- sertifikatsiyalashtirish ishlarini tashkil qiladi va o ’tkazadi;
- rasmiylashtiradi, m illiy yoki xalqaro m uvofiqlik sertifikatini beradi;
-sertifikatsiyalashtirilgan mahsulotlami nazorat qilib boradi.
Sertifikatsiyalashtirish ob'ektiga mahsulot, xizm at, hamda sifat tizimi kiradi.
O ’zbekiston
standartlashtirish
agentligi,
sertifikatsiyalashtirish
b o ’yicha
idoralar O ’zbekiston standartlashtirish agentligi tomonidan tan olingan yoki
akkreditlangan,
sertifikatsiyalashtirish
doirasida
nazorat
idoralari,
sinov
laboratoriyalari, sifat b o ’yicha ekspertlar-auditorlar, undan tashqari korxona va
tashkilotlar,
sertifikatsiyalashtirilgan
mahsulotlar,
jism oniy
shaxslar
sertifikatsiyalashtirish sub'ekti deyiladi.
243
Sertifikatsiyalashtirish sub'ektlari-m illiy sertifikatlashtirish tizimi ram kasida
yuridik shaxslam ing sertifikatsiyalashtirish tizim ini yaratish. Yuridik shaxslar
sertifikatsiyalashtirish tizimi O ’zbekiston standartlashtirish agentligining belgilangan
tartibda majburiy Davlat qaydnomasidan o ’tgan bo’ladi.
Sertifikatsiyalashtirishda quyidagi asosiy tushunchalar mavjud:
- milliy sertifikatsiyalashtirish tizim i-davlat m iqyosida ta'sir etuvchi tizim
bo’lib hisoblanadi;
- mahsulot sertifikati-belgilangan shartlarga mahsulotning bog’liq-Iigini
tasdiqlash bo’yicha faoliyati;
bog’liqlik
sertifikati-belgilangan
shartlarga
sertifikatsiyalashgan
mahsulotning bog’liqligini tasdiqlash uchun sertifikatsiyalashtirish tizimi qoidalari
bo’yicha berilgan hujjat;
- muvofiqlik belgisi-belgilangan tartibda belgining qayd etilishi bo’lib,
mahsulot yoki hujjat xizm atga m arkirovka qilinadi, ya'ni ushbu m ahsulot yoki xizm at
turi aniq standart yoki boshqa m e'yoriy hujjatlarga bog’liq bo’ladi;
- bittalik mahsulotni sertifikatsiyalashtirish tizim i- sertifikatsiyalashtirish tizimi
bo’lib, belgilangan mahsulot, ish yoki xizm atga tegishli bo’lib, shu y o ’sindagi aniq
standart va qoidalarda qo’llaniladi;
- sinov laboratoriyasini akkreditlashtirish-sinov laboratoriyasining ma'lum
sinovlar yoki sinovlam ing ma'lum turlarini am alga oshirishni rasmiy jihatdan tan
olish;
- sifat bo’yicha ekspert-auditorlar-sertifikatsiyalashtirish sohasida m uassasa va
korxonalar faoliyatini baholash va nazorat qilish huquqiga ega b o ’lgan attestatsiyadan
o ’tgan shaxs. Ekspert-auditorlar faqat nazorat qilibgina qolmay, balki m aslahatlar
ham beradi;
- sertifikatsiyalashtirish doirasida nazorat idorasi- sertifikatlangan mahsulotni
baholash va sifatni boshqarish tizimi sertifikatsiyasi bo’yicha idora topshirig’iga
binoan belgilangan tartibda akkreditlangan b o ’ladi;
- nazorat inspektsiyasi-sertifikatsiyalashgan mahsulotni qaytadan baholash,
sifatni boshqarish tizimi yoki ishlab chiqarish, sertifikatsiyalashtirish bo’yicha
244
idoraning faoliyati, belgilangan shartlarga bog’liqligini tasdiqlash maqsadidagi
sertifikatsiyalashtirish va akkreditlashtirishda belgilangan sinov laboratoriyasi.
Sertifikatsiyalashtirishning asosiy maqsadi va vazifalari quyidagilardan iborat:
- mahsulotni tarqatish, insonlam ing hayotiga x av f soluvchi favqulodda
bo’ladigan hodisalami oldini olish chora tadbirlarini, yuridik va jism oniy shaxs
buyumlari, atrof-m uhit ta'sirlarini nazorat qilib borish;
- mahsulot sifatini yaxshilash va uning jahon bozorlarida raqobatbardoshligini
oshirish;
- xalqaro iqtisodiy, ilmiy-texnik va xalqaro savdoda tadbirkorlam i qo’shma
korxonalarda ishtirok etishi uchun sharoit yaratib berish;
- mahsulot
ishlab chiqaruvchilam ing vijdonsizligini
iste'molchi-lardan
himoyalash;
- ishlab chiqaruvchilaming m ahsulot sifat ko’rsatkichlarini tasdiqlashdan
iborat.
Sertifikatsiyalashtirish doirasiga bo’lgan munosabat hozirgi qonunlar va
O ’zbekiston Respublikasi qonunlashtirilgan aktlari yordam ida tartibga keltirib
turiladi.
Chetdan olib kelinadigan va chetga olib chiqib ketiladigan mahsulotlarni
majburiy sertifikatsiyalashtirish. M ajburiy sertifikatsiya-lashtirilishi lozim bo’lgan
mahsulotlarni O ’zbekiston Respublikasiga etkazib berish uchun tuziladigan
kontraktlar
(shartnomalar)
shartida
m ahsulotlam ing
belgilangan
talablarga
muvofiqligini tasdiqlovchi, O ’zbekiston standartlashtirish agentligi tomonidan
berilgan yoki e'tirof etilgan muvofiqlik sertifikatlari va muvofiqlik belgilari bo’lishi
nazarda tutilishi kerak.
Milliy muvofiqlik sertifikatlari va muvofiqlik belgilari yoki boshqa
davlatlaming O ’zbekiston standartlashtirish agentligi tom onidan e'tirof etilgan
muvofiqlik sertifikatlari va muvofiqlik belgilari arizachi (mahsulot etkazib beruvchi)
tomonidan bojxona nazorati idoralariga yukka taalluqli bojxona deklaratsiyasi bilan
birgalikda taqdim etiladi va ular mahsulotni respublika xududiga olib kirishga
ruxsatnoma olish uchun zarur xujjatlar hisoblanadi.
245
|
