|
Vazirligi buxoro davlat universiteti d. R. Djurayev, A. A. Turayev, sh sh. Fayziyev, B. A
|
| bet | 2/119 | | Sana | 14.06.2024 | | Hajmi | 4,04 Mb. | | #263652 | | Turi | Учебник |
Bog'liq 21558 2 CDEAD1DE360DB13C9B7A03EFD7ECBD40E7F94F1F
Buxoro muxandislik texnologiya instituti
“Fizika” kafedrasi professori, f.-m.f.d., (DSc) M.R.Jumayev
Buxoro davlat universiteti
3
“Fizika” kafedrasi dotsenti, f.-m.f.n. Q.S.Saidov ISBN 978-9943-8615-6-5
MUNDARIJA
KIRISH
|
………………………………………………………………....
|
5
|
I BOB
|
Fizikaviy tadqiqot usullari turlari va tasniflari…………….
|
7
|
1.1
|
Klassik va zamonaviy tadqiqot usullarida fizik o’lchash prinsiplarining qo’llanishi……………………………………..
|
7
|
1.2
|
Analizning fizik-kimyoviy usullari……………………………
|
11
|
1.3
|
Optik analiz usullari…………………………………………...
|
12
|
1.4
|
Tadqiqot obyektlari va usullari tasniflari……………………...
|
14
|
II BOB.
|
Atom va molekulalar identifikatsiyasi……………………...
|
19
|
2.1
|
Yadro magnit rezonans, ultrabinafsha, infraqizil va mass- spektroskopiyalar………………………………………………
|
19
|
2.2
|
Yadro magnit rezonans hodisasining mohiyati………………..
|
22
|
2.3
|
Ultrabinafsha spektroskopiya………………………………….
|
31
|
2.4
|
Infraqizil spektroskopiya………………………………………
|
33
|
2.5
|
Mass spektroskopiya…………………………………………..
|
41
|
III BOB
|
Molekulyar birikmalar massalari va shakllari…….
|
44
|
3.1
|
Quyi, organik va yuqori molekulyar birikmalar massalari, konfiguratsiyas va konformatsiyasi…………………………....
|
44
|
3.2
|
Polimer zanjirining konformatsiyasi. Zanjir bukiluvchanligi…
|
48
|
3.3
|
Xromotografiya va uning turlari. Yuqori effektiv yupqa qatlamli xromatografiya……………………………………….
|
51
|
3.4
|
Polyarizatsion diffuzometr, osmometriya, viskozimetriya. Polimerlarning molekulyar massasi va molekulyar-massaviy taqsimlanishi…………………………………………………..
|
71
|
IV BOB
|
Ustmolekulyar strukturalarni aniqlash…………………….
|
78
|
4.1
|
Amorf va kristall moddalar……………………………………
|
78
|
4.2
|
Rentgen strukturaviy tahlil…………………………………….
|
87
|
4.3
|
Neytronografiya……………………………………………….
|
110
|
V BOB
|
Mexanik xossalarni aniqlash………………………………...
|
115
|
5.1
|
Mexanik mustahkamlik, deformatsiya, destruktsiya, mexanokimyoviy jarayonlar………………………………….
|
115
|
5.2
|
Uzish mashinalari, zarbali qovushoqlik, qovushoq
|
130
|
|
parchalanish, mexanik anizotropiyani aniqlash usullari………
|
|
VI BOB
|
Termik xossalar va usullar…………………………………..
|
135
|
6.1
|
Teplofizik jarayonlar va fazaviy o’tishlar……………………..
|
135
|
6.2
|
Derivatografiya - termik tahlil. Termik suyuqlanish va oquvchanlik……………………………………………………
|
140
|
6.3
|
Reometriya va termoreogrammalar……………………………
|
147
|
VII BOB
|
Elektrofizik va magnit xossalar tadqiqotlari……………….
|
149
|
7.1
|
O’tkazgichlar va yarimo’tkazgichlar tavsiflarini aniqlash usullari va asboblari…………………………………………...
|
149
|
7.2
|
Yarimo’tkazgichlarda kirishmalarning o’zaro ta’sirlashuvi…..
|
161
|
7.3
|
Ferro-, para- va diamagnetiklar tavsiflarini aniqlash usullari…
|
167
|
VIII BOB
|
Optik va lazer texnikasi usullari…………………………….
|
171
|
8.1
|
Optik spektraskopiya turlari va usullari. Magnitooptik usullar.
|
171
|
8.2
|
Yorug’likning sochilish usullari……………………………….
|
178
|
8.3
|
Lazer texnikasi tadqiqot usullari. Sensorlar…………………...
|
183
|
IX BOB
|
Sirt va biofaol funksional xossalarni tadqiqot usullari….....
|
208
|
9.1
|
Potensiometriya, konduktometriya, elektroliz, adsorbsiya…..
|
208
|
9.2
|
Zeta potensial, diffuzometriya, filtratsiya……………………..
|
215
|
9.3
|
Biostimulyatsiya va degradatsiya……………………………...
|
218
|
X BOB
|
Nanofizika va nanotexnologiya tadqiqot usullari…………..
|
220
|
10.1
|
Elektron mikroskopiya, atom kuchaytirgichli mikroskopiya, tunnel mikroskopiya…………………………………………...
|
220
|
10.2
|
Lazerli nanotexnologiyalar…………………………………….
|
235
|
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI
|
247
|
KIRISH
Bugungi zamonaviy jamiyatda inson faoliyatining eng keng sohalaridan biri-bu ta’lim hisoblanadi. Oxirgi yillarda ta’limning ijtimoiy roli ortib, dunyoning aksariyat davlatlarida ta’limning barcha turlariga bo’lgan munosabat o’zgardi. Ta’lim ijtimoiy va iqtisodiy taraqqiyotning bosh, yetakchi omili sifatida qaralmoqda. Bunday e’tiborning sababi zamonaviy jamiyatning eng muhim qadriyati va asosiy kapitali - bu yangi bilimlarni izlash, egallash va nostandart qarorlar qabul qilishga qodir bo’lgan inson hisoblanadi. Shunday ekan, hozirgi davrda ta’lim shaxs va jamiyatni rivojlantirishda hal qiluvchi rol o’ynaydi.
Mamalakatimizning har tomonlama rivojlanishi ko’p jihatdan oliy ta’lim muassasalari yetishtirib beradigan mutaxassislarning bilimi va saviyasi bilan chambarchas bog’liq, chunki bu kadrlar yosh avlodni o’qitishdan tortib to turli texnologik jarayonlarni boshqarishgacha bo’lgan murakkab va mas’uliyatli vazifalarni bajaradilar.
Oliy ta’lim tizimida magistraturada tahsil olayotgan talabalarga “Fizikaning zamonaviy tadqiqot usullari” fanini o’qitishdan maqsad – fizikaning zamonaviy taqdiqot usullari turlari, tavsiflari, tasniflari va ularni turli tadqiqot obyektlari va jarayonlarni o’rganishda amaliy qo’llash prinsiplari va metodikalari bo’yicha bilim, malaka va ko’nikmalarni shakllantirish.
Fanning vazifasi - zamonaviy tadqiqot usullari, ular qo’llanadigan obyektlar va jarayonlar haqida tizimli bilim berish, obyektlarning tuzilishi, xossalarini, fizik jarayonlarni o’ganishda tadqiqot usuli yoki usullarini kompleks qo’llash, o’lchash va kuzatish natijalarini tahliliy qayta ishlash va taqdimot qilish asoslarini o’rgatishdan iborat. Hozirgi ilm-fanda moddaning tuzilishi va uning xossalarini aniqlashda, ularda kechadigan fizik va kimyoviy jarayonlarni o’rganishda asosan zamonaviy fizikaviy tadqiqot usullaridan foydalaniladi.
Fanning maqsad va vazifalaridan kelib chiqqan holda ushbu o’quv qo’llanmada fizikaviy tadqiqot usullarining turlari va tasniflari, ularning rivojlanish bosqichlari va bugungi kunda ilm-fan va sanoatda foydalanilishi; atom va
molekulalarning tuzilishi hamda ularni o’rganuvchi spektraskopiya turlari; molekulyar birikmalar massalari va shakllari, konformatsiyasi, xromatografiya turlari; moddalarning mexanik, teplofizik, elektrofizik va magnit xossalarini tadqiq qilish jarayonlari; optik xossalar va lazer texnologiyalardan foydalanish; nanofizika rivojlanishi va nanotexnalogiyalar ishlab chiqarilishi kabi mavzularda atroflicha ochib berilgan hamda tahlil qilingan. Zamonaviy o’lchov asboblari, laboratoriya qurilmalarining ishlash prinsiplari, rivojlanish bosqichlari va ulardan turli sohalarda foydalanish darajasi ko’rsaatib o’tilgan.
Ushbu o’quv qo’llanmadagi ma’lumotlarni o’zlashirish zamonaviy izlanuvchi talabalarning ilmiy darajasini yanada yuqori bosqichga olib chiqishiga umid bildirib qolamiz.
|
| |
