|
Axborot oqimlarining paydo bo‘lishi
|
| bet | 2/7 | | Sana | 28.05.2024 | | Hajmi | 0,91 Mb. | | #255748 |
Bog'liq 6.ИТТ-Маъруза 6 (1)6.2. Axborot oqimlarining paydo bo‘lishi
Infratuzilmani boshqarish uning samarali ishlashi, ishonchli xizmatlar ko‘rsatish va ularning sifatini o‘lchash uchun zarurdir. Menejment, shuningdek, optimallashtirish, uning o‘sishi va o‘zgarishini bashorat qilish hamda ishonchli ma’lumotlarga asoslangan boshqaruv qarorlarini qabul qilish imkonini beradi.
Soddalashtirilgan shaklda axborot infratuzilmasi va uning asosida ko‘rsatiladigan axborot xizmatlari axborot tizimini tashkil qiladi.
Integratsiyalashgan axborot tizimi korxonaning mavjud kompyuter komplekslarini, ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlari va korporativ dasturiy ta’minotni, telekommunikatsiya va tarmoq uskunalarini, ma’lumotlarni saqlash qurilmalarini, foydalanuvchilarning shaxsiy va mobil kompyuterlarini, periferik va texnologik uskunalarni tezkor boshqarish uchun yagona muhitni ta’minlaydi.
Axborot infratuzilmasi tez va uzluksiz axborot oqimini ta’minlashi, logistika ehtiyojlarini rejalashtirishni soddalashtirish, boshqaruvni nazorat qilish, qarorlarni tahlil qilish, strategik rejalashtirish, ta’minot zanjirining barcha ishtirokchilari bilan integratsiyalashishi kerak.
Buning uchun logistika, kompyuter texnologiyalari, birlamchi ma’lumotlarni yig‘ish va kiritish qurilmalari keng qo‘llaniladi va ishlatiladi, shuningdek Internet ma’lumotlarni vizualizatsiya qilish va hujjatlashtirish vositalari. Shaxsiy funktsiyalar va boshqaruv vazifalarini axborotlashtirish uchun kompyuterlardan an'anaviy foydalanish, odatda, ulardan foydalanish samaradorligi darajasi bilan emas, balki kompyuter texnologiyalaridan yetarli darajada foydalanish uchun boshqaruv topshiriqlarining tayyorlik darajasi bilan belgilanadi.
Butun holda ildiz otgan kompyuterlashtirilgan axborot tizimlari, bunday avtomatlashtirish axborotni qo‘llab -quvvatlash bilan bog‘liq ishlarning barcha bosqichlari va turlariga taalluqlidir.
Kompyuterlashtirilgan axborot tizimlarini yaratish uchun tegishli texnik, dasturiy va lingvistik yordam zarur. Qoidaga ko‘ra, yaxlit axborot tizimini tashkil etuvchi zamonaviy kompyuter vositalari ierarxik tamoyil yordamida lokal tarmoqlarga birlashtiriladi. Shuningdek, bu tarmoqlarni ko‘p bosqichli murakkab tarmoq tuzilmalariga birlashtirish mumkin. Quyidagi texnik vositalar logistika axborot tizimlarining quyi darajasida joylashgan:
• ma’lumotlarni yig‘ish, yozish va tayyorlash uchun asboblar (yozgichlar, klaviatura kiritish qurilmalari, sanoat televizion qurilmalari, skanerlash qurilmalari va boshqalar);
• ma’lumotlarni uzatish qurilmalari (telekslar, fakslar, konsentratorlar va boshqalar);
• aloqa kanallari va tarmoq qurilmalari va qurilmalari (telefon liniyalari va radiokanallari, serverlar va boshqalar);
• axborotni qayta ishlash qurilmalari (shaxsiy kompyuterlar, saralash birliklari va boshqalar);
• axborotni saqlash va to‘plash qurilmalari (har xil tashuvchilarda tezkor xotira va tashqi xotira qurilmalari);
• terminal qurilmalari (monitor, klaviatura, printer va plotter va boshqalar).
Quyidagi texnik vositalar logistika axborot tizimlarining yuqori darajalarida joylashgan:
• yagona aloqa kanallari;
• ma’lumotlarni, modemlarni qabul qilish (uzatish) uchun uskunalar;
• shaxsiy kompyuterlar axborot almashish dispetcheri sifatida;
• qo‘shimcha xotira qurilmalari, tashqi xotira qurilmalari va terminal qurilmalarini o‘z ichiga olgan, ishlov berish quvvati va ish qobiliyati katta bo‘lgan kompyuterlar;
• axborotni tayyorlash, nazorat qilish, vizualizatsiya qilish, hujjatlashtirish va ko‘paytirish qurilmalari, shuningdek, ofis texnikasining turli qurilmalari.
Birlashtirilgan axborot tizimining texnik vositalarining yig‘ilgan va tizimli tashkil etilgan ko‘p darajali texnik vositalari faqat tegishli matematik va dasturiy ta’minot mavjud bo‘lganda ishlashi mumkin. Kompyuterlashtirilgan tizimlarni lingvistik qo‘llab - quvvatlash juda muhim, bu ma’lumotlarni kiritish uchun mo‘ljallangan ma’lumotlarni rasmiy ravishda tasvirlaydigan va uni qayta ishlash tartibini belgilaydigan lingvistik vositalar majmui sifatida tushuniladi.
Logistika axborot oqimlari yetkazib beruvchilari va iste’molchilarining xilma -xilligi va ko‘pligini hisobga olgan holda, tasnifning asosiy xususiyati oqimning funktsional maqsadi hisoblanadi.
Ma’lumki, axborot oqimi, qoida tariqasida, ma’lum turdagi hujjatlarda ifodalanadi, chunki logistika oqimlarining harakati real sharoitda tegishli tartibga solingan hujjatlar to‘plami (schyot -fakturalar, buyurtmalar va boshqalar) bilan birga keladi.
Shuning uchun, logistika axborot oqimlari hujjatlarni qo‘llab -quvvatlash turiga ko‘ra ma’muriy (buyruqlar), tashkiliy (yo‘riqnomalar, protokollar, qoidalar), tahliliy (sharhlar, xulosalar, eslatmalar), ma’lumotnoma (ma’lumot), ilmiy (maqolalar, referatlar), texnik (texnik) turlarga bo‘linadi. Texnik hujjatlar, xavfsizlik hujjatlari va boshqalar uchun yagona standart. Logistika axborot tizimining bo‘g‘inlariga nisbatan yo‘nalish logistika axborot oqimlarini kirishga (tarkibiy bo‘linishga tashqi tomondan), dam olish kunlariga (ushbu tarkibiy bo‘linmadan ko‘chirilgan) va ichki (faqat ko‘rib chiqilayotgan logistika ob'ekti ichida aylanadigan) bo‘linadi.
Shuni ta’kidlash kerakki, logistika tizimining ierarxiya darajasiga qarab, axborot agar oqim butun tashkilot darajasida ko‘rib chiqilsa, ichki bo‘lishi mumkin va logistika tizimining har qanday bo‘g‘ini (ombor, moddiy -texnik ta’minot bo‘limi va boshqalar) uchun kirish yoki chiqish.
Axborot oqimlarini uzatish va qabul qilish axborot vositalari (inson xotirasi, hujjat, magnitli vositalar, og‘zaki nutq va boshqalar) yordamida amalga oshiriladi. Axborot tashuvchisi turiga ko‘ra, logistik axborot oqimlarini qog‘oz, elektron, aralash turlarga bo‘lish mumkin. Axborot tashuvchisi - bu ma’lumotlarni yozib oladigan har qanday moddiy vosita Hozirgi vaqtda ma’lumotlarni ro‘yxatdan o‘tkazish uchun qog‘oz va elektron ommaviy axborot vositalari ishlatiladi. Axborot oqimi bir -birini takrorlaydigan yoki to‘ldiruvchi qog‘oz va elektron vositalardan iborat bo‘lishi mumkin.
Inson har qanday ma’lumotni idrok eta olishi uchun uning ko‘rsatmasi bajarilishi kerak. Ko‘rsatkichga qarab, axborot oqimlari raqamli (hujjatda raqamlar yoki monitorda tasvirning mavjudligi), alifbo (hujjatda, monitor ekranida og‘zaki yozish),
ramziy (chizmalar, tashkiliy jadvallar bo‘yicha an'anaviy tasvir), mavzu-vizual (televizor, fotografiya).
Axborot oqimining tuzilishi ularning bir xilligi va heterojenligini aniqlaydi. Bir hil axborot oqimlari bitta turdagi ommaviy axborot vositalari, funktsional mansubligi, hujjatlarni qo‘llab -quvvatlash turi bilan tavsiflanadi. Bir xil bo‘lmagan axborot oqimi yuqoridagi talablarning barchasiga javob bermaydi.
Chastotaga ko‘ra, axborot oqimlari har qanday vaqtda kerakli aloqani ta’minlaydigan, ma’lumotlarning vaqtli uzatilishiga mos keladigan muntazam va operativ bo‘linadi. Xalqaro terminologiyaga muvofiq interaktiv va muloqot rejimida abonentlarning aloqasini ta’minlaydigan axborot oqimlari on-layn va oflayn deb ataladi.
O‘zaro bog‘liqlik darajasiga ko‘ra, axborot oqimlari o‘zaro bog‘liq va o‘zaro bog‘liq bo‘lmagan bo‘linadi. O‘zaro bog‘liqlik darajasi, bu turdagi axborot bilan o‘zaro bog‘liq bo‘lgan ma’lumotlar turlarining soni bilan tavsiflanadi. Oqimdagi o‘zaro bog‘liq axborot turlari, masalan, asl (boshqaruv ob'ektidan boshqaruv tizimiga yo‘naltirilgan) va olingan ma’lumotlar.
|
| |
