Bir turdagi ta'minot vositalari komplekslari bir turdagi ta’minlash
komplekslaridan
va
(yoki)
komponentlaridan
tarkib
topadi;
kombinatsiyalashgan vositalar komplekslari
esa - har xil turdagi
ta’minlash komplekslari va komponentlari majmuidan tashkil bo‘ladi.
Vazifasi ishlab-chiqarish-texnikaviy bo‘lgan mahsulotlarga taalluqli
kombinatsiyalashgan KLVKlar ikki turga boiinadi:
- dasturiy-metodik kompleks (DMK);
- dasturiy-texnikaviy kompleks (DTK).
D a s t u r i y
m e t o d i k
k o m p l e k s
loyihalash
obyekti
(obyektning bir yoki bir necha qismi yoki bir butun obyekt) bo‘yicha tugal
loyiha yechimini olish yoki unifikatsiyalashgan protseduralami bajarish
uchun zarur boigan dasturiy, informatsion va metodik ta’minotlar
(matematik va lingvistik ta ’minotlar komponentlari bilan birga)
komponentlarining o‘zaro bog‘langan majmuidan iborat.
Vazifasi bo‘yicha DMKlar u m u m t i z i m i y
DMKlarga va
b a z a v i y
DMKlarga bo‘linadi; bazaviy DMKlar o‘z
navbatida
muammoga yo‘nalgan va obyektga yo‘nalgan DMKlarga bo‘linadi.
D a s t u r i y - t e x n i k a v i y
k o m p l e k s
DMKlaming
texnikaviy ta’minotning komplekslari va (yoki) komponentlari bilan
o'zaro bog‘langan majmuidan iborat.
Vazifasi bo'yicha DTKlar a v t о m a t l a s h t i r i l g a n i s h j o y i
(AIJ) va
m a r k a z i y h i s o b l a s h k o m p l e k s l a r i (MHK)ga
bo‘linadi.
Vositalar komplekslari ozlarining hisoblash va informatsion
resurslarini birlashtirib nimtizim yoki butun tizimlaming lokal hisoblash
tarmoqlarini tashkil qilishi mumkin.
Dasturiy
informatsion, metodik, matematik, lingvistik va texnikaviy
ta’minot turlarining komponentlari vositalar komplekslarining tarkibiy
qismi hisoblanadi.
KLVK funksiyalarini samarali bajarilishi vositalar komplekslari
tarkibiga kiruvchi komponentlarni sotib olinadiganlari bilan o‘zaro
moslashuvini ta’minlagan holda ishlab chiqish hisobiga erishilishi kerak.
Umumtizimiy
DMKlar dasturiy, informatsion, metodik va boshqa
turdagi ta’minotlami o‘z ichiga oladi. Ular boshqaruv, nazorat, hisoblash
jarayonini
rejalashtirish, kompyuterli loyihalash resurslarini taqsimlashni
bajarish va nimtizim yoki butun kompyuterli loyihalash uchun umumiy
bo‘lgan boshqa funksiyalami amalga oshirish uchun mo‘ljallangan.
Umumtizimiy DMKlarga misollar: monitor tizimlari, ma’lumotlar
bazalarini (MB) boshqarish tizimlari,
informatsion-qidiruv tizimlari,
mashina grafikasi vositalari, dialogli rejimni ta’minlovchi nimtizimlar va
h.k.
10
Kompyuterli
loyihalashda
texnikaviy
vositalar funksiyalarini
bajarishini boshqaruvchi monitor tizimlari. Monitor tizimlarining asosiy
funksiyalari:
- talab qilinadigan va mavjud resurslar
masalalari paketini nazorat
qiluvchi topshiriqiar ustuvorligi va navbat nomeri o‘matilgan holda
ma’lumotlar bazasiga kirish huquqini shakllantirish;
- topshiriqiar va masalalami boshqarish tillarming yo'riqlariga
ishlov berish hamda uzilishlarga boshqarishni ilib olib, uzilish sababini
tahlil qilish va uni loyihalovchiga tushunarli atamalarda izohlab reaksiya
(sezib ta’sir) qilish;
- nimtizimlar parallel ishlagan sharoitlarda
dialogli va interaktiv-
grafik hamrohligini tashkil qiluvchi masalalar oqimiga xizmat ko‘rsatish;
- avtomatik rejimlarda loyihalash operatsiyalarining bajarilishi
sifatini tahlil qilgan, bosqich yoki marshrutning davom etishi mezonlari
tekshirilgan, marshrutning alternativ qaytarilishi variantlarini tanlagan
holda loyihalashni boshqarish;
- tizimni ekspluatatsiya qilish statistikasini
olib borish va
optimallashtirish;
- topshiriqiar, masalalar va nimtizimlar, rejali topshiriqiar va joriy
ko'rsatmalar va so'rovlar ustuvorligini hisobga olgan holda kompyuterli
loyihalash resurslarini taqsimlash;
- resurslar va ma’lumotlami ruxsat etilmagan
kirishdan va nazarda
tutilmagan ta’sirlardan himoya qilish.
