Toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti

Download 4.5 Mb.
bet	5/11
Sana	14.11.2022
Hajmi	4.5 Mb.
	#30225

Bog'liq
fakhriddinova malohat
2.2. Elektron mikroskopiyadan olingan makromolekulyar tuzilmalar., malumotlarni internetda chop etish asoslari, Pedagogika.Psoxologiya (DARSLIK), Ii. Bob maktabgacha ta’lim muassasalari tarbiyalanuvchilarida mi, итог педагогика, Зияева М.Ф. Гинекология. 2-нашри, Problems of compiling written speech exercises, ATMOSFERA HAVOSI SUV TUPROQNING NOMUVOFIQ OMILLARINI GIGIYENIK REGLAMENTLASHGA, 1699683220, 1-mavzu. Korxonalarning tashkiliy-huquqiy shakllari (2 soat)-fayllar.org, 1. Yarim o’tkazgichlarda elektr toki p-n o’tish, 12-mavzu. Korxonaning innovatsion faoliyat, 2-mavzu O‘zbekiston Respublikasi bank tizimi va boshqa kredit m, 2 Elektr tokining asosiy xarakteristikalari. Om qonuni. Tokning -fayllar.org

Mavzuning ob’еkti. Ushbu bitiruv malakaviy ishining ijodiy ob’еkti tabiat manzarasida ishlangan kompozitsiyadir. Mavzuning malakaviy yangiligi. “ Kuzgi etyud” mavzusida ishlangan kompozitsiya orqali uning pеdagogik muammolari birinchi marta yaxlit holda o‘rganildi. “ Kuzgi etyud” mavzusida ishlangan kompozitsiyada milliy an’analar va o‘zbеk millatiga xos ijtimoiy hayotning o‘rni va ahamiyati yoritib bеrilgan. “Kuzgi etyud” mavzusida ishlangan kompozitsiyaning mazmuni, pеdagogik vositalari va uslublari ishlab chiqildi. I.BOB. TASVIRIY SAN’ATDA MANZARA JANRI. 1.1. Manzara janrining rivojlanish tarixi va unda ijod qilgan rassomlar Manzara janri portret, jangovar yoki diniy rasmga nisbatan nisbatan yosh. Peyzajning barcha xilma-xilligi bilan jadal rivojlanishi uni tasviriy san’atning eng mashhur va sevimli janrlaridan biriga aylantirdi. Ushbu janrning ko‘plab kichik turlari mavjud. Peyzajning eng mashhur turlarini ko‘rib chiqing. Tabiat - yilning turli vaqtlarida oʻrmonlar, dalalar, daryolar tabiiy landshaftini, tabiat hodisalarini aks ettiruvchi landshaft. Peyzajni chizish har doim rassomdan tabiat holatiga shaxsiy hissiy munosabatini talab qiladi, muallif buni tugalda namoyish etadi. Tabiiy landshaftlar, o‘z navbatida, tasvirlangan landshaftlarga ko‘ra kichik turlarga ega – tog‘, o‘rmon, devor, dengiz landshaftlari. Ikkinchisi alohida yo‘nalish bo‘lib, biz uni alohida olib chiqdik. Dengiz - marinalar, dengiz rasmlari landshaftning mustaqil yo‘nalishi sifatida 17-asrda Niderlandiyada paydo bo‘lgan. Sokin va bo‘ronda, har qanday ob-havoda dengiz go‘zal. To‘lqinlar va dengiz sathi, rassomlarning rasmlaridagi dengiz elementi ko‘pincha sevgi, ehtiros, tinchlikning insoniy ko‘rinishlarini aks ettiradi. Qishloq - qishloqlar suratlari, dehqonlar hayoti manzaralari. Qishloq manzaralarida rassomlar tabiat bilan birlikni, inson va uning atrofidagi dunyoning uyg‘un yashashini, sodda va tushunarli qishloq hayotini, vatanga muhabbatni kuylaydilar. Shahar - shahar landshafti, shahar landshaftining boshqa nomi. Aholi yashaydigan ko‘cha va kvartallar turlari va transport. Italiya Uyg‘onish davri san’atida veduta - binolar, shinam ko‘chalar, yo‘laklar va yo‘laklarning batafsil tasviri bilan shahar ko‘rinishi mavjud edi. Arxitektura - bino va inshootlar va ularning parchalari go‘zalligini namoyish qiluvchi landshaft.Tosh ko‘priklar, minora va qal’alar, ibodatxonalar va mayoqlar rassomning diqqat-e’tibori ob’ektiga aylanadi. Ushbu yo‘nalishdagi landshaft rassomlari tarixiy binolar va qadimiy shaharlarning xarobalarini tasvirlashni yaxshi ko‘radilar. Sanoat, sanoat landshafti - yirik ishlab chiqarish va shahar qurilishining rivojlanishi bilan paydo bo‘ldi. Bunday manzaralarni impressionistlar ijodida va eng avvalo, sotsialistik realizm davrida, sanoatdagi yutuqlar rassomlar tomonidan badiiy asarlarda mujassamlanganda uchraydi. Lirik landshaft yoki kayfiyat manzarasi. Bunday manzaralar tomoshabinga rassomning rasm chizish vaqtidagi tabiatdan olgan kayfiyati va taassurotlarini ifodali tarzda ifodalaydi. Bu tumanli tongning sokin sukunati va osoyishtaligi yoki sovuq yomg‘irli kuzning umidsizligi va umidsizligi bo‘lishi mumkin. Peyzaj (frantsuzcha paysage, pays - mamlakat, joylashuv), tasvirning asosiy mavzusi yovvoyi yoki u yoki bu darajada inson tomonidan o‘zgartirilgan tabiat bo‘lgan tasviriy san’at janri (yoki ushbu janrning alohida asarlari). Landshaftda aholi punktlarining, meʼmoriy binolarning, shaharlarning real yoki xayoliy koʻrinishlari (shahar meʼmoriy landshafti veduta), dengiz manzarasi (marina) va boshqalar aks ettiriladi. Koʻpincha landshaft manzarali, grafik, haykaltaroshlik (releflar, medallar)da fon boʻlib xizmat qiladi. ) boshqa janrdagi asarlar. Rassom insonning tabiiy muhitining hodisalari va shakllarini tasvirlab, tabiatga bo‘lgan munosabatini ham, uni zamonaviy jamiyat tomonidan idrok etishini ham ifodalaydi. Shu sababli landshaft hissiyot va muhim g‘oyaviy mazmunga ega bo‘ladi. Tabiat tasvirlari neolit davridayoq topilgan (osmon gumbazining ramzlari, yoritgichlar, asosiy nuqtalar, yer yuzasi, aholi yashaydigan dunyo chegaralari). Qadimgi Sharq mamlakatlari (Bobiliya, Ossuriya, Misr), asosan urushlar, ov va baliq ovlash sahnalaridagi relyef va rasmlarda landshaftning alohida elementlari mavjud boʻlib, ular qadimgi Misr sanʼatida ayniqsa koʻpaygan va konkretlashgan. Yangi qirollik. 16—15-asrlarda Krit sanʼatida landshaft motivlari keng qoʻllanilgan. Miloddan avvalgi (Qarang: Egey san’ati), bu yerda birinchi marta fauna, flora va tabiiy elementlarning hissiy jihatdan ishonchli birligi taassurotiga erishildi. Qadimgi yunon san’atining landshaft elementlari odatda shaxs tasviridan ajralmas; Perspektiv elementlarini (illyuzionistik rasmlar, mozaikalar, tasviriy relyeflar deb ataladigan) o‘z ichiga olgan ellinistik va qadimgi Rim landshafti biroz kattaroq mustaqillikka ega edi. Bu davr inson va xudolarning g‘ayrioddiy mavjudlik doirasi sifatida qabul qilingan tabiatning tasviri bilan tavsiflanadi. Yevropaning o‘rta asrlar san’atida landshaft elementlari (ayniqsa, shaharlar va alohida binolarning ko‘rinishlari) ko‘pincha shartli bo‘shliqlar, inshootlar (masalan, rus piktogrammalarida “tepaliklar” yoki “kameralar”) vositasi bo‘lib xizmat qilgan, aksariyat hollarda lakonik shaklga aylangan voqea joyining belgilari. Bir qator kompozitsiyalarda landshaft tafsilotlari koinot haqidagi o‘rta asr g‘oyalarini aks ettiruvchi spekulyativ teologik sxemalarga aylandi. Musulmon Sharqi mamlakatlari oʻrta asrlar sanʼatida ellinistik anʼanalarga asoslangan nodir namunalar bundan mustasno, dastlab landshaft elementlari juda kam taqdim etilgan. XIII-XIV asrlardan boshlab. ular XV-XVI asrlarda kitob miniatyurasida tobora muhim o‘rin egallaydi. Tabriz maktabi va Hirot maktabi asarlarida ranglarning yorqin musaffoligi bilan ajralib turadigan landshaft fonlari tabiatning yopiq sehrli bog‘dek g‘oyasini uyg‘otadi. Hindistonning o‘rta asrlar san’atida (ayniqsa, Mug‘al maktabidan boshlangan miniatyuralarda), Hind-Xitoy va Indoneziyaning landshaft detallari (masalan, mifologik va epik mavzulardagi relyeflardagi tropik o‘rmon tasvirlari) katta hissiy kuchga ega. O‘rta asrlar Xitoy rasmida mustaqil janr sifatida peyzaj juda muhim o‘rin tutadi, bu yerda doimiy yangilanib turadigan tabiat dunyo qonunining (dao) eng yorqin timsolidir; bu kontseptsiya landshaftning “shan-shui” (“guru-voudy”) turida bevosita ifodasini topadi. Xitoy landshaftini idrok etishda she’riy yozuvlar, yuksak ma’naviy fazilatlarni ifodalovchi ramziy motivlar (tog‘ qarag‘ayi, bambuk, yovvoyi olxo‘ri “meixua”), kirish tufayli cheksiz ko‘rinadigan makonda qoladigan inson qiyofalari muhim rol o‘ynadi. keng tog‘ panoramalarining tarkibi, suv sathi va tumanli tuman. Xitoy landshaftining alohida fazoviy rejalari chegaralanmagan, balki rasm tekisligining umumiy dekorativ yechimiga bo‘ysungan holda bir-biriga erkin oqadi. Xitoy landshaftining eng yirik ustalaridan (6-asrda tashkil etilgan) Guo Si (11-asr), Ma Yuan, Sya Gui (ikkalasi - 12-asr oxiri - 13-asrning birinchi yarmi), Mu-chi (birinchi yarmi) 13-asr). XII-XIII asrlarda shakllangan yapon landshafti. va Xitoy sanʼatidan kuchli taʼsirlangan, oʻtkir grafikasi (masalan, Sessyu, XV asrda), individual, eng foydali motivlarni dekorativ jihatdan ajratib koʻrsatish tendentsiyasi va nihoyat (XVIII-XIX asrlarda) bilan ajralib turadi. insonning tabiatdagi faol roli (Katsushika Xokusay va Ando Xirosigening landshaftlari). XII-XV asrlar G‘arbiy Yevropa san’atida. dunyoni shahvoniy ishonarli talqin qilish tendentsiyasi manzara foni tasviriy san’at asarining fundamental muhim qismi sifatida idrok etila boshlaganiga olib keladi. Shartli (oltin yoki bezakli) fonlar landshaftlar bilan almashtirilib, koʻpincha dunyoning keng panoramasiga aylanadi (XIV asrda Italiyada Giotto va A. Lorenzetti; 14—15-asrlarda Burgundiya va Gollandiya miniatyurachilari; aka-uka X. va Gollandiyada J. van Eyk, 15-asrning birinchi yarmida Shveytsariya va Germaniyada K Vits va L. Mozer) Uyg‘onish davri rassomlari tabiatni to‘g‘ridan-to‘g‘ri o‘rganishga murojaat qildilar, eskizlar va akvarel tadqiqotlarini yaratdilar, koinot qonunlarining ratsionalligi tushunchalarini boshqargan holda landshaft makonini istiqbolli qurish tamoyillarini ishlab chiqdilar va landshaft g‘oyasini qayta tikladilar haqiqiy inson yashash joyi (oxirgi daqiqalar ayniqsa italyan Quattrocento ustalariga xos edi). Landshaft tarixida muhim o‘rinni A. Mantegna, P. Uccello, Per della Francesca, Leonardo da Vinchi, Gentile va Jovanni Bellini, Giorgione, Titian, Tintoretto Italiyada, Gyugo van der Goes, Gertgen egallaydi. tot Sint-Yans, Niderlandiyada X. Bosch, Germaniyada A. Dyurer, M. Nithardt, Germaniya va Avstriyadagi Dunay maktabining ustalari. Uyg‘onish davri san’atida dastlab grafikada (A. Dyurer va Dunay maktabi) va tabiat tasviri yoki yagona mazmunni tashkil etuvchi kichik tasviriy kompozitsiyalarda rivojlanadigan mustaqil landshaft janrining paydo bo‘lishi uchun zarur shart-sharoitlar shakllanadi. rasmning (A. Altdorfer) yoki oldingi sahnalar ustidan hukmronlik qiladi (gollandiyalik I. Patinir). XVI - XVII asr boshlarida. bir qator golland ustalari (Herri met de Bles, Josse de Momper, Gillis van Coninxloe) uyg‘onish davri landshaftining an’anaviy xususiyatlarini hayotning nozik kuzatishlari bilan manneristik fantaziya bilan bog‘lab, rassomning dunyoga sub’ektiv va hissiy munosabatini ta’kidlaydilar. XVII asr boshlariga kelib. italiyalik ishida. Karrachi, niderlandiyalik P. Bril va nemis A. Elshaymer tabiatning turli tomonlari tashqi xilma-xilligi ostida yashiringan oqilona qonun g‘oyasiga bo‘ysunadigan “ideal” landshaft tamoyillari shakllantirilgan. Klassizm san’atida shartli, bosqichli uch tekislik kompozitsiyasi tizimi nihoyat o‘rnatiladi, eskiz yoki eskiz va tayyor manzara-rasm o‘rtasidagi tub farq tasdiqlanadi. Shu bilan birga landshaft yuksak axloqiy mazmun tashuvchisiga aylanadi, bu ayniqsa N. Pussen va K. Lorren ijodiga xos bo‘lib, ularning asarlarida “ideal” landshaftning 2 ta varianti – qahramonlik va pastorallik aks etadi. XVII asrdan beri topografik landshaft keng tarqalgan (gravyurachilar - nemis M. Merian va chex V. Gollar), ularning rivojlanishi asosan obscura kamerasidan foydalanish bilan oldindan belgilab qo‘yilgan, bu esa individual motivlarni tuval yoki qog‘ozga o‘tkazish imkonini berdi. misli ko‘rilmagan aniqlik. XVIII asrda bunday landshaft. Kanaletto va B. Belottolarning havo va yorugʻlikka toʻyingan vedutalarida, landshaft tarixida sifat jihatidan yangi bosqichni ochuvchi F.Gvardi asarlarida oʻzining yuksak choʻqqisiga chiqadi va oʻzgaruvchan yorugʻlikni virtuoz tarzda takrorlashi bilan ajralib turadi. - havo muhiti. XVIII asrdagi turlar landshafti. XVIII asrgacha bo‘lgan Yevropa mamlakatlarida landshaftning shakllanishida hal qiluvchi rol o‘ynadi. mustaqil landshaft janri mavjud emas edi (jumladan, Rossiyada bu turdagi landshaftning eng yirik vakillari grafika rassomlari A.F.Zubov, M.I.Maxaev, rassom F.Ya.Alekseevlar edi). Harobalarni, qadimiy me’morchilik yodgorliklarini romantiklashtirgan va ularga g‘ayritabiiy ulug‘vorlik baxsh etgan G. B. Piranesi grafik landshaftlari alohida o‘rin tutadi. “Ideal” landshaft an’anasi Rokoko davrida (Frantsuz J. Robert xarobalari tasvirlangan landshaft) nafis dekorativ talqinni oldi, ammo umuman olganda, “ideal” landshaftni egallagan (tarixiy yoki nomi ostida). mifologik) XVIII asrda klassik janrlar tizimidagi ikkinchi darajali pozitsiya. tabiiy motivlarni klassik kompozitsiyaning mavhum qonunlariga bo‘ysundirib, akademik yo‘nalishga aylanadi. Frantsiyadagi A. Vatto, J. O. Fragonard rasmlarida, shuningdek, ingliz landshaft maktabi asoschilari - T. Geynsboro, R. Uilson asarlarida intim va lirik p ark fonida romantikagacha bo‘lgan tendentsiyalar taxmin qilinadi. Я . Вермер. “Вид Делфт”". Около 1658. Маурицхёйс. Гаага. Download 4.5 Mb.

Download 4.5 Mb.