|
-rasm. Adsorbentli shisha plastinka eksikator yupqa qatlamli xromatografiya uchun asbob
|
| bet | 30/119 | | Sana | 14.06.2024 | | Hajmi | 4,04 Mb. | | #263652 | | Turi | Учебник |
Bog'liq 21558 2 CDEAD1DE360DB13C9B7A03EFD7ECBD40E7F94F1F 3.15-rasm. Adsorbentli shisha plastinka eksikator yupqa qatlamli xromatografiya uchun asbob.
Kamera sifatida keng stakan, eksikator va boshqalardan foydalanish mumkin. Erituvchi yuqoriga ko’tarilib, plastinkaning qarama-qarshi uchiga 0,5-1 sm qolganda xromatografiyalash to’xtatiladi. Buning uchun plastinka kameradan olinadi va quritiladi.
Qog’oz xromatografiyasi ham yupqa qavatli xromatografiyaning bir ko’rinishi bo’lib, u murakkab aralashmalarni, ayniqsa, oksillar, uglevodlar, yog’lar, antibiotiklar, gormonlar, glikozidlar, alkaloidlar, fenollar va boshqa tabiiy moddalarni ajratish va aniqlashda ishlatiladi.
Bu usulda qog’ozga adsorbilangan suv turg’un faza, harakatchan faza sifatida esa suv bilan aralashmaydigan erituvchi ishlatiladi. Tekshiriladigan aralashmadagi moddalarni ajratish shu ikki erituvchi orasida ularning taqsimlanish koeffitsiyentiga bog’liq. Qog’oz adsorbent hisoblanadi. Qog’oz xromatografiyasi
erituvchining yo’nalishiga qarab, yuqoriga ko’tariluvchi (3.16-rasm, a), pastga tushuvchi (3.16-rasm, b) va radial xromatografiya usullariga (3.17-rasm) bo’linadi.
3.17-rasm.Yuqoriga ko’tariluvchi (a) va pastga tushuvchi (b) qog’oz xromatografiyasi usullari uchun qurilmalar.
Agar aralashmadagi moddalar har xil erituvchilarda turlicha R qiymatlariga ega bo’lsalar, ularni ikki tomonlama xromatografiya yordamida ajratish mumkin. Buning uchun kvadrat bichimli qog’oz olinib, modda qog’ozning burchagiga tomiziladi va oldin bir xil erituvchilar sistemasida xromatografiya o’tkaziladi, so’ngra qog’oz quritiladi va u 90°C ga burilgandan so’ng ikkinchi erituvchi sistemasida xromatografiya o’tkaziladi.
Bir xil qiymatli Rf olish uchun xromatografiyalash sharoiti (eritmalar sistemasi tarkibi, harorat, qog’ozning sifati, jarayonning borish vaqti, kameraning germetiklik darajasi va boshqalar) bir xil bo’lishi kerak.
Tekshirilayotgan moddalar aralashmasining eritmasi shisha kapillyar yoki pipetka yordamida yuqoriga siljuvchi va pastga tushuvchi xromatografiyalarda qog’oz chetidan 2-3 sm masofaga, gorizontal radial xromatografiyada esa qog’oz markazidagi qog’oz pilikdan 1,5-2 sm masofada ma’lum oraliqda bir necha tomchidan tomiziladi. Qog’oz namuna bilan quritiladi va maxsus kameralardagi erituvchi sistemasiga modda tomizilgan tomchilar tegmaydigan qilib joylashtiriladi.
|
| |
