-jadval Jahonning Yer fondi (A. M. Ryabchikov bo’yicha




Download 1,98 Mb.
bet82/86
Sana18.05.2024
Hajmi1,98 Mb.
#241761
1   ...   78   79   80   81   82   83   84   85   86
Bog'liq
Umumiy tabiiy geografiya

12-jadval
Jahonning Yer fondi (A. M. Ryabchikov bo’yicha, 1969)



Erning turlari

Maydoni
Mln.km2

Quruqlik maydoniga nisbati

1

O’rmonlar va sun’iy o’rmonlar

40,3

27,0

2

Tabiiy o’tloqlar va o’tli butali yaylovlar

28,5

19,0

3

Dexqonchilik maydonlari

19,0

13,0

4

Sug’orilmaydigan arid ќududlar, qoyalar, qirg’oq qumlari

18,2

12,2

5

Muzliklar

16,3

11,0

6

Tundra va o’rmon-tundra

7,0

4,7

7

Qutbiy va baland tog’ subnival ќududlar

5,0

3,3

8

Antropogen bedlend

4,5

3,3

9

Botqoqlar (tundradan tashqari)

40

2,7

10

Ko’llar, daryolar, suv omborlari

3,2

2,2

11

Sanoat va shahar yerlari

3,0

2,0

Insonning xo’jalik faoliyatini tabiatga ta’sirini to’rt guruhga bo’lish mumkin:

  1. Maqsadli to’g’ridan-to’g’ri ta’sir. Mazkur ta’sir insonni xo’jalik faoliyatini oldindan rejalashtirilgan va loyixalashtirilgan ta’siri.

  2. Nomaqsadli to’g’ridan-to’g’ri ta’sir. Birinchi turdagi ta’sir natijasida kelib chiqadi. Masalan, konni ochiq usulda qazib olish uchun yer osti suvlarini sathi pasaytiriladi, natijada yer osti suvlarining me’yori o’zgaradi. Mazkur ta’sir nomaqsadli, ammo to’g’ridan-to’g’ri ta’sirdir.

  3. Maqsadli bilvosita ta’sir. Masalan, Antarktida muzlarini eritilishi bilvosita iqlimning o’zgarishiga olib keladi. Yer osti suvlari satxini pasaytirish bilvosita yerlarni meliorativ xolatini yaxshilashga olib keladi.

  4. Nomaqsadli bilvosita ta’sir. Har qanday boshqa ta’sir natijasida sodir bo’ladi. Masalan, atmosferada changlar miqdorini ko’payishi Quyosh nurlarini tarkibiga ta’sir qiladi.


Download 1,98 Mb.
1   ...   78   79   80   81   82   83   84   85   86




Download 1,98 Mb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



-jadval Jahonning Yer fondi (A. M. Ryabchikov bo’yicha

Download 1,98 Mb.