• Cho‘ntak kompyuterlari (handhelds) va ularning OTlari
  • U. R. Xamdamov, dj. B. Sultanov, S. S. Parsiyev, U. M. Abdullayev




    Download 3,88 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet23/253
    Sana18.05.2024
    Hajmi3,88 Mb.
    #242375
    1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   253
    Bog'liq
    5OfV58kCMfx51CyXWMAb2yRfaqPrL3Ub5oRCsjhh

    Soft real-time - tizimlar
    – vaqt bo‘yicha cheklashlar buzilganda 
    u boshqaradigan obyektda xatolikka (rad etishga) olib kelmaydigan 
    real vaqt tizimlari hisoblanadi. Odatda bu doimiy o‘zgaradigan 
    vaziyatli bir necha o‘zaro bog‘langan tizimlarni boshqarish tizimi 
    hisoblanadi. Misol, tijorat havo yo‘llaridagi parvozlarni rejalashtirish 
    tizimi hisoblanadi. 
    Bunday tizimdagi qandaydir kechikishda, eng yomon holda
    ayrim parvozlarning yo‘lovchilariga aeroportda biroz kutishga to‘g‘ri 
    keladi, lekin hech qanday halokatli oqibatlar bo‘lmaydi. Bunday 
    tizimlar sanoat boshqarish tizimlar va robotlar texnikasi uchun 
    cheklangan foydalilikka ega. Ular yana OTlar rivojlangan 
    imkoniyatlarini talab qiladigan zamonaviy ilovalar uchun (masalan, 
    multimedia va virtual reallik uchun) foydali bo‘ladi. 
    Cho‘ntak kompyuterlari (handhelds) va ularning OTlari 
    Bu sinfdagi qurilmalarga cho‘ntak personal kompyuterlari 
    (ChPK) yoki Personal Digital Assistants (PDA) va mobil telefonlar 
    kiradi. Bu sinfdagi kompyuterlarning o‘ziga xos xususiyatlari va 
    muammolariga quyidaglar kiradi: 

    cheklangan xotira hajmi;

    nisbatan sekin ishlaydigan protsessorlar: mobil qurilmalar 
    uchun eng oddiy komandalarni bir necha sekundlarda bajarilishini 
    kutish oddiy hol, bu noqulay;


    33 

    monitorlar (displeylar) ekranlarining kichik o‘lchami, bu 
    yerdan GUIni qo‘llash uchun maxsuslashtirilgan dasturiy ta’minot 
    zarurati kelib chiqadi. Masalan, Java Micro Editionda (JME) mobil 
    qurilmalar uchun Java versiyalarida GUIni ishlab chiqish uchun qulay 
    AWT va Swing umumiy paketlaridan foydalanish zarur. Ularning 
    o‘rniga JMEda ishlab chiquvchiga Java (JSE) standart nashri bilan 
    moslashuvchan bo‘lmagan javax.microelectronics…lcdui turdagi 
    maxsuslash-tirilgan paketlar taklif etiladi, bu kodni qurilmaning 
    turiga, ba’zan esa ekranlarning turli o‘lchamlariga ega bo‘lgan mobil 
    telefonlarning aniq bir modellariga bog‘liq bo‘ladi;

    Internet orqali uncha yuqori bo‘lmagan aloqa tezligi. 
    Masalan, mobil telefonlarning GPRS-modemi taxminan sekundiga 3-5 
    kilobayt – dial-up tezligidagi aloqani ta’minlaydi;

    ma’lumotlarni uzatish uchun aloqa Bluetooth yoki IrDA 
    (binobarin, u ko‘pincha bo‘lmaydi) orqali amalga oshiriladi. Barcha 
    zarur portlar mavjud emas. Masalan, mobil qurilmalarning qismida 
    USB port mavjud emas, ya’ni “fleshkadan” foydalanish mumkin 
    emas, bu juda noqulay va Smart Media turdagi o‘ta kichik maxsus 
    disklardan 
    foydalanishga 
    to‘g‘ri 
    keladi, 
    ular 
    uchun 
    stol 
    kompyuterlarida o‘qish uchun adapterlar hamma vaqt ham 
    bo‘lavermaydi. 
    Shunga qaramay, 
    zamonaviy 
    kommunikatsiya 
    vositalari 
    (masalan, Wi-Fi) va personal kompyuterlar bilan moslashuvchan 
    portlar va tashqi xotira modullari cho‘ntak va mobil qurilmalarda ham 
    ishlatila boshlanmoqda. Cho‘ntak va mobil qurilmalar uchun 
    operatsion tizimlar va boshqa tizim dasturiy ta’minotida bu barcha 
    cheklashlarni, xususan, cheklangan xotira hajmini hisobga olishga 
    to‘g‘ri keladi. Shuning uchun qator qulay kundalik dasturiy 
    imkoniyatlarni mobil qurilmalar uchun ta’qiqlashga to‘g‘ri keladi.

    Download 3,88 Mb.
    1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   253




    Download 3,88 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    U. R. Xamdamov, dj. B. Sultanov, S. S. Parsiyev, U. M. Abdullayev

    Download 3,88 Mb.
    Pdf ko'rish