Nazorat savollari:
1. Taqsimot logistikasi deb nimaga aytiladi?
2. Taqsimot logistikasining asosiy
maqsadi nimalardan iborat
bo‘ladi?
3. Taqsimot logistikasining vazifalarini aniqlashda necha xil
yondoshish mumkin?
4. Mikro darajada qanday masalalar yechiladi?
5. M akrologistik darajada qanday masalalar yechiladi?
8.2. Tovarlarni taqsimlash kanallari, ularning
vazifalari va tuzilishi
Iste’molchi va ta ’minlovchi alohida mikrologistik tizim bo‘lib
bir-biri bian taqsimot kanallari orqali bog‘lanadi.
Taqsimot kanali bu alohida shaxslar va tashkilotlarning aniq bir
tovar yoki xizmat turiga bo‘lgan egalik
huquqini ishlab chiqa-
ruvchidan
iste’molchiga
berishdir.
Logistik
kanal
har
xil
vositachilaming tartibga keltirilgan majmuasi bo‘lib aniq bir ishlab
chiqaruvchidan iste’molchiga moddiy oqimlarni yetkazib beradi.
Bunda tashkilotlar va shaxslar m a’lum bir vazifalarni bajara-
dilar.
Jumladan, bitimlarni tuzish davrida kanal bo‘ylab tovarlar
harakatini ta’minlash uchun zarur bo‘lgan axborotlami to ‘plash,
kanal faoliyatini ta ’minlash bo‘yicha o‘z bo‘yniga tavakkalchilikni
olish. Bitimlarni oxiriga yetkazish so‘ngida
moliyaviy vositalami
ishga solib tovarlar harakatini tashkil etish .
Taqsimot jarayoni bevosita quyidagilarni. o ‘z ichiga oladi:
buyurtmalarni qayta ishlash, mahsulotlarni omborlashtirish va
tovarlar zaxirasini
bir maromda saqlab turish, tovarlarni iste’mol
chiga yetkazib berish uchun ulami transportirovka qilish.
Taqsimot kanallari har xil tuzilishga ega boMishi mumkin va
ular kanallam ing darajalari bilan tavsiflanadi.
Kanalning darajasi- bu oxirgi iste’molchiga tovarga bo‘lgan
egalik huquqini va tovarni yetkazib berish bo‘yicha ishlarni amalga
oshiruvchi vositachi sonidir. Taqsimot
kanallarini tashkil etish
sxemalari 34 - rasmda ko‘rsatilgan. Rasmdan ko‘rinib turibdiki,
taqsim ot kanallari to 'rt xil darajada bo‘lishi mumkin ekan:
100
- nolinchi darajadagi kanal. Bu kanalda ishlab chiqaruvchi
tovarlarni to ‘g ‘ridan to ‘g ‘ri iste’molchiga
hech bir vositachilarsiz
yetkazib beradi; Masalan, paxta xomashyosini to ‘g ‘ridan to ‘g ‘ri
paxta zavodiga yetkazib berish yoki poliz mahsulotlarini daladan
savdo do‘konlariga yetkazib berish va boshqalar:
- birinchi darajali kanal. Bu kanalda tovarlarni oraliq vositachi
ishtirokida yetkazib beriladi. Masalan,
paxta xomashyosini paxta
punkti orqali paxta zavodiga yetkazib berish yoki poliz mahsu
lotlarini poliz omboriga tashib olish va keyin savdo do‘konlariga
tashish;
Ishlab
Nolinchi darajali kanal
Iste’molchi
chiqaruvchi
Birinchi darajali kanal
Ishlab
Chakanafurush
Istc’molchi
chiqaruvchi
vositachi
Ikkinchii arajali kanal
Ishlab
chiqaruvchi - »
Ko'tarafurush
vositachi
—
Chakanafurush
vositachi
Iste’molchi
Uchmchi darajali kanal
Ko‘tarafurush
vositachi
Kichik
Ishlab
chiqaruvchi
