BIRINCHI BO‘LIM MA‘RUZA MA‘SHG‘ULOTLARI

Download 25,49 Kb.
bet	4/5
Sana	28.05.2024
Hajmi	25,49 Kb.
	#255679

1 2 3 4 5

Bog'liq
B. M. Kamanov z. T. Xayitov âelektronika va sxemalarâ fanining b-fayllar.org

KURSNING BO‘LIMLARI. 1.Elektr zanjirlar nazariyasi.
2. Elektronika

BIRINCHI BO‘LIM MA‘RUZA MA‘SHG‘ULOTLARI
1-Mavzu: Elektronika va sxemalar 1 faniga kirish. Fanning maqsadi va
vazifalari.
Reja:
1. Elektronika va sxemalar fanining o‘rni va ahamiyati.
2. Hozirgi zamon axborot-kommunikasiya texnologiyalariga elektronika
sohasidagi yetuk olimlarning qo‘shgan hissalari.
3. Zamonaviy elektronika tarixi, rivojlanish bosqichlari va istiqbollari.
4. Elektrotexnika va elektronika sohalaridagi standartlar va texnik talablar.
KURSNING BO‘LIMLARI.
1.Elektr zanjirlar nazariyasi. Elektr kattaliklar, elektr zanjirlarining asosiy
element va parametrlari, doimiy va o‘zgaruvchan tok elektr zanjirlarinini hisoblash
usullari, o‘tkinchi jarayonlar o‘rganiladi.
2. Elektronika
Yarimo‘tkazgichlarning elektrofizik xususiyatlari, yarimo‘tkazgichli diodlar,
bipolyar va maydoniy tranzistorlarning ishlash prinsipi, integral mikrosxemalar va
operatsion kuchaytirgichlar o‘rganiladi.
Elektr zanjirlar nazariyasi fani. Respublikamizda “TELEKOMMUNIKAT-
SIYA” tarmoqlarining shiddat bilan rivojlanib borishi, INTERNET tarmog‘ining
hayotimizga kirib kelishi ilm-fan rivojiga katta ta‘sir qildi.
Barcha axborotlar ushbu tarmoqlar orqali katta tezliklarda uzatiladi, internet
tarmog‘i orqali barcha axborotlarni qabul qilish, uzatish va axborot almashish
imkoniyati yaratildi.
Ushbu
telekommunikatsiya
tarmoqlari
murakkab
qurilmalardan,
uzatuvchilardan, qabul qiluvchi va axborotlarni qayta ishlash, boshqa turlarga
aylantirish uskunalaridan tashkil topgan. Ushbu murakkab turdagi qurilmalar har
hil turdagi elektrotexnik va elektron sxemalardan tashkil topgan bo‘ladi.
Ushbu elektr sxemalar orqali elektr toki oqib o‘tadi va kuchlanish hosil
bo‘ladi. Telekommunikatsiya tarmoqlarining texnik qurilmalarini yaratish,
ishlatish uchun ushbu texnik vositalar orqali borayotgan jarayonni o‘rganish, ularni
tashkil etgan elektr zanjirlarni taxlil qilish, elektr toki oqayotgan jarayon qaysi
qonunlar asosida amalga oshirilishini bilish zarur bo‘ladi. Ushbu qonunlarning
ko‘pchiligi “Elektr zanjirlar nazariyasi” (EZN) fani orqali o‘rganiladi. EZN fani
o‘tgan asrning 60 yillarida alohida fan sifatida tashkil topgan.
O‘sha yilgacha umumiy fan sifatida “Elektrotexnika” fani o‘rganilib
kelingan Keyinchalik telekommunikatsiya tarmoqlarida faoliyat olib boruvchi
injener texnik hodimlar uchun murakkab elektr zanjirlar orqali oqib o‘tayotgan tok
va kuchlanishning asosiy parametrlarini bilish va taxlil qilish asosiy o‘rin egalladi.
Shuning uchun ham hozirgi vaqtda ushbu fan orqali texnik qurilmalarda elektr toki
orqali bo‘layotgan jarayonni o‘rganib boriladi. Texnik qurilmalarni tashkil etuvchi
har qanday elektr zanjirlarni taxlil qilish uchun elektr zanjirlar nazariyasini
o‘rganish kerak bo‘ladi.

 EZN fani o‘z ichiga bir nechta fanlar bo‘limlarini o‘z ichiga oladi, yani

elektrotexnika, radioaloqa, elektr signallar nazariyasi va boshqalar.
 Umuman telekommunikatsiya tarmoqlari va aloqa nazariyalarini rivojlanish
jarayonlariga asos solgan va katta xissa qo‘shgan olimlarni keltirib o‘tamiz:
 1831 yili elektromagnit induksiya xodisasini yaratgan ingliz fiziki M.
FARADEY;
 1832 yili rus olimi va ixtirochisi P. L. ShILLING elektromagnit telegraf
yaratdi;
 1833 yili rus fiziki E. X. LENS induksion tokning yo‘nalish qonuniga asos
soldi;
 1895 yili A. S. POPOV simsiz aloqa vositasini yaratdi.
Ingliz fizik olim Maykl Faradey
Birinchi yaratilgan telegraf apparati
Morze alifbosi
Emiliy Xristianovich Lens Rus fizigi.

Download 25,49 Kb.

1 2 3 4 5

Download 25,49 Kb.