|
Viloyat tabiiy-iqlim sharoiti. Xorazm viloyatining
|
| bet | 7/39 | | Sana | 21.05.2024 | | Hajmi | 1,09 Mb. | | #249285 |
YER ISH HAJIMI
|
|
|
№
|
Ish turi
|
O‘lch. birligi
|
Miqdori
|
1
|
2
|
3
|
4
|
1
|
Ko‘tarma
|
m3
|
10800
|
2
|
O‘yma
|
m3
|
8300
|
Yo‘l uzunligi km
|
PK
|
O‘yma, m3
|
Ko‘tarma, m3
|
1 km
|
0-1
|
100
|
|
1-2
|
300
|
|
2-3
|
400
|
|
3-4
|
500
|
|
4-5
|
|
700
|
5-6
|
|
100
|
6-7
|
|
800
|
7-8
|
|
900
|
8-9
|
|
300
|
9-10
|
600
|
|
2 km
|
0-1
|
100
|
|
1-2
|
300
|
|
2-3
|
1000
|
|
3-4
|
700
|
|
4-5
|
|
1000
|
5-6
|
|
900
|
6-7
|
|
1100
|
7-8
|
|
700
|
8-9
|
|
200
|
9-10
|
|
500
|
3 km
|
0-1
|
|
300
|
1-2
|
600
|
|
2-3
|
800
|
|
3-4
|
200
|
|
4-5
|
800
|
|
5-6
|
900
|
|
6-7
|
800
|
|
7-8
|
500
|
|
8-9
|
400
|
|
9-10
|
100
|
|
4 km
|
0-1
|
|
200
|
1-2
|
|
300
|
2-3
|
|
800
|
3-4
|
|
700
|
4-5
|
|
1000
|
5-6
|
|
300
|
6-7
|
|
400
|
7-8
|
|
300
|
8-9
|
|
300
|
9-10
|
|
400
|
Yo‘l poyi ish hajmini hisoblash bo‘yicha talabalarga rahbar tomonidan beriladigan topshiriq. Guruh: YMAQ-2 Talabasi: Ibroximjonov Sanjar
8-rasm. Gruntlar taqsimoti grafigi.
Yer ishlari taqsimlash grafigini qurish uchun koordinata o‘qlarida yo‘l uzunligi va grunt ishlari hajmini joylashtiramiz. O‘qdan yuqorida o‘yma, quyida ko‘tarma hajmlari joylashtiriladi.
Grafikda ko‘tarmani barpo qilishda grunt qaerdan keltirilishi va o‘ymada ishlaganda ortiqcha grunt qaerga ishlatilishi ko‘rsatilishi kerak. Shu maqsadda eng avvalo, o‘ymadagi gruntni taqsimlashni ko‘rsatishimiz kerak. O‘ymadagi grunt ko‘tarma hosil qilishi uchun to‘liq ishlatiladi. Yetmay qolgan gruntni skreperlar yordamida 100-500 m masofada yon rezervdan tashiladi. Agar yon rezervdagi grunt yaroqsiz bo‘lsa, u holda ko‘tarma tashib keltiriladigan gruntdan barpo qilinadi.Grafikda ko‘tarmani barpo qilishda grunt qaerdan keltirilishi va o‘ymada ishlaganda ortiqcha grunt qaerga ishlatilishi ko‘rsatilishi kerak. Shu maqsadda eng avvalo, o‘ymadagi gruntni taqsimlashni ko‘rsatishimiz kerak. O‘ymadagi grunt ko‘tarma hosil qilishi uchun to‘liq ishlatiladi. Yetmay qolgan gruntni skreperlar yordamida 100-500 m masofada yon rezervdan tashiladi. Agar yon rezervdagi grunt yaroqsiz bo‘lsa, u holda ko‘tarma tashib keltiriladigan gruntdan barpo qilinadi.
Yo‘l poyini qurishda 2 m gacha bo‘lgan ko‘tarmalarni yon rezervdan barpo qilishda buldozerlardan, 2 m dan yuqori bo‘lgan ko‘tarmalarni o‘ymadan yoki yon rezervdan 500 m gacha bo‘lgan masofadan tashib keltirib qurish uchun skreperlarni qo‘llash maqsadga muvofiqdir.
Yo‘l poyini qurishda gruntning o‘rtacha tashish masofasi 2 km bo‘lsa, u holda ekskovator va avtomobil-samosvallardan foydalangan holda olib boriladi.
Yo‘l poyini qurishda grunt karerlarini va ishlab chiqarish korxonalarining joylashish sxemasi aniqlash.
Topshiriqda berilgan ma’lumotlar bo‘yicha yo‘lning shartli chizmasi chizilib, unda kar’erlarni, yo‘l xo‘jalik korxonalari, baza, zavod va boshqalar ko‘rsatiladi. Buning uchun quyidagi sxemalardan foydalanamiz.
a ) bitta manbadan tashishda a1 =8km l1=2.6km l2=1.0km
Bu sxema uchun o‘rtacha tashish masofasi quyidagi formula yordamida hisoblanadi:
= = =9.07 km
9-rasm. Gruntlarni o’rtacha tashish masofasi.
b) ikkita manbadan tashishdaa1 = a2 = l1= l2= l3 = l4 =
=
=
Lo‘r =
Bu yerda: a – grunt kar’eridan yo‘l o‘qiga bo‘lgan eng qisqa masofa, km.
l1, l2, l3, l4 –tik chiziqli birlashgan joyidan TB va TO gacha bo‘lgan masofa, km
III. Asosiy ishlar
Asosiy qurilish ishlarini “grunt ishlarining taqsimlanish grafigi”ga asoslanib olib boramiz.
a) Ko‘tarmani karerdan tashib keltiradigan grunt yordamida barpo qilish:
Ekskovator yordamida gruntni karerda ishlash
Avtosamosvallar yordamida gruntni trassaga tashish
Buldozeryordamida gruntni yoyish
Suv sepuvchi mashina yordamida gruntni optimal namlikka yetguncha suv sepib namlash
Yengil, o‘rta va og‘ir katoklar yordamida gruntni zichlash
b) Ko‘tarmani yon tomon zaxiradagi gruntdan barpo qilish
Buldozer yordamida yo‘l ko‘tamasini barpo qilish
Suv sepuvchi mashinalar yordamida gruntni namlash
Yengil va og‘ir katoklar yordamida ko‘tarmani zichlash
Yo‘l poyini qurish uchun ish hajmining qaydnomasi
6-jadval
№
|
Yo‘l poyini qurish ishlarini bajarish texnologik jarayoni
|
Ish hajmi
|
Meyoriy hujjatlar manbai
SHNQ 4.02.01-04
|
O‘lchov birligi
|
soni
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1
|
Buldozer yordamida 100 m masofasigacha bo‘lgan yon tomon zaxira gruntidan yo‘l poyi ko‘tarmasini qurish
|
1000 m3
|
0
|
E1-1-31-5
|
2
|
Ekskavator yordamida karerdan tashiladigan gruntdan yo‘l poyi ko‘tarmasini qurish
|
1000 m3
|
18672
|
E1-1-13-7
|
3
|
Gruntlarni karerdan yo‘l poyi ko‘tarmasiga tashish
|
T
|
28008
|
SHNK 4.04.06.-14
|
4
|
Tashib keltirilgan gruntni yoyish ishlari
|
1000 m3
|
18672
|
E1-01-016-2
|
5
|
Yoyilgan gruntni suv sepib namlash
|
1000 m3
|
1867.2
|
E1-2-6-1
|
6
|
Yo‘l poyi gruntlarini katoklar yordamida zichlash
|
1000 m3
|
18672
|
E1-2-1-5
|
7
|
Yo‘l poyi yuzasini va yon bag‘rini avtogreyder yordamida tekislash
|
1000 m2
|
44640
|
E1-02-027-12
|
Ishlatiladigan mashina mexanizmlarning ishlash ketma ketligi;
Yon tomon zaxira gruntidan– Buldozer (Yetakchi mexanizm)
Gruntni karerdani qazib olishda – Ekskovator (Yetakchi mexanizm)
Gruntni tashish uchun – Avtosamasvallar
Gruntni yoyish ishlarida – Buldozer
Gruntni suv sepib namlashda – Suv sepuvchi mashina
Yoyilgan gruntni zichlashda – O‘rta va og‘ir katoklar
III. 1. Buldozer yordamida 100 m masofasigacha bo‘lgan yon tomon zaxira gruntidan yo‘l poyi ko‘tarmasini qurish
SHNQ 4.02.01-04 ning (E1-1-31-7) bandiga asosan mashina-mexanizmlarning ish unumdorligini aniqlash
Buldozer yordamida 100 m masofasigacha bo‘lgan yon tomon zaxira gruntidan yo‘l poyi ko‘tarmasini qurish ishlarida buldozerning (tanlangan buldozerning markasi) ish unumdorligini aniqlaymiz.
Tanlangan buldozerning ish unumdorligi quyidagi SHNQ 4.02.01-04 (E1-1-31-7) ga asosan topiladi:
bu erda T – bir smena ish vaqtining davomiyligi (8s);
Hvaq. – 1000 m3 gruntlarni buldozer yordamida qayta islash uchun belgilangan vaqt me‘yori.
III. 2 Ekskavotor yordamida karerdan tashiladigan gruntidan yo‘l poyi ko‘tarmasini qurish.
SHNQ 4.02.01-04 ning (E1-1-13-3) bandiga asosan mashina-mexanizmlarning ish unumdorligini aniqlash.
Mashina-mexanizmlarning ish unumdorligini aniqlash.
Karerdan tashiladigan gruntdan yo‘l poyi ko‘tarmasini qurish uchun yetakchi mexanizm sifatida ekskavatordan foydalaniladi va markasini tanlanadi (tanlangan mashina markasi yoziladi).
Tanlangan ekskavatorning ish unumdorligi quyidagi SHNQ 4.02.01-04 (E1-1-13-2) ga asosan topiladi:
bu erda, T – bir smena ish vaqtining davomiyligi (8s);
Hvaq. – 1000 m3 gruntlarni qayta islash uchun belgilangan vaqt me‘yori.
Ekskavator yordamida bir smenada 452 m3 gruntni qayta ishlaydi.
Keyingi jarayon ekskavator yordamida jami ish hajmini necha smenada bajarishini aniqlaymiz:
bu erda: V – ekskavator yordamida bajariladigan to’liq ish hajmi, m3;
Пeks. – ekskavotorning ish unumdorligi.
= bajarishini aniqlaymiz.
Demak, hisoblash natijasi bo‘yicha to’liq ish hajmini ekskavator yordamida bir smenali ish kuni bilan 44 smenada, ya‘ni 44 kun davomida bajaradi.
FIKini aniqlaymiz: F= =0.94
Ish vaqtini topamiz: t=F*8=0.94*8=7.52
|
| |
