Konussimon metrik (GOST 25229-82) rezba (6.9- shakl). Konussimon
metrik rezbalar 1:16 nisbatdagi konus sirtiga o ‘yiladi. Ulaming nominal
diametri 6 mm dan 60 mm gacha boMishi mumkin. Konussimon rezbalarni
belgilashda АЖ harflar, nominal diametri oMchami, qadamining oMchami
boMishi lozim. MK 24x1,5 o'ng yoMli, MK 24x1,5 LH - chap yoMli.
Silindrik quvurli (GOST 6357-81) rezba (6.10-shakl). Quvurlami
bir-biri bilan ulashda qoMlaniladi. Quvurli rezbalar dyumlarda G harfi
qo'shib belgilanadi (ldyuym=25,4 mm ga teng). A sinf aniqlikdagi 1Vi"
oMchamdagi silindrik quvurli rezbani belgilashga misol: G1 Vi-A. Shu
oMchamdagi, В sinf aniqlikdagi, chap yoMli quvurli rezba -G1
‘/2 LH -
210
В deb belgilanadi. Tashqi va ichki rezbalami biriktirishda ulaming aniq
sinflari bir xil bo‘lsa, G1 V
2
-A/A, har xil bo‘lsa, - G1
‘/2
-A/В ko‘rinishda
belgilanadi.
Konussimon quvurli (GOST 6211 -81) rezba 1:16 konuslikdagi sirtga
o‘yiladi. Ulami shartli belgilashda
R
harfi qatnashadi. Tashqi konussimon
quvurli rezba -
R 1 '/2,
ichkisi -
Rc '/2,
shu rezba tashqi chap yo‘lli boisa,
R IV
:2
LH,
ichki chap yo‘lli bo‘lsa,
Rc IV
2
LH
ko‘rinishida belgilanadi.
Quvurlami bir-biriga o‘tqazishda -
Rc/R\ Vi-A/B
ko‘rinishida yoziladi.
Ba’zi hollarda ichki silindrik quvurli rezbaga tashqi quvurli konussimon
rezbalar o‘tkazilishi (burab kiritilishi) mumkin. Shunda ular quyidagicha
belgilanadi:
G/R '/2-A; G/R 1 ' A L H - A .
Trapetsiyasimon (GOST 9484-81) rezba (6.11-shakl) laming profili
teng yonli trapetsiyadan iborat boiib , uchidagi burchagi 30° ga teng.
Standartga ko‘ra bu rezbaldar 10 mm dan 640 mm gacha diametrlarda
tayyorlanadi. Bunday rezbalar harakatlantimvchilar guruhiga kiradi.
Trapetsiyasimon rezbalar mayda, yirik qadamli, bir kirimli, ko‘p
kirimli, o‘ng yo‘lli va chap yo‘lli boiadi. Bir kirimli tashqi rezbali dia
metri 50 mm, qadami 8 mm, qo‘yim maydoni le bo isa, Гг50х8-7е, shu
parametrdagi chap y o ili rezba Tr 50x8L/V- le ko‘rinishlarda yoziladi.
Ko‘p kirimli trapetsiyasimon rezbani belgilashda uning qadami Pn
(P - qadami, n - kirim soni) kiritiladi. Masalan, 7 r5 0x 8/P 4/- nominal
diametri 50 mm, kirimi 8 mm, qadami 4 mm, shu parametrli rezba chap
y o ili boisa, 7r50x8/P4/Z#deb belgilanadi.
Trapetsiyasimon rezbalami belgilashda qo‘yim maydonini ko‘rsatish
zarur boisa, u eng oxirida yoziladi, masalan, TiSOxS/H 4 / le yoki
211
7r50x8/P4/-7//. Trapetsiyasimon rezbaning rezbasi qancha kiritilishini
ko‘rsatish lozim bo‘lsa, 7>-50x8/P4/-7e-180 - bu yerda 180 rezbaning
kiritilgan uzunligi. Rezbalaming birikkan holdagi ko‘rinishini belgilashga
misol: 7>50x8/P4/7 HHe yoki Tr50x8/P4/LH-1 НПe.
|
