I BOB.
MA’LUMOTLAR BAZASI VA MBBT HAQIDA TUSHUNCHA
327
BU QIZIQ!
Chakana savdo bilan shug‘ullanuvchi dunyodagi birinchi mashhur “onlayn
sotuvchi” amazon.com edi. 1995-yilda AQShning Sietl shahrida kitob do‘koni
sifatida
tashkil etilgan Amazon hozirda butun dunyoda juda keng turdagi mahsulotlarni sotish
bilan shug‘ullanadi.
Bugungi kunda O‘zbekiston Respublikasida OSON, E-CARD, CLICK, WOOPPAY, alif.mobi,
shuningdek, Interpay kabi elektron pul tizimlari ishlaydi.
Elektron hamyon
elektron pullarni saqlash uchun mo‘ljallangan vosita hisoblanadi. Elek
-
tron hamyonni to‘ldirish va ulardan pul yechishni tijorat banklarida naqd pul, bank kartalari
(Visa, Mastercard, Uzkart), pochta, Internet-banking, pul o‘tkazmalar tizimlari va mobil aloqa
yordamida amalga oshirish mumkin.
Elektron to‘lov vositalari –
axborotni o‘z ichiga olgan va to‘lovchiga to‘lovni amalga oshirish
imkonini beruvchi bank kartasi yoki boshqa elektron jism.
Bank kartasi –
mahsulot va xizmatlar uchun naqd pulsiz shaklda haq to‘lash, pulni
saqlash va olib yurish, zarur hollarda esa naqd pul yechish uchun zamonaviy qulay to‘lov
vositasi. Bank kartasi orqali do‘konda xarid, hatto Internetda har qanday mahsulot, samolyot
yoki poyezd chiptalari uchun to‘lovlarni amalga oshirish mumkin. Muayyan faoliyat uchun
mo‘ljallangan Uzcard, Humo, Visa,
MasterCard, UnionPay, MIR, Maestro va UnionPay
kabi
turli bank kartalari mavjud. Jumladan, UzCard
sizga O‘zbekiston Respublikasi hududida xarid
va to‘lovlarni amalga oshirish, shuningdek, milliy valyutada onlayn to‘lovlarni amalga oshirish
imkonini beradi.
HUMO
kartasining afzalliklaridan biri –
chegarasiz, PIN-kodni kiritmasdan, kontaktsiz
to‘lov va xaridlarni amalga oshirishdir.
Mastercard
– bu dunyo bo‘yicha eng mashhur karta hisoblanib, chet elda mehnat ta’tili
yoki xizmat safarida bo‘lgan vaqtingizda qulay to‘lov vositasidir.
Mastercard & UzCard kobeyj kartasi
– MasterCard xalqaro to‘lov tizimi va UzCard mahalliy
to‘lov
tizimining noyob kartasi; milliy va chet el valyutasidagi pul o‘tkazmalari, bankomat va
terminallardan chet el safarlarida foydalanish va Internetda har qanday xarid uchun haq
to‘lash uchun karta.
QR-kod (Quick Response Code) –
tezkor aniqlanadigan kod. Kod o‘zida obyekt
haqidagi ma’lumotni mujassam etadi, kundalik va turli savdo jarayonlarini sezilarli darajada
optimallashtirishga yordam beradi.
“QR-online” – Uzcard va HUMO to‘lov terminallarining to‘laqonli muqobili. Tizim to‘lov
va pul
o‘tkazmalari (QR-to‘lovlari) uchun juda qulay. Ushbu onlayn imkoniyat O‘zbekistonda elektron
