tarqalayotgan radiosignalning traektoriyasi tahminan ko’rsatilgan: ShH – shaxar
hududi, KH – kichik shaxar (yoki shaxar chekkasi) hududi, QH –
qishloq hududi,
OH – ochiq hudud. Mazkur hududlar ChHRning natijalariga ta’sir ko’rsatuvchi,
o’rta statistik harakteristikalari bilan bir-biridan farq qiladi va quyida shular haqida
gaplashamiz.
Radiosignal tarqalishining eng ma’yordagi sharti sifatida BSlarni o’rnatishda
eng optimal balandlikni tanlash kerak, chunki AS antennasining balandligi doimiy
va uning balandligi tahminan 1,5 m ga teng deb hisoblanadi.
Bunday balandlikdagi ASlaraga hizmar ko’rsatish uchun BSning balandligi
o’sha hududda kamida 5…10m bo’lishi kerak. Katta radiusdagi sotalar (4.1-rasm)
holatida esa, hudud bir nechta turga ega bo’lishi mumkin va BS antennalarining
balandligi ularning barchasiga hizmat ko’rsata olishi kerak.
Abonent stansiyalar va bazaviy stansiyalarning energetik
parametrlari hisob-
kitobining chegaralari (kriteiy) sifatida sotadagi Me’yoriy Aloqa Shartlari (MASh)
hisoblanadi.
T
s
≤ T
s sota
,
(4.1)
bu yerda, T
s
– sotada aloqa buzilishining ehtimolligi (ABE), AS, BS, R
s
va boshqa
parametrlardagi FR larning qotishi bilan asoslangan.
T
s
ni aniqlash uchun avval quyidagi parametr aniqlanadi
Ψ
s
=(p
s med
-p
s min
)/S,
(4.2)
bu yerda p
s min
– standart harakteristikalaridan ma’lum bo’lgan, qabul qilgichning
sezgriligi; p
s med
– qabul qilgich kirishidagi signal quvvatining median ko’rsatkichi;
S – sotadagi FRning qotish darajasining parametri, dB:
Qabul
qilgich kirishidagi p
s med
ning ko’rsatikichi quyidagi formulada
hisoblanadi:
p
s med
=p
i
-a
s
(4.3)
bu yerda p
i
– uzatuvchi stansiyaning INEQi (yo’nalishga nisbatan yoki BSning,
yoki ASning ham bo’lishi mumkin); a
s
– shaxar qurilishlarini hisobga olgan holda
sotadagi signalni yo’qotilishi, R=R
s
bo’lganda (3.11) orqali aniqlanadi.
Sotadagi T
s
aloqaning buzilish ehtimolligi
quyidagi munosabat orqali
aniqlanadi:
T
s
=F(Ψ
s
)
(4.4)
bu yerda F(Ψ
s
) – me’yoriy taqsimlanishda taqsimlanishning integral funksiyasi
(TIF) hisoblanadi.
Sotaning radiusini aniqlash uchun T
s sota
korsatkichi doirasida T
s
ni
ta’minlovchi, hisoblangan INEQ BS uchun T
s
yuqoridagi
formulalar orqali
hisoblanadi.
Bunday hisob-kitoblarning natijalari 4.1-jadvalda ko’rsatilgan. T
s
= T
s sota
ning barcha hisoblash shartlari bajarilgandan so’ng, jadval bo’yicha INEQ BS ning
optimal ko’rsatkichlari va MS qabul qilgichining sezgirligi hisoblanadi: MS qabul
qilgichining sezgirligi p
s
min as
=-130 dBVt bo’lganda INEQ BS p
i bs
~12dBVt teng
bo’ladi.
4.1-jadval. ASlarning turli hil sezgirliklari uchun INEQ BS ga bog’liq bo’lgan
sotadagi aloqaning buzilishi ehtimolligi
Huddi shunday bog’liqlikni AS-BS yo’nalishida uchun ham hisoblanishi
mumkin, natijada INEQ AS ning va BS qabul qilgichining
sezgirligini ham
optimal tarzda aniqlash mumkin.
Yana shunga ham e’tibor berish kerak-ki, AS va BS larning optimal
parametrlarini aniqlashda, radiouzatgich quvvatini iloji
boricha kamaytirish kerak
va radioqabul qilgich sezgriligini oshirish kabi tehnik harakteristikalariga ahamiyat
berish kerak. Shuningdek, ushbu energetik parametrlarning belgilanishi chegaraviy
darajada bo’lmasligi kerak.
