|
Zаminimizning qimmаtbаhо minеrаl хоmаshyo rеsurslаrigа bоyligi хаlq
|
| bet | 3/11 | | Sana | 27.09.2023 | | Hajmi | 0.85 Mb. | | #84330 |
Bog'liq Jamshid Н.Кун, Borland delphi 7 dasturlash muhitida 11 sinf geometriya faniga oid masalalarni yechish ilovalar yaratish, corex, FAMOUS MUSEUMS OVER THE WORLD, INFORMATIKA TA’LIMIDA INTEGRATSIYA O‘QITISHNING MAQSADI,MAZMUNI, VOSITASI, NATIJASI SIFATIDA NAMOYON, 5-ma’ruza. Kichik maktab yoshi davrida psixik rivojlanish xususi, 5-sinf-matematika-fanidan-barcha-choraklar-uchun-test-savollari-toplami| 1-rasm. Elektryoyli plazmatronlarning tasniflanishi.
Plazmatron ishlashi uning quvvati, tarkibi, plazmali oqimning harorati va tezligi, ishchi bosim bilan, sanoatli FIK (oqim to‘liq quvvatining barcha iste'mol qilinadigan elektr quvvatiga nisbati) va ish resursi bilan tavsiflanadi. Yoyli plazmatronlar uchun bu ko‘rsatkichlar quyidagi chegaralarda o‘zgaradi: quvvat 20 MVt gacha; oqim harorati 3000-50000 K; plazmatrondan chiqishda oqim tezligi 1- 104 m/s; ishchi bosim ko‘lami 103 -10 atm, FIK 75-90%; ish resursi, asosan, elektrodlar eroziyasi bilan aniqlanadi va yuzlab soatga yetadi. Elektrodlar eroziyasi issiqlikning ortiqcha yuklanishi tufayli va qator holatlarda elektrodlar materialining plazma hosil qiluvchi gaz bilan kimyoviy o‘zaro aloqasi natijasida sodir bo‘ladi.
Plazmali texnologiya kimyo sanoatida (azot oksidini, atsetilin,sianli va ftorli birikmalar, metallar nitridlarini, kremniy karbidini va b.larni olishda), rangli va qora metallurgiyada (cho‘yan va po‘lat olishda, qayta eritishda, metallarga ishlov berishda, payvandlash, qirqish, suyultirib qoplashda va changlatishda) keng qo‘llanilishga ega.
Qora metallurgiyada temirni bevosita olish eng istiqbolli hisoblanadi.
1.2 Tiklash jarayonlarini amalga oshirish uchun
agregatlar turi
Plazmali tiklash jarayonlari va ularni amalga oshirish agregatlari quyidagi asosiy talablarni qoniqtirishi lozim: agregatning yagona yuqori darajali quvvati; jarayonning uzluksizligi; ham bo‘laklangan hamda changli temir rudali xom ashyoni – boyitish mahsulotni qayta ishlash imkoniyati; elektr yoyidan qayta ishlanadigan materialga issiqlikning samarali uzatilishi; tiklagichdan foydalanishning yuqori darajada samaradorligi; metall va shlakning samarali ajralishi; qayta ishlov beriladigan materialning eng kam chiqib ketishi; chiqadigan issiqlikdan va gazning tiklangan qobiliyatidan oqilona foydalanish.
Tiklash jarayonlarini amalga oshirish uchun plazmali texnologiyani qo‘llash kichik gabaritlarning oson boshqariladigan agregatlarini va metall sig‘imini va shunga ko‘ra, mexanizatsiyalash va avtomatlashtirishning yuqori darajasili mablag‘ sig‘imini yaratish imkonini beradi. Agregatlarni miniatyuralash tufayli zararli ekologik oqibatlar yuzaga kelishi ehtimoli kamayadi: vodorod tarkibli gazlardan foydalanish, keyinchalik esa tiklagich sifatida vodoroddan foydalanish, agregatlarni sovitish uchun suv sarfi jiddiy kamayadi. Plazmali texnologiya kam bosqichli va hattoki bir bosqichli metallurgik jarayonlarni yaratish imkonini beradi.
Hozirgi vaqtda plazmali tiklash jarayonlarini amalga oshirish bo‘yicha ko‘pgina tavsiyalar mavjud. Biroq, bular barchasi laboratoriya bosqichida yoki kichik ko‘lamli yarim sanoatli tadqiqotlar bosqichida turibdi. Tiklash jarayonlarining barcha agregatlarni qarama-qarshi oqimli va to‘g‘ri oqimli turlarga ajratish mumkin.
Qarama-qarshi oqimlilarga tabiiy yoki koloshnikli gazlardan, koksli gazdan va yoqilg‘ining boshqa turlaridan plazmali generatorlarda olinadigan qizdirilgan tiklagich gazdan foydalanishda domna pechini kiritish mumkin. Qizdirilgan tiklagich gaz bu holatda puflashni berish uchun qilingan namunali qurilmalar soplosidan domna pechiga puflanadi (2-rasm). Plazmali generator soploga o‘rnatiladi, va 2300-2800 K haroratli tiklagich gaz pechga berilishidan oldin bevosita puflash bilan aralashtiriladi. Gorn diametri 0,3 m li domna pechidagi tajribalar shuni ko‘rsatdiki, koks sarfi 100-150 kg/t cho‘yanga yetishi mumkin.
2-rasm. Puflashni domna pechiga yetkazish uchun qurilma soplosiga
plazmali generatorni o‘rnatish:
1- plazmali generator; 2- havoli purma; 3-qoplama; 4-soplo.
“SKF” shved firmasi tomonidan ishlab chiqilgan Plazmasmelt jarayonida koksning yanada past sarflanishi olinishi mumkin. Bu jarayon shaxta pechining bir va ikkita ketma-ket joylashgan qaynovchi qatlam reaktorlarining 2 kombinatsiyasi sifatida agregatli hal qilingan (3-rasm). Qaynovchi qatlam reaktorlarida mayda temir rudali material (konsentrat) 1000-1100 K bo‘lganda shaxta pechidan chiqadigan gaz bilan 50-60%; tiklanadi. Qaynovchi qatlam reaktoridan chiqadigan 10-15%SO va N2 mavjud gaz konsentratni quritish va qizdirish uchun qo‘llaniladi.
Suyuq cho‘yan olish bilan konsentratni butunlay tiklash koks bilan to‘ldirilgan shaxta pechida amalga oshiriladi. Qaynovchi qatlam reaktoridagi qisman tiklangan konsentrat kukunsimon flyus va ko‘mir bilan birga shaxtaning pastki qismiga puflanadi. Shixta komponentlari (qisman tiklangan konsentrat, flyus va ko‘mir) plazmatronlarda qizdirilgan gaz beriladigan sohalarga puflanadi. Konsentratni oxirigacha tiklash ko‘mirning qattiq uglerodi hisobidan boradi, temir oksidlarini tiklashning endotermik reaksiyalari uchun zaruriy issiqlik, shuningdek, cho‘yan va shlakni eritish uchun issiqlik esa plazma hosil qiluvchi gaz bilan kiritiladi. Temir oksidlarini tiklash natijasida hosil bo‘lgan gazda qisman uglerod ikki oksidi mavjud bo‘ladi, qaysiki u koksli o‘rnatma orqali o‘tishida tiklanadi. Gaz shaxta pechidan 1300-1500 K haroratli chiqadi, undan so‘ng 1000-1100 K gacha sovitiladi, changdan tozalanadi va qaynovchi qatlam reaktoriga va plazma hosil qiluvchi gaz sifatida plazmali generatorlarga qisman beriladi. Tasvirlangan jarayonda issiqlikning jamlanma sarflanishi 11,3 GJ tashkil etadi. Ko‘mir va koks sarfi mos ravishda 200 va 50 kg, elektroenergiya 1 t cho‘yanga 1100 kVt·s.
|
| |
