega bo‘lish uchun kuyidagilar bo‘lishi zarur:
- qarshilikni o‘lchash uchun asbob— Ommetr (Multimetr)
- kavsharlagich
- lupa
- rezistorlarni halqaviy markirovkalash uchun jadvallar.
|
