|
Piroliz gazlarni tarkibidan atsetilenni ajratish texnologik sxemasi
|
| bet | 7/8 | | Sana | 25.05.2024 | | Hajmi | 422,49 Kb. | | #253468 |
Bog'liq Boturov S. 3Piroliz gazlarni tarkibidan atsetilenni ajratish texnologik sxemasi
1, 6 , 8 , 32 , 34-issiqlik almashtirgichlar ; 2 , 5 -quvurli pechlar ; 3- toblovchi jihoz;
7-so`rish mo`risi; 11, 16, 27, 28, 30, 35, 40, 46, 49, 55, 60-kalonnalar ; 9, 13 -havoli sovutgichlar ; 10, 12, 17, 19, 22, 23, 39, 54 , 59, 64-nasoslar ; 14, 15, 25, 29 , 43 , 52,56, 61-suvli sovutgichlar ; 20, 21, 24, 27, 44, 47, 53-gaz seperatorlar ; 31,41 , 50 -bug`li qizdirgichlar ; 26 turbokompressor; 36-propanli sovutgich; 38, 48 , 58 , 63 -qaynatgichlar ; 42, 51-gidroginlash reaktori; 57, 62 -yig`gichlar;
NEFTKIMYOVIY SINTEZ UCHUN XOMASHYO ISHLAB CHIQARISH
Neftkimyo sanoatida ishlatiladigan neft va gaz uglevodorod xom- ashyolari alifatik, sikloalifatik va aromatik qatorga mansub. Аlifatik uglevodorodlarga parafin uglevodorodlari, olefinlar, diolefinlar va atsetilenlar kiradi. Neftkimyoda sikloalifatik uglevodorodlardan eng ko‘p ishlatiladigan siklogeksandir. Neftkimyo korxonalarida olinadi gan va qayta ishlanadigan aromatik uglevodorodlar qatoriga benzol, toluol, ksilollar hamda etil va izopropilbenzollar kiradi.
Kichikroq ko‘lamda bitsiklik aromatik uglevodorodlar – naftalin va uning gomologlari olinadi. Yuqorida qayd qilib o‘tilganidek, neftkimyo sintezi uchun xom- ashyo sifatida quyidagi turli gaz holidagi, suyuq va qattiq uglevodo rodlar ishlatiladi:
1) to‘yingan uglevodorodlar (metan, etan, propan, butan va bosh qalar);
2) to‘yinmagan uglevodorodlar: monoolefinlar (etilen, propilen, butenlar, pentenlar, yuqori olefinlar), atsetilen va dien (butadien – 1,3, izopren) uglevodorodlar;
3) aromatik uglevodorodlar (benzol, toluol, alkilbenzollar, nafta lin);
4) alitsiklik uglevodorodlar: naftenlar (siklopentan, siklogeksan), sikloolefinlar (siklogeksen), siklodienlar (siklopentadien, siklogeksa dien va boshqalar).
Eslatma.
Materiallarni bundan keyingi talqini uglevodorod va ularning ho silalarini nomlash imkon boricha «Toza va amaliy kimyo xalqaro ittifoqi komissiyasi” nomenklaturasi qoidasi (IUPAC qoidasi) aso sida beriladi. Biroq juda ko‘p tarqalgan uglevodorodlar uchun ular ning eski odatiy nomlari qoldirilgan. Masalan: eten o‘rniga etilen, etin o‘rniga atsetilen, propen o‘rniga propilen, 2–metilbutadien–1,3 o‘rniga izopren va boshqalar. Neftkimyo ishlab chiqarish korxonalariga xomashyoni neft va gaz sanoati yetkazib beradi. To‘yinmagan uglevodorodlar sintezi maxsus qurilmalarda amalga oshiriladi ular neftni qayta ishlash jara yonlarida ham hosil bo‘ladi.
I. Neftkimyoviy sintez xomashyolarining asosiy manbalari Neftkimyoviy sintez xomashyolarining asosiy manbalari quyida gilar:
1. Neft yo‘ldosh gazi.
2. Gazli benzin.
3. Tabiiy gaz.
4. Gaz kondensati konlarining suyuq va gaz holidagi uglevodo rodlari.
5. Neftni qayta ishlash zavodlari gazlari (distillatlar va qoldiqlar).
6. Suyuq neft mahsulotlari (distillatlar va qoldiqlar).
Xulosa
Xulosa qilib aytganda, piroliz gazlardan tashqari atsetilen olish ham mumkin . U jarayonlar qimmatga tushganligi uchun hozirda metandan etan , etandan atsetilen olinyapti.
Turli usullar bilan atsetilen ajratib olingan gazning tarkibidagi miqdori taxminan 15% ni tashkil etadi, atsetilenning salmog‘i esa 30–50% gacha o‘zgarib turadi.
Sanoat miqyosida piroliz gazlari tarkibidan yuqori kontsentratsi yali atsetilenni absorbsiya usuli bilan selektiv erituvchilar yordamida ajratib olinadi.
Аbsorbsiya usuli atsetilenni turli suyuq absorbentlarda gazning boshqa komponentlariga nisbatan yuqoriroq eruvchanligiga asoslan gandir.
Аbsorbsiya jarayoni normal temperaturada olib borilib, selektiv erituvchilar: N–metil pirrolidon, dimetilformamidlarda va past tem peratura (–70ºC)da esa metanol hamda atseton erituvchilari yorda mida olib boriladi
|
| |
