) sportchining startdan oldingi qaltirash, jonsizlik holati




Download 3,76 Mb.
Pdf ko'rish
bet64/79
Sana20.09.2024
Hajmi3,76 Mb.
#271792
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   79
Bog'liq
kitob 005ff877346f495

1) sportchining startdan oldingi qaltirash, jonsizlik holati;
2) sportchining startga yuqori tayyorgarlik va jangovarlik holati; 3)
sportchining ruhan tushkunlik holati.
S h u la rd a n startg a ja n g o v a r 
tayyorgarlik va startdagi ta ’sirchanlik holati sporchi uchun g ‘alabani 
ta ’m inlaydigan m uhim holatlardir. Bulardan tashqari, ko‘p yillik am aliy 
faoliyatim iz natijalari g ‘alabaga erishishning yana b ir m uhim om ili 
jam oadagi h ar bir o ‘yinchining m aqsadi kam andaning um um iy maqsadi 
bilan uzviy bog‘liqlikda, yagonalikda ekanligini ko'rsatadi. Ayrim hollarda 
jam oa sportchilari o ‘rtasida o ‘zaro ijobiy m unosabatlarning buzilishi 
oqibatida paydo b o ia d ig a n noxushliklar jam oada turli salbiy holatlarni 
vujudga keltiradi: ularda bir-biriga ishonchsizlik, bir-birining o ‘yinidan 
qoniqm aslik, adolatsizlik, tartibsizlik kabi salbiy m unosabatlar paydo 
b o ‘ladi. N a tija d a k a m a n d a o ‘y in c h ila ri k e tm a -k e t m a g 'lu b iy a tg a
uchrayveradi, o ‘yinning sifati pasayadi, o'yinchilar boshqa jam oalarga
126


o ‘tib ketishga m ajbur b o lad ilar. Agar sport jam oalarida psixolog lavozimi 
joriy etilib, uning faoliyati y o ‘lga q o ‘yilgan b o ‘lsa, b u n d ay salbiy 
holatlarning oldi olingan yoki bunday noxushliklarga barham berilgan 
b o ‘lar edi.
Biz m azkur o ‘quv qo'llanm ada irodasi b o ‘sh, xarakteri zaif sp ortchilar 
bilan olib boriladigan tarbiyaviy ishlarning alohida uslubiy jih atla rin i 
ilmiy nuqtayi nazardan asoslab berishga harakat qildik. M urabbiylarga 
bunday sportchilar bilan ishlashda «o‘zini-o‘zi boshqarish», «autogencha 
mashq qilish», «meditatsiya» uslublaridan foydalanish to ‘g‘risida tavsiyalar 
berdik. Jum ladan, hozirgi sportda rekordlarning m uttasil yangilanib va 
o ‘zgarib turishi sababli sportchilardan yuqori (maksim al) kuchlanish bilan 
mashq qilishni talab qilish, sportchida bajaradigan har bir harakatni to ‘g ‘ri 
idrok qilish m alakalarini rivojlantirish (m asalan, baland to g ‘larda m ashq 
qilishga m oslashish t o ‘g ‘risida fiziolog va psixolog olim larning ilm iy 
tajribalari ham da am aliy izlanishlari natijalariga asoslangan n azariy
xulosalarga amal qilish yoki 800 m etrga yuguruvchilarga m asofani t o ‘g ‘ri 
id ro k etish b a ro b a rid a m u so b aq ad a k u c h li h ay a jo n va v a h im a g a
berilmaslik) uchun maxsus m ashqlarni bajarish yuzasidan tegishli uslubiy 
ko ‘rsatm alar berdik.
Xullas, m azkur o ‘quv q o ‘llanm ada jism o n iy m adan iy at va sp ort 
m utaxassislari tayyorlash, sohaga oid k o ‘plab m uam m oli m asala va 
vaziy atlarn i to ‘g ‘ri hal etish ; sp o rtc h ila rd a m a ’naviy h issiy o tlarn i 
shakllantirishda alohida ahamiyatga ega bo‘lgan m uam m olar ilmiy-uslubiy 
va m etodik nuqtayi nazardan yoritib berildi. S huningdek, q o ‘llanm ada 
sport psixologiyasining ko‘pgina tushunchalari m ahalliy sh art-sh aro it va 
hozirgi kunning xususiyatlari hisobga olinib, anchagina batafsil izohlandi.
M ualliflarning ko‘p yillik pedagogik ham da sport m usobaqalarining 
doimiy ishtirokchisi va murabbiysi sifatida orttirgan tajribalariga tayanilgan 
holda respublikam iz va chet ellarda chop etilgan ilmiy, o ‘q uv -m etodik 
manbalarni o ‘rganish asosida tayyorlangan m azkur o ‘quv adabiyoti «Sport 
p six o lo g iy a si» fa n id a n o ‘z b e k tilid a y a ra tilg a n d a stla b k i o ‘q u v
q o ‘llanm alardan biri bo'lgani uchun ayrim tu shu nchalar etarli darajada 
talqin qilinm agan b o ‘lishi m um kin. Shu bois m ualliflar m azkur o ‘quv 
q o ‘llanm aning m azm uni b o ‘yicha bildirilgan xolisona istak, taklif, fikr- 
m ulohaza va m aslahatlarni sam im iy qabul qiladilar.



Download 3,76 Mb.
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   79




Download 3,76 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



) sportchining startdan oldingi qaltirash, jonsizlik holati

Download 3,76 Mb.
Pdf ko'rish