Respublikasi Oliy majlisida «Iste'molchilar huquqini him oya qilish» to ’g ’risidagi
qonun qabul qilindi va tasdiqlandi; Ekologik sertifikatsiyalashtirish
maqsadi-
tayyorlovchilar shunday texnologik jarayonlam i yaratishi va mollarni ishlab
chiqarishi kerakki, unda bu narsalar atrof-muhitni kam darajada ifloslantirilishi,
hamda inson salomatligiga zarar etkazmaydigan bo’lishi shart.
E slab qolish uchu n atam alar:
Sertifikatlashtirish, akkreditlashtirish, ekologik serti-fikatlashtirish, o ’sim lik
mahsulotlari, fitosanitar, m uvofiqlik belgisi.
4.7-§. Iste'm o lch ila r h u q u q in i him oya qilish to ’g ’risid agi
q on un
Bozor iqtisodiyoti sharoiti o ’ziga xos qonunlarga ega bo’lib, bozorda
mahsulot taqchilligi b o ’lmasligini taqozo etadi. Biroq ishlab chiqarish va import
qilinishining cheklanmasligi iste'molchini past sifatli mahsulot olish xavfini ortiradi.
Ayniqsa bu holat bozor iqtisodiga o ’tayotgan davlatlarda yuqori b o ’lish ehtimoli bor.
Yana bir muammo, iste'molchida ortiqcha mablag’ b o ’lmaganligi sababli past sifatli
bo’lsa ham arzonroq mahsulot sotib olishga tayyor b o ’ladi.
Buni bilgan ishlab
chiqaruvchi yoki tadbirkor mahsulot sifatini oshirishga harakat qilmaydi. Bunday
holatda iste'molchi xavfsizligini ta'm inlashda va nazorat etishda shubhasiz davlat
katta rol o ’ynashi zarur.
Bu muam molami echishda birinchi navbatda m am lakatda har tomonlama
mukammal
ishlab
chiqilgan
sertifikatsiyalash
tizim ini
yaratish
lozim.
Sertifikatsiyalash tizimini yaratishda bir qator vazifalam i bajarish zarur.
-me'yoriy ta'minot. Zarur hujjatlam i ishlab chiqish va ulam i tadbiq etish.
-moddiy texnika bazasini yaratish. Turli xil zamonaviy,
yuqori aniqlikda
ishlaydigan sinov jihozlarini sotib olish. Ulami kalibrlash, ya'ni m etrologiya
xizmatini to ’g ’ri y o ’lga qo’yish.
-yuqoridagi vazifalami bajarish uchun yuqori malakali, zamon talabiga mos
kadrlar tayyorlash.
Inson hayot faoliyati uchun oziq-ovqat birinchi
navbatda tursa unda keying;
o ’rinni albatta kiyinish egallaydi. K iyinganda ham chiroyli, estetik did bilan
kiyinishni zamon talab etadi. Bundan ko’rinib turibdiki insonlam ing to ’qimachilik
mahsuiotlariga bo’lgan talabi hech qachon pasaymaydi, balki ortadi. Buni hisobga
olganda to ’qim achilik m ahsulotlarini ishlab chiqarish va
uni import qilish etakchi
o ’rinlam i egallab turaveradi. Agar talab bozordagi m ahsulotdan yuqori bo’lsa demak
bozorga past sifatli m ahsulotlar ham kelishi ortadi. N atijada iste'molchi sifatsiz
mahsulot sotib olishiga to ’g ’ri keladi. Yuqorida aytib o ’tilganidek bu holatni nazorat
qilish mukammal ishlab chiqilgan sertifikatsiyalash tizim ini yaratish lozim b o ’ladi.
Sifat-ob'ektga
q o ’yilgan
v a
k o ’zda
tutilgan
talablam i
qondiruvchi
xususiyatlari jam lanm asidir. M ahsulotga q o ’yilgan va ko’zda tutilgan talabalar
deganda bir qancha xususityalari tushuniladi, ya'ni tashqi ko’rinishi, k o ’pga
chidamliligi, kafolatlangan muddatda xizm at qilishi va boshqalar.
Sifat tekshirilishi
va tasdiqlanishi lozim.
Shuni xulosa qilib aytish m um kinki yuqori sifatli mahsulot ishlab chiqarish
va uning jahon bozorida muhim jo y egallab turishini ta'm inlash uchun ishlab
chiqarish jarayonlarida, idishlarga joylashda, saqlash
va tashishda va ulardan
foydalanishda qo’yilgan talablarga rioya qilish hamda mahsulot sifatini barqarorligini
ta'm inlash lozim. Bu talablar turli xil darajada me'yoriy hujjatlar bilan
rasmiylashtirilgan.
M ahsulotlar quyidagi m aqsadda sertifikatsiya qilinadi:
-inson salomatligiga va a tro f muhitga zararli bo’lgan mahsulotlarni
realizatsiya qilishni nazorat qilish;
-xalqaro bozorda m ahsulotning raqobatbardoshligini ta'minlash;
-xalqaro
iqtisodiy va savdo, q o ’shma tadbirkorlik va boshqa tadbirlarda
qatnashishini ta'minlash;
-iste'm olchilam i tayyorlovchilam ing ma'sulyatsizligidan himoya qilish va
mahsulot sifat ko’rsatkichlarini tasdiqlash.
Quyidagilar
sertifikatsiya
qilinishi
mumkin:
mahsulotlar,
