|
Burovchi tebranishli so’ndirgichning vazifasi va tuzilishi
|
| bet | 6/6 | | Sana | 27.05.2024 | | Hajmi | 1,2 Mb. | | #254994 |
Bog'liq 11-ma\'ruzaBurovchi tebranishli so’ndirgichning vazifasi va tuzilishi. Dvigatel tirsakli validan burovchi momentni ilashini muftasiga uzatilayotganda yoki ilashish muftasini muftasini qo’shishda ayniqsa uning pedalini birdaniga qo’yib yuborishga kuch uzatmada burovchi tebranishlar va turtkilar paydo bo’ladi. Bu kuch uzatmaning tarkibidagi shestreynyalar, sharnirlar va kardanli uzatma krestovinalari turtki bilan ishlandi. Natijada ularning tez yoyilishiga yoki sinib ketishiga sabab bo’ladi. Bu nuqsonlarni yo’qotish maqsadida ilashishning muftasining yetaklanuvchi diskining o’zagida aylana bo’ylab darchalar ochilgan bo’lib ularga burovchi tebranishlarni so’ndiruvchi prujina (dempfer) quyiladi so’ndigich disk gupchaning friktsioniga parfin mixlar yordamida maxkamlanadi. Darchalarga biroz siqilgan tsilindrsimon so’ndirgich prujinalar joylashitiriladi ilashishi muftasi qo’shilganda tisakli valdagi burovchi moment yetaklanuvchi diskidan demporer prujinasi orqali o’tadi. SHunda prujinalarning siqilishi xisobiga yetaklanuvchi disk o’zining gupchgiga nisbatan ma’lum burchakka burilib sodir bo’ladigan burovchi tebranishlarning amplitudasining kamaytirib ularning kuch uzatma qismlarga turtki va siltov ta’sirida yumshatib uzatadi. Natijada kuch uzatmasi qismlarining yoyilishiga kamayadi va ishlash muddati ko’payadi.
5. Ilashish muftasi yuritmalari.
Ilashish muftasining boshqarilishini mexanik va gidromexanik yuritmalar. Ilashish muftasining boshqarish yuritmalari mexaniq gidravlik yoki gidromexanik turlariga bo’linadi. Ko’p yuk ko’taruvchi yuk avtomobillarida kuchaytirgichli yuritma ishlatiladi.
Mexanik yuritmalashni muftasi (9.6-chizma, a) pedali qaytaruvchi prujinka 2, pedal valining richagi 6, ishlash muftasining ajratish tortqisi 5, vilka richagi 3, ajratilish vilkasi 7 va ajralish podipard tuzilgan. Bu turdagi yuritma ZIL 130 yuk avtomobiliga o’rnatiladi.
9.6- chizma ilashish muftasining boshqarish yuritmalari.
a- mexaniq boshqarish yuritmasi; b-gidromexanik boshqarish yuritmasi;
Pedal bosilganda, kuch pedalga valdan ajratish vilkasi 7 ga , tortqi 5, vilka richagi 3 orqali uzatiladi, ajratilgan vilkasi esa kuchni ajratish muftasiga uzatiladi. Ajratilgan muftasi sharikli podshipnik orqali ajratuvchi richaglar uchlarini itaradi. Natijada richaglarning ikkinchi uchlari siquvchi yetakchi diskni orqaga tortib, yetaklovchi diskni bo’shatadi va ishlash muftasi ajraladi.
Pedal qo’yib yuborilsa, ajratuvchi mufta tortuvchi prujina ta’sirida orqaga qaytariladi. Natijada ajratuvchi richaglar uchiga ta’sir etuvchi kuch yo’qoladi, siqiluvchi yetakchi disk esa prujinalar ta’sirida mahovik tomon surulib, yetaklanuvchi diskni siqadi va ishlash muftasi qo’shiladi, burovchi moment yetaklanuvchi disk orqali o’z uzatmalar qutisining yetakchi valiga o’ta boshlaydi.
Gidromexanik yuritmali ilashish muftasi (9.6-chizma b)asosan yengil avtomoblillarda (GAZ 24, VAZ, Moskvich, Tiko, Damas, Neksiya va GAZ 53A, O’zOtoyo’l) avtomobillariga o’rnatildi.
Pedal bosilganda turtkich ikki asosiy tsilindr 3 dagi porshen 4 ni chapga suradi, shunda tsilindrning teshigi B berkitilib, naycha 11 va ish tsilindri 10 dagi suyuqlik siqiladi. Natijada suyuqlikning bosimi ta’sirida ishchi tsilindrdagi porshen 7 tirgak 8 orqali vilka 9 ni ishga tushiradi.
Pedal qo’yib yuborilganda ajratish vilkasi purjina 12 ta’sirida o’z o’rniga qaytadi va harakatlanuvchi qismlar o’z o’rniga keladi, hamda buruvchi moment yetaklovchi disk orqali uzatmalar qutisining yetakchi valiga o’ta boshlaydi. SHu paytda tsilindrning qaytarish teshigi A orqali bakcha 5 dan porshen orqasiga oqib tushgan suyuqlik tarmoqda siyraklanishni paydo bo’lishni cheklab turadi.
|
| |
