|
Universiteti xabarnomasiBog'liq KICHIK BIZNESNI RIVOJLANTIRISHNING MAMLAKAT IJTIMO10
Tadbirkorlik subyektlarini tashkil etishdan ham ko‘ra uning
kelajakda rivojlanib ketishi, ish faoliyatini to‘xtatib qo‘ymasligi juda
muhim. Mamlakatimiz rahbari tomonidan chiqarilayotgan farmon va
qarorlar ham aynan mana shunday muammolarni oldini olish,
raqobatbardoshlikni oshirish, eksport va bandlik ko‘rsatkichlarini
yanada ko‘tarishga qaratilgandir.
X. Velu biznesni rivojlantirish jarayonlarini o‘rganar ekan,
firmalar hajmini tavsiflovchi sifat mezonlarini, mahsulotni yaratish
maqsadi va uni ilgari surish yo‘llari, boshqaruv turi, moliyaviy faoliyati,
xodimlarni boshqarish usuli hamda usullarini aniqlagan.
Kichik biznes hamda xususiy tadbirkorlikni rivojlanishiga bir
necha omillar ta’sir qiladi. Bular hududning joylashuv o‘rni, resurslar
darajasi, ijtimoiy rivojlanganlik hamda aholi soni va hokazo.
Hududlar bo‘ylab yangi firma shakllanishini tarmoqlarning
hududiy tarkibidagi farqlar va tarmoqlarning farqlari bilan izohlash
mumkin. Masalan, mintaqaning sanoat tuzilmasi mintaqadagi umumiy
yangi firma shakllanishi sur’atlariga ta’sir qiladi, chunki tarmoqlar
raqobatbardoshlik darajasi (kirish to‘siqlari) va tadbirkorlik
imkoniyatlarining paydo bo‘lish darajasi bilan bir-biridan farqlanadi
11
.
Xulosa va takliflar.
Butun dunyoda kichik biznes iqtisodiy o‘sish
va barqarorlik omili hisoblanadi. Ekspertlarning hisob-kitoblariga ko‘ra,
xorijiy mamlakatlarida ishlab chiqarish sanoatining yarmidan ko‘pi
kichik va o‘rta biznes tomonidan ishlab chiqariladi. Kichik biznesning
moslashuvchanligi uni osongina qayta ishlatishga imkon beradi.
Аsosiysi shundaki, inqiroz davrida kichik biznesda bandlik
barqarorligicha qoldi.
Shunday qilib, kichik biznesni rivojlantirish davlat siyosatining
umuman iqtisodiyotda ham, xususan, qishloq xo‘jaligida ham ustuvor
yo‘nalishlaridan biridir. Kichik biznes tarmog‘i mamlakatimiz ijtimoiy-
iqtisodiy tizimining barqaror rivojlanishini taʼminlaydi, ko‘plab ish
o‘rinlarini yaratadi, shu orqali qishloq aholisining ijtimoiy taʼminotini
oshiradi, raqobat muhitini yaratadi, isteʼmolchilarni yangi tovar va
xizmatlar bilan taʼminlaydi hamda yirik biznesning rivojlanishiga
yordam beradi.
Kichik biznesni turli sohalarda, jumladan, chakana savdo, oziq-
ovqat va ichimliklar, professional xizmatlar, ishlab chiqarish va
texnologiyada topish mumkin. Ular ko'pincha ma’lum bir maqsadli
bozorga ixtisoslashgan mahsulotlar yoki xizmatlarni taqdim etadigan
koʻproq shaxsiy va mahalliy e’tiborga ega. Kichik biznes cheklangan
kapital, yirik kompaniyalar bilan raqobat va hukumat aralashuvi kabi
muammolarga duch keladi. Biroq, ular, shuningdek, oʻzgaruvchan bozor
sharoitlariga tezda moslashish qobilyatiga ega bo‘lganligi uchun
moslashuvchanlikka ega va yirik korporatsiyalar uchun muammo
bo‘lgan holatlar (mijozlar bilan ishlash, xodimlar bilan munosabatlar va
hokazo)da yengillik bilan masalani hal qilish imkoniyatiga ega bo‘ladi.
Umuman olganda, kichik biznes sogʻlom iqtisodiyotning muhim
tarkibiy qismi boʻlib, innovatsiyalar, ish oʻrinlari yaratish va iqtisodiy
oʻsishga sezilarli ta’sir ko‘rsatadi. Ular tadbirkorlikni rivojlantirishda
muhim rol oʻynaydi va bozorning xilma-xilligi va raqobatbardoshligini
shakllantirishda juda muhimdir.
|
| |
