|
Transport va logistika
|
bet | 43/48 | Sana | 18.11.2023 | Hajmi | 3,61 Mb. | | #100867 |
Bog'liq TL Uslubiy kursatma UZB22-AMALIY MASHG‘ULOT.
MAVZU: TRANSPORT LOGISTIKASI TIZIMINI DAVLAT TOMONIDAN TARTIBGA SOLISH VA QO‘LLAB-QUVVATLASH.
(4-soat)
Logistik tizimdagi axborot texnik bazani tashkil etish, boshqarishda zarur bo‘lgan strategik va taktik vazifalarni hal etishda, axborotlarni yig‘ish va ularni ajratib olish jarayonida muhim ahamiyatga ega. Axborotlarning xarakteri va uning sifatli ajratilishi, qabul qilinadigan qarorlarning natijasiga katta ta’sir ko‘rsatadi.
Logistikada axborot tizimlari uch guruhga bo‘linadi:
rejali axborot;
dispozitsion axborot;
tezkor axborot.
Biror ob’ekt haqidagi to‘plamdan ajratib olingan axborotlar o‘rganilayotgan xalqa yoki predmetning material yoki pul oqimlari bilan boshqarilishinigina emas, balki o‘sha korxonaning kuchli va zaif jihatlarini, muammolari echimi, sarf-xarajatlar va harakatlardagi tavakkallchilikni ham baholaydi. SHunday qilib, gap faqat axborotlar sonida emas, balki strategik va taktik qarorlarni ishlab chiqishda zarur bo‘lgan, birinchi navbatda axborotlar sifatida va ularni to‘g‘ri ajratib olishadilar.
Amaliyotda logistik tizimning tuzilishi shuni ko‘rsatadiki, axborotlarni to‘g‘ri ajrata bilishda, ularni tahlil qilib, korxonaning kuchli va zaif tomonlarini o‘rganib, axborotlarni yig‘ish va tayyorlash asosiy ko‘rsatkichlariga e’tibor berish zarurdir. Bunday tahlil, shu soha bo‘yicha puxta, qiziquvchi mutaxassislar bilan o‘tkazilishi lozim.
Bu sohada ma’lum bo‘lgan yo‘nalishlardan biri, malakali ishchi guruhini tashkil etish bo‘yicha shu axborotlardan foydalanuvchi- mutaxassislarni jalb etishdir.
Raqobat hozirgi zamonda xo‘jalik yuritishning asosiy shartlaridan hisoblanadi. SHuning uchun raqiblarni to‘g‘ri baholash ma’lum, miqdorda shu korxonani boshqarishdagi kamchiliklarni ham baholashdir.
Material va pul oqimlarini boshqarishda tez qaror qabul qilish uchun statistik axborotlar masalan, soliqlar, ishchilarga badallar, qo‘shimcha ish haqi va hokazolar katta rol o‘ynaydi. Bu kabi axborotlar korxona ichida material oqimlarini boshqarish ularga ma’lum tuzatishlar kiritishning imkonini beradi.
Axborotlarni ma’lum tuzilmaga solish axborotlarning bir ko‘rinishi hisoblanadi.
Marketing bo‘yicha axborot:
mahsulot sotilish tahlili;
mahsulot sotish bashorati;
bozorni o‘rganish.
Taqsimlanish bo‘yicha axborot:
hisob varaqalari;
iste’molchilar to‘lovi;
transport nakladnoylar.
Loyiha axboroti:
ishlab chiqariladigan mahsulotni loyihalash bilan bog‘liq bo‘lgan logistik xizmatlar;
asbob- uskunalar bo‘yicha chizmalar;
operatsion kartalar.
Jamg‘armalar bilan boshqarish:
jamg‘armalar hisobi, materiallarni boshqarish.
Moliyaviy axborot:
debitor bo‘yicha hisob-kitob moliyaviy boshqarish.
Ishlab chiqarish bo‘limi:
ishlab chiqarish jarayonining to‘lov hisobini baholash;
ishlab chiqarish resurslari bo‘yicha hisoboti;
umumiy vaqt ichida mahsulot ishlab chiqrish jadvali;
ishlab chiqrishga buyurtma;
mahsulot jo‘natish bo‘yicha talabnoma;
tovar- material qiymatlarini hisoblash.
Rejali axborot tizimlari. Bu tizimlar ma’muriy boshqarish darajasida yaratiladi va strategik xarakterdagi, uzoq muddatli echimlarni qabul qilish uchun xizmat qiladi.
Bunday tizimlar miqyosida echiladigan masalalar quyidagilar bo‘lishi mumkin:
logistik guruhlar zanjirini yaratish va kengaytirish;
doimiy, shartli yoki o‘zgaruvchan berilmalar.
Quyida bir necha misollar keltiramiz:
Termostat harorat bo‘yicha axborot oladi va pechning yoqilishi bo‘yicha qaror qabul qiladi. Harorat ko‘tarilsa, pech o‘chiriladi.
Iste’molchilarga xizmat ko‘rsatish bo‘yicha qarorlar ombordagi jamg‘armalar hajmi va mahsulotga buyurtmalar bilan bog‘liq bo‘ladi.
-tuzilma;
- kechikish;
- tizimning kuchayishi.
Tuzilma tizimda ma’lum qismlarning o‘zaro bog‘liqligini ko‘rsatadi.
2-rasmda qabul qilishda axborotlar kechikishi ko‘rsatilgan.
Завод
Завод оклади (Жамғармалар)
Жамғармалар
Маҳсулот тайёрлаш нинг кечикиши
Почта кечикиб келиши
Буюртмалар бажарилишининг кечикиши
Буюртмалар берилшининг кечикиши ва уни бериш бўйича қарор
Транспорт кечикиши
Жамғармалар
Чакана савдо
AMALIY USLUBIY KO`RSATMA
Товарларни сотиб олувчиларга етказиб бериш.
2-rasm. Axborot tizimining kechikib qabul qilinishi
|
| |