|
Yadroning tarkibiy qismi
|
| bet | 16/17 | | Sana | 02.06.2024 | | Hajmi | 247,26 Kb. | | #259225 |
Bog'liq Yadroning tarkibiy qismiA = N (12.1)
bu yerda – radioaktiv parchalanish doimiysi, N – manbadagi radioaktiv yadrolar soni.
Aktivlik o‘lchov birligi qilib SI sistemasida Bekkerel (Bk) qabul qilingan. 1 Bk=1 s–1. Aktivlikning SI sistemasidan tashqari o‘lchov birliklaridan biri Kyuri hisoblanadi: 1 Ki = 3,71010 Bk.
Ko‘pincha adabiyotlarda parchalanish doimiysi emas, balki yarim yemirilish (parchalanish) davrining qiymatlari keltiriladi. Bu ikkala kattalik orasida quyidagi bog‘lanish mavjud:
(12.2)
m massali manbadagi radioaktiv yadrolar soni
(12.3)
bu yerda NA – Avogadro soni, – izotopning molyar massasi
(12.2) va (12.3) ni (12.1) ga qo‘yamiz va m massali monoizotop manbaning aktivligini aniqlaydigan ifodani olamiz:
(12.4)
Agar aktivlik Bk larda emas, balki Kyurilarda hisoblansa, u holda ifodani quyidagi ko‘rinishda yozamiz:
(12.5)
1 g tabiiy kaliy chiqarayotgan -zarralar sonini topish uchun 40K radioizotopining tabiiy aralashmadagi protsent miqdorini va -zarralar chiqishi yuz beradigan parchalanishlar ulushini hisobga olish kerak. Massasi 1 g tabiiy kaliyda m'=p1 g=10–41 g=10–4 gr miqdorda 40K radioizotopi bor. -parchalanish ulushi I=0,89 ga teng. Ko‘rilayotgan hol uchun (1.41) ifoda quyidagi ko‘rinishga keladi:
(12.6)
Agar bu ifodaga yuqorida ta’kidlangan qiymatlarni qo‘yib hisoblasak, AB=28 Bk qiymatni olamiz. Boshqacha aytganda, 1 g tabiiy kiliy 1 s da taxminan 28 ta -zarracha (elektron) chiqaradi. Shunga o‘xshash hisobni K-qamrash uchun bajarsak, 1 g tabiiy kaliy 1 s taxminan 4 ta -kvant chiqarishini aniqlaymiz. Massasi 1 g tabiiy kaliy chiqarayotgan -zarralar va -kvantlar sonini bilgan holda, ixtiyoriy massali istalgan kaliy birikmasi chiqarayotgan -zarralar va -kvantlar sonini topish mumkin.
|
| |
