11. W PRAWIE, W POLITYCE I W PRAKTYCE
aaa
11.1. Komu zasiłek, komu świadczenie? Wyjaśniamy
Beata Rędziak
Źródło: www.niepelnosprawni.pl
Data opublikowania: 2014-04-15
Sejm i Senat kończą prace nad zmianami w systemie świadczeń dla rodziców i opiekunów osób z niepełnosprawnością. Ponieważ powstało przez to małe zamieszanie, podajemy w pigułce informacje o zmianach, czyli: co, dla kogo i w jakiej kwocie.
Rodzaj świadczenia - Dla kogo (w skrócie)
Kwota (na rękę)
Od kiedy
Kryterium dochodowe
Świadczenie pielęgnacyjne Rodzice dzieci z niepełnosprawnością:
- od 1 maja 2014 r. 1000 zł
- od 1 stycznia 2015 r. 1200 zł
- od 1 stycznia 2016 r. 1300 zł.
Specjalny zasiłek opiekuńczy - Opiekunowie dorosłych osób z niepełnosprawnością 520 zł - od 1 lipca 2013 r.
Zasiłek dla opiekunów - Opiekunowie dorosłych osób z niepełnosprawnością, którzy z dniem 1 lipca 2013 r. stracili świadczenie pielęgnacyjne 520 zł - prawdopodobnie od maja 2014 r.
ŚWIADCZENIE PIELĘGNACYJNE
Przysługuje wyłącznie rodzicom lub opiekunom dzieci z niepełnosprawnością, powstałą do 18. roku życia lub do 25. roku życia - w przypadku gdy dziecko było w trakcie nauki.
Kto może otrzymywać świadczenie pielęgnacyjne?
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej:
1. matce bądź ojcu dziecka,
2. faktycznemu opiekunowi dziecka,
3. osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną,
4. innym osobom, na których - zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego - ciąży obowiązek alimentacyjny (z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności). Przy tym osobom innym niż spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, gdy spełnione są łącznie następujące warunki:
- rodzice osoby wymagającej opieki nie żyją, zostali pozbawieni praw rodzicielskich lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
- nie ma innych osób spokrewnionych w pierwszym stopniu, są małoletnie lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
- nie ma faktycznego opiekuna dziecka ani osoby będącej rodziną zastępczą spokrewnioną lub legitymują się one orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego
Obecnie parlament pracuje nad zmianami w przyznawaniu świadczenia pielęgnacyjnego - głównie nad podwyższeniem jego kwoty. Na obecnym etapie tych prac nowe kwoty wyglądają następująco:
1. od 1 maja 2014 r. - 1000 zł netto. Na kwotę tę składają się: 800 zł świadczenia i 200 zł dodatku z rządowego programu. Kwota brutto, czyli wraz z ubezpieczeniem emerytalno-rentowym oraz zdrowotnym, wynosić ma łącznie 1321 zł;
2. od 1 stycznia 2015 r. - 1200 zł netto; kwota brutto ze składkami - 1576 zł;
3. od 1 stycznia 2016 r. - 1300 zł netto; kwota brutto ze składkami - 1703 zł.
Świadczenie pielęgnacyjne będzie co roku waloryzowane, a jego wzrost będzie proporcjonalny do procentowego wzrostu płacy minimalnej.
O zmiany prawne w zakresie przysługujących świadczeń walczyli rodzice i opiekunowie osób z niepełnosprawnością podczas protestów w Sejmie i pod Sejmem.
SPECJALNY ZASIŁEK OPIEKUŃCZY
Przysługuje osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, a od 1 stycznia 2015 r. także małżonkom.
Kto może otrzymywać specjalny zasiłek opiekuńczy?
By go otrzymywać, osoby te muszą zrezygnować z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się:
1. orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności
lub
2. orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego, codziennego współudziału opiekuna dziecka w procesie leczenia, rehabilitacji i edukacji (czyli p. 7 i 8 w orzeczeniu dla osób do 16. r.ż.).
UWAGA!
Od 2015 r. prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego będzie przysługiwało także tym opiekunom, którzy nie podejmują pracy ze względu na opiekę nad osobą z niepełnosprawnością, a nie tylko tym, którzy zrezygnowali z pracy. Będzie ich jednak obowiązywało kryterium dochodowe.
Kiedy specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje?
Specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli:
1. osoba sprawująca opiekę:
a) ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
b) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów,
c) ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego,
d) legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
2. osoba wymagająca opieki została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, w rodzinnym domu dziecka albo - w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji - w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;
3. na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
4. członek rodziny osoby sprawującej opiekę ma ustalone prawo do otrzymywania dodatku do zasiłku rodzinnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego;
5. na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do otrzymywania dodatku do zasiłku rodzinnego, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub prawo do świadczenia pielęgnacyjnego;
6. na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Wysokość specjalnego zasiłku opiekuńczego
Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje w wysokości 520 zł netto miesięcznie.
Kryterium dochodowe
Specjalny zasiłek opiekuńczy zależny jest od dochodu. Przysługuje, jeżeli łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 623 zł. W przypadku nieznacznego przekroczenia kryterium dochodowego na osobę, zasiłek opiekuńczy przysługuje, jeżeli przysługiwał on w poprzednim okresie zasiłkowym.
Za dochód rodziny osoby wymagającej opieki uważa się dochód następujących członków rodziny:
1. w przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest małoletnia:
a) osoby wymagającej opieki,
b) rodziców osoby wymagającej opieki,
c) małżonka rodzica osoby wymagającej opieki,
d) osoby, z którą rodzic osoby wymagającej opieki wychowuje wspólne dziecko,
e) pozostających na utrzymaniu osób, o których mowa w lit. a-d, dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia, ale do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko, a także rodzica osoby wymagającej opieki zobowiązanego tytułem wykonawczym pochodzącym lub zatwierdzonym przez sąd do alimentów na jej rzecz;
2. w przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest pełnoletnia:
a) osoby wymagającej opieki,
b) małżonka osoby wymagającej opieki,
c) osoby, z którą osoba wymagająca opieki wychowuje wspólne dziecko,
d) pozostających na utrzymaniu osób, o których mowa w lit. a-c, dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia, z tym że do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.
UWAGA!
Przepisy przejściowe obejmą grupę opiekunów dorosłych osób z niepełnosprawnością, którzy nie zakwalifikowali się do uzyskania specjalnego zasiłku opiekuńczego (SZO), gdyż 1 stycznia 2013 r. nie mieli ważnego orzeczenia o niepełnosprawności w stopniu znacznym z powodu wygaśnięcia decyzji w tym zakresie z końcem roku 2012. Osoby, które nie miały prawa do zasiłków w okresie 31 grudnia 2012 r. - 30 czerwca 2013 r., a wcześniej pobierały świadczenie pielęgnacyjne, będą mogły otrzymywać specjalny zasiłek opiekuńczy. Zgodnie z przepisem przejściowym, osoby z tej grupy będą mogły ubiegać się o SZO bez kryterium rezygnacji z zatrudnienia.
ZASIŁEK DLA OPIEKUNA
Zasiłek dla opiekuna jest realizacją wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 5 grudnia 2013 r., który zakwestionował część nowelizacji Ustawy o świadczeniach rodzinnych. Trwają nad nim prace w parlamencie. Poniżej wyjaśniamy, jak jego zasady wyglądają na dziś (po zakończeniu prac Senatu).
Kto może otrzymywać zasiłek dla opiekuna?
Zasiłek dla opiekuna jest skierowany wyłącznie do osób, które na wskutek ww. nowelizacji utraciły 1 lipca 2013 r. prawo do świadczenia pielęgnacyjnego i nie spełniły kryterium dochodowego do otrzymania specjalnego zasiłku opiekuńczego, pozostając bez wsparcia państwa.
Zwrot odebranych świadczeń był jednym z postulatów opiekunów protestujących przez Sejmem.
Kiedy zasiłek dla opiekuna nie przysługuje?
Zasiłek dla opiekuna nie przysługuje za okresy, w których:
1. osoba ubiegająca się o zasiłek dla opiekuna miała ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego
lub
2. na osobę wymagającą opieki inna osoba miała ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego.
Co ważne, zarejestrowanie się w Powiatowym Urzędzie Pracy jako osoba poszukująca pracy lub posiadanie statusu osoby bezrobotnej nie ma wpływu na uprawnienie do zasiłku dla opiekuna w okresie od 1 lipca 2013 r. do dnia złożenia wniosku o ustalenie zasiłku dla opiekuna.
Wysokość zasiłku dla opiekuna
Zasiłek dla opiekuna dorosłej osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności wyniesie 520 zł netto wraz z ustawowymi odsetkami za czas niepobierania świadczenia (będzie to kwota ok. 5,5 tys. zł jednorazowej wypłaty).
Procedowana w parlamencie ustawa wejdzie w życie 14 dni od jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Ośrodki Pomocy Społecznej będą miały wówczas dwa tygodnie na poinformowanie o tej zmianie osoby, które 1 lipca 2013 r. utraciły prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Osoby te w ciągu 4 miesięcy będą musiały złożyć odpowiednie dokumenty.
Prawo do zasiłku dla opiekuna ustala się na czas nieokreślony, chyba że orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony. Uprawnienie do pobierania zasiłku dla opiekuna będzie jednak weryfikowane co pół roku. W tym celu przeprowadzany będzie wywiad środowiskowy. Wywiad ten będzie także przeprowadzany wówczas, gdy zaistnieją wątpliwości co do faktu sprawowania opieki przez osobę pobierającą zasiłek dla opiekuna.
UWAGA!
Wymienione zasiłki i świadczenia pielęgnacyjne należą się także rolnikom, jeśli ci zrezygnowali z pracy w gospodarstwie rolnym na rzecz opieki nad osobą z niepełnosprawnością.
aaa
11.2. Kosiniak-Kamysz o "okrągłym stole" ws. niepełnosprawnych
ŹródŁo: PAP/Rynek Zdrowia
Data opublikowania: 2014-04-16
Gdy skończą się prace parlamentarne nad ustawą podwyższającą świadczenia pielęgnacyjne, zaplanujemy "okrągły stół" ws. niepełnosprawnych; obecnie trwają przygotowania - powiedział minister pracy i polityki społecznej Władysław Kosiniak-Kamysz.
Podczas prac nad ustawami ws. świadczeń pielęgnacyjnych dla rodziców niepełnosprawnych dzieci oraz przywrócenia zasiłków dla opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych minister przekonywał, że potrzebny jest kompleksowy system wsparcia zarówno dla osób niepełnosprawnych, jak i ich opiekunów. Jak mówił, jego resort chce przedstawić taki system jeszcze w tym roku. Zapowiedział w tej sprawie "okrągły stół" i zaprosił do udziału w nim przedstawicieli wszystkich zainteresowanych środowisk.
Na pytanie, kiedy zbierze się "okrągły stół", Kosiniak-Kamysz odpowiedział, że ustalane są terminy, zbierana jest też lista chętnych do udziału.
- Chcemy jeszcze przeprowadzić przez Sejm ustawę podwyższającą świadczenia pielęgnacyjne, do której w Senacie zgłoszono poprawkę. Głosowanie w tej sprawie będzie w przyszłym tygodniu, czyli zaraz po świętach, i to będzie zamknięcie tego tematu. Zaraz potem wracamy z "okrągłym stołem" - poinformował Kosiniak-Kamysz.
Pytany, czy grupy, które protestowały w Sejmie i przed Sejmem, spotkają się przy "okrągłym stole", minister odpowiedział, że trzeba będzie precyzyjnie wyodrębnić obszary dyskusji i zapraszać do nich poszczególne osoby.
- Warto rozmawiać o całym zagadnieniu związanym z niepełnosprawnością, dojść do rozwiązań całościowych, ale nie tracąc z pola widzenia grup, które sobie wyodrębniliśmy - dodał.
aaa
11.3. MPiPS: 30 kwietnia okrągły stół ws. niepełnosprawnych
Źródło: PAP/Rynek Zdrowia
Data opublikowania: 2014-04-22
Jak podało Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, 30 kwietnia odbędzie się "okrągły stół" ws. osób niepełnosprawnych. Ma być okazją do dyskusji nt. systemu wsparcia osób niepełnosprawnych i ich opiekunów.
"Dotrzymujemy słowa. Parlament już przyjął ustawę przywracającą wsparcie finansowe dla opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych. W tym tygodniu Sejm powinien uchwalić podwyżkę świadczeń dla rodziców niepełnosprawnych dzieci. Tuż po tym, 30 kwietnia, spotkamy się z przedstawicielami środowisk osób niepełnosprawnych przy okrągłym stole" - zapowiedział minister Władysław Kosiniak-Kamysz, cytowany w komunikacie przesłanym we wtorek (22 kwietnia) przez MPiPS.
Spotkanie pod hasłem "Jak wspierać osoby niepełnosprawne?" odbędzie się w środę, 30 kwietnia w siedzibie resortu pracy, o godz. 10.
Do udziału zostali zaproszeni przedstawiciele wszystkich zainteresowanych środowisk, m.in. osób niepełnosprawnych i ich opiekunów, ekspertów zajmujących się tą problematyką, organizacji pozarządowych, rządu, samorządów oraz parlamentu.
"Okrągły stół", podczas którego rozpocząć się ma dyskusja na temat kompleksowego systemu wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami, zapowiedziany został przez Kosiniaka-Kamysza podczas parlamentarnych prac nad ustawami dotyczącymi finansowego wsparcia dla opiekunów dzieci oraz dorosłych osób niesamodzielnych.
aaa
11.4. O jakiej aktywności zawodowej pani mówi? To bzdury!
| 