|
Strategik reja ko‘rsatkichlarini hisoblash usullari kuyidagicha
|
| bet | 18/48 | | Sana | 18.11.2023 | | Hajmi | 3,61 Mb. | | #100867 |
Bog'liq TL Uslubiy kursatma UZBStrategik reja ko‘rsatkichlarini hisoblash usullari kuyidagicha.
Har bir rejani tuzish, uni ko‘rsatkichlarini hisoblash bilan bog‘liq bo‘ladi. Logistik strategik rejaning ko‘rsatkichlarini hisoblash usullarini ko‘rib chiqadigan bo‘lsak, ular quyidagilardan iborat:
a) Kapital qo‘yilma qaytimi yoki kapital qo‘yilmaga olinadigan foyda.
KK=Foydax100/ qo‘yilgan kapital (3.1)
bu erda
KK- kapital qo‘yilma
b) Investitsiya hajmiga qarab kapital qo‘yish. Bu foydaga qo‘shimcha ravishda foyda olish imkonini yaratadi.
Logistika tizimida investitsion loyihalari bir necha usullar bilan baholanadi. Lekin tizimda har xil tahlil uchun bir xil yani toza foyda va undan qoladigan qo‘shimcha daromad hisoblanadi.
Logistik tizimning samaradorligini oshirish uchun qo‘yiladigan investitsiya loyihalari chuqur tahlil qilingan bo‘lishi lozim, u loyihaning maqsadi nima? Loyihaga sarflanadigan xarajat va foyda miqdori qancha? Korxonani rivojiga, taraqqiy etishiga ushbu loyihaning tasiri qanday? Loyiha tasirida korxonani tashkiliy tuzilishi qanday o‘zgaradi? Kabi savollarga javob berish lozim.
Investitsion loyihaga baho berishning bir necha usullari bor va ular quyidagilar.
1. O‘z-o‘zini qoplash usuli eng oson va eng sodda hisoblash usuli bo‘lib, logistika tizimiga qo‘yilgan investitsiyani qoplash muddati aniqlanadi. Bunda investitsiya summasini daromadga bo‘lib, necha yilda investitsiya loyihasi qoplanishi aniqlanadi. Buni quyidagi misolda ko‘rib chiqamiz.
Misol 2. Boshlang‘ich investitsiya kapitalini (In)–50000 AQSH dollar;
Yillik foyda prognozi (Dg) – 45000 AQSH dollar;
Yillik xarajat prognozi (Zg) – 35000 AQSH dollar;
Yillik qo‘yilma prognozi (Vk) – 5000 AQSH dollar;
Tok= In/Dg-Zg (3.2)
Tok=50000/45000-35000=10 yil
Bu usul juda qulay bo‘lib, bu qulaylik kamchiliklarni ham keltirib chiqaradi: yuqoridagi formulada ko‘rsatkichlar shunday olinadiki, birinchi yildagi ko‘rsatkichlar keyingi yilga mos kelmasligi mumkin.
2. O‘rtacha qoplash usuli. Bu usul o‘ziga amortizatsiya va kapital qo‘yilmalarni kiritadi. Bu usulni ham o‘ziga yarasha afzalliklari va kamchiliklari mavjud. Bu usulda hisoblash oson va qulay lekin bunda ham 1000 dollar 5 yildan keyin ham 1000 dollar qilib olingan. Bu usulni quyidagi misolda ko‘ramiz.
|
| |
