Tasodifiy raqamni yaratish
Ba'zi ilovalar, misol uchun, Kompyuter o'yinlari kabi tasodifiy yoki
tasodifiy elementni talab qiladi. Misol uchun, zarlarning(toshlarning)
otilishiga taqlid qilish kerak bo'lgan o'yin 1 dan 6gacha bo'lgan
tasodifiy sonlar juftlarini yaratishi kerak. Scratch bu imkoniyatni 8.3
rasmda ko'rsatilgan kod blokidan foydalanib beradi.
Rasm 8.3
Odatiy bo'lib, ushbu kod bloki 1 dan 10 gacha bo'lgan raqamlarni
yaratish uchun o'rnatiladi.
Bu kod blok har qanday berilgan qator yordamida butun sonlarni
tasodifiy bittasini chiqarib berishda ko’maklashadi. Odatda, 1-dan 10-
ga qadar bo'lgan oraliq beriladi, lekin siz o'zingizning ehtiyojlaringizga
mos ravishda kirish maydonlarini o'zgartirishingiz mumkin. Agar kerak
bo'lsa, salbiy raqamlarni yaratishingiz mumkin. Raqamli oraliqni qattiq
kodlashdan tashqari, o'zgaradigan bloklarni bitta yoki har ikkala kod
blokining kirish maydoniga sudrab qo'yishingiz mumkin.
Ushbu kod blokining qanday ishlashini tushunish uchun quyidagi
misolni ko'rib chiqing:
Bu senariyda, Count nomli o'zgaruvchan yaratilgan va boshlang'ich
qiymati 0ga teng deb tayinlanadi. Keyin o'zgaruvchining qiymati 1 dan
5 oralig'ida tasodifiy tanlangan qiymatni belgilash orqali o'zgaradi.
Keyin ikkita o'rnatilgan kod blokini qayta bajarish uchun sikl yaratiladi.
Sikl bir necha marta takrorlash uchun mo'ljallangan va u bizda 10
marta bajariladi.
Ammo, agar Count o’zgaruvchisini sikldagi davr kiritish sohasiga olib
borilsa, Countga tasodifiy berilgan qiymatiga qarab tsikl takrorlash
soni ham tasodifiy aniqlanadi.
Taqqoslash operatsiyalari
Raqamlar bilan ishlash uchun, avvalgi bobda ko'rsatilgandek, ularni
matematik tarzda manipulyatsiya qilishingiz kerak. Natijada siz
muvaffaqiyatni qo'lga kiritasiz
Rasm 8.4
Ushbu kod bloklari har qanday ikkita raqamli qiymatni solishtirish
imkoniyatini beradi.
Oddiy dastur uchun faqat uning qiymatini ko'rsatish kerak bo'lishi
mumkin. Biroq, siz ko'pincha qiyin loyihalarda buni qo'llashing
mumkun. Misol uchun, tasodifiy sonni avtomatik ravishda ishlab
chiqaradigan raqamlarni taxmin qilish uchun o'yinni yaratmoqchi
bo'lsangiz, unda o'yinchi uni taxmin qilishga harakat qiladi. Tasodifiy
raqam ishlab chiqarilgandan va o'zgaruvchiga saqlanganidan so'ng,
o'yinchi uni taxmin qilishga harakat qilishni taklif qilishi kerak (ehtimol,
raqamlar bilan belgilangan 10ta tugmalaridan birining ustiga bosish
mumkin). O'yinchi to’g’ri taxmin qilganligini aniqlash uchun, o’yinchi
taxmin qilgandan so'ng, o'zgaruvchining qiymati bilan uning taxminini
solishtirishi kerak. Ushbu taqqoslash jarayonini engillashtirish uchun
Scratch 8.4-rasmda ko'rsatilgan uchta kod blokiga kirish imkonini
beradi
Shakl 8.4 da ko'rsatilgan birinchi va oxirgi kod bloklari bir qiymatni
boshqa qiymat bilan solishtirish imkonini beradi. Kodning birinchi
bloki, birinchi kiritilgan qiymatdan, ikkinchi qiymatning kichikligini
tekshiradi. Uchinchi kod blok teskarisini bajaradi va birinchi kiritilgan
qiymatning, ikkinchi qiymatdan kattaligini tekshiradi. O'rta kod birligi
esa ikki qiymatning tengligini aniqlash uchun ishlatiladi
Shu uch bloklarning har biri qanday ishlashini yahshiroq tushunish
uchun , keling, bir necha misollar ko'rib chiqaylik. Quyida ko'rsatilgan
birinchi misolda yashil bayroq tugmasi bosilganda har safar amalga
oshiriladigan skript yaratildi. Bu sodir bo'lganda, Count qiymati 10 ga
tenglanadi.Keyin, Boshqaruv blokiga raqamli bloklari yordamida shart
o'rnatiladi va agar sinov sharti (Count teng 10) rost bo’lsa. Shunday
qilib, “Salom!” matni nutq satrida ko'rsatiladi
Quyidagi misolda raqamlar kod bloki ishlatiladi, "Katta" shartlarini
tekshiradi. Quyida ko'rsatilgan misolda ham yashil bayroq tugmasi
bosilganda har safar amalga oshiriladigan skript yaratildi. Count
tomonidan tayinlangan qiymat 1da o'rnatiladi va boshqaruv blokidagi
“har doim” skripti abadiy amalga oshiriladigan tsiklni yaratish uchun
ishlatiladi (uni amalga oshirishni to'xtatish uchun shart
berilmagunicha). Tsiklda bir qator kod bloklari mavjud. Birinchi blok
audio faylni o'ynaydi va ikkinchi blok skriptni bir soniya davomida
to'xtatadi. Keyinchalik, boshqa boshqaruv bloki Count tomonidan
tayinlangan qiymatni 2 dan katta yoki yo'qligini baholash uchun shartli
testni o'rnatish uchun ishlatiladi va agar shunday bo'lsa, skriptni
bajarish uchun boshqa boshqaruv bloki ishlatiladi. Agar Countga
tayinlangan qiymat 2dan katta bo’lmasa, tsikl pastki qismida
joylashgan, kodning oxirgi bloki amalga oshiriladi,ya’ni Count qiymati
1ga oshiriladi. Keyin tsikl takrorlanadi va yana amalga oshiriladi.
Agar tsiklni birinchi marta boshlasangiz, Count tomonidan tayinlangan
qiymat 1ga teng. Count qiymati 3-da o'rnatilgunga qadar tsikl ikki
iterasiyalarni amalga oshirishi kerak bo’ladi, natijada skriptning
yakunlanishiga olib keladi. Shunday qilib, audio fayl uch marta ijro
etadi.
Quyida ko'rsatilgan yakuniy misol shartlardan “Kamroqni”
tekshiradigan raqamlar kod blokidan foydalanadi. Oldingi ikkita
misolda bo'lgani kabi, bu skript har safar yashil bayroq tugmasi
bosilgandaishga tushadi. Bu sodir bo'lganda, Count 1 ga teng qilib
o'rnatiladi. Keyin, Count 15 dan kam bo'lgunga qadar takrorlanadigan
tsikl yaratiladi. Har safar test rost deb baholanganda, uchta ichki kod
bloki bajariladi. Kodning birinchi bloki spriteni 25 qadamga siljitadi.
Keyingi kod bloki Count ga tayinlangan qiymatni 1 ga oshiradi va
oxirgi kod bloki skriptni bir soniya davomida kutish uchun buyruq
beradi.
Agar siz ushbu skriptni yozsangiz, sikl 14 marta bajariladi va Count 15
ga yetganda bajarishni to'xtatadi.
Scratch kodning ekvivalent bloklarini taqdim etmasa ham, 8.5-rasmda
ko'rsatilganidek, mantiqiy taqqoslash uchun tepada muhokama
qilingan uchta kod blokini Scratch kod bloklari bilan birlashtirib,
osongina ekvivalent taqqoslash testlarini yaratishingiz mumkin.
8.5-rasmda ko'rsatilgan kod bloklarining birinchi birikmasi Total nomli
o'zgaruvchiga berilgan qiymat 10 dan kichik yoki teng ekanligini
aniqlaydigan testni yaratadi. Bu misol beshta kod blokidan iborat:
ikkita o'zgaruvchi bloki , raqamlarning ikkita kod bloki va tenglikni
taqqoslash uchun ishlatiladigan “Kamroq” operatsiyalar va hamma
narsani bir-biriga bog'lash uchun ishlatiladigan, yana bir boshqa
raqamlar bloki
.
8.5-rasmda ko'rsatilgan kod bloklarining ikkinchi kombinatsiyasi juda
o'xshash va Total ga tayinlangan qiymat 5 ga teng yoki undan katta
ekanligini tekshiradigan test yaratish uchun mo'ljallangan.
Oxirgi misol uchta kod blokidan iborat bo'lib, u Total ga tayinlangan
qiymatlarni 3 ga teng yoki yo'qligini aniqlash uchun ishlatiladi.
Rasm 8.5 Mantiqiy taqqoslashlarni yarating.
| 