55
Zamonaviy dars va unga qo‘yiladigan talablar
Avazova Farangiz Ixtiyor qizi
O‘zbekiston -Finlandiya pedagogika instituti O‘zbek tili va adabiyoti yo‘nalishi 2 –
bosqich magistranti
+998995876630
Annotatsiya.
Ushbu maqolada bugungi kun yoshlarini
darsga jalb etish va
zamonaviy darslarni tashkil etish to‘g‘risida gapirilgan. Shu jarayonda zamonaviy
darslarga qo‘yiladigan talablar, dars tashkil etishdagi mantiqiylik va izchillilik va
usullar yoritib beriladi.
Kalit so‘zlar:
zamonaviy, dars, talab, mahorat,
didaktik talablar, metodlar,
texnologiya, zamonaviy dars turlari, aralash dars, umumlashtiruvchi dars…
Keyingi yillarda ta’lim tizimidagi islohotlar, asosan, O‘zbekiston Respublikasini
rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha 2017-2021 yillarga mo‘ljallangan
Harakatlar strategiyasida belgilangan «…ta’lim tizimini takomillashtirish, sifatli ta’lim
xizmatlari imkoniyatlarini oshirish»
1
ga doir g‘oyalar asosida olib borilmoqda. Har bir
sohada ilg‘or innovatsiyalarni yaratish bugungi kun ilm ahlining asosiy maqsadidir.
Har qanday milliy til kabi o‘zbek tili ham o‘zbek millatini birlashtiruvchi, uning
milliy ruhini ifodalovchi vositadir. Chunki Respublikamizning birinchi Prezidenti
ta’kidlaganidek: “Jamiki ezgu fazilatlar inson qalbiga, avvalo, ona allasi, ona tilining
betakror jozibasi bilan singadi. Ona tili bu millatning ruhidir. Ona tilini yo‘qotgan har
qanday millat o‘zligidan judo bo‘lishi muqarrar”.
2
Prezidentimiz tashabbusi bilan mamlakatimizda yetakchi
soha va tarmoqlarni
innovatsion rivojlantirish, innovatsion g‘oyalar va texnologiyalarni ishlab chiqarishga
keng joriy etish yuzasidan izchil ishlar amalga oshirilmoqda. Davlatimiz rahbarining
2017-yil 29-noyabrdagi “O‘zbekiston Respublikasi Innovatsion rivojlanish vazirligini
tashkil etish to‘g‘risida”gi farmoni bu boradagi ishlarni yangi bosqichga ko‘tarishga
xizmat qiladi. prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev "Xalqimiz dunyoqarashida
innovatsiya muhitini yaratish eng muhim vazifamizdir. Innovatsiya boʻlmas ekan, hech
bir sohada raqobat, rivojlanish boʻlmaydi. Bu sohadagi oʻzgarishlarni xalqimizga keng
1
Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш. Мирзиёевнинг 2017 йил 7 февралдаги ПФ-4947-сон
«Ўзбекистон Республикасини янада ривожлантириш бўйича Ҳаракатлар стратегияси тўғрисида»ги
Фармони
2
Karimov I. A. Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch. –Toshkent, 2008, 86-b.
56
targʻib qilmasak, odamlarda koʻnikma
paydo qilmasak, bugungi davr shiddati, fan-
texnikaning mislsiz yutuqlari bilan hamqadam boʻlolmaymiz", degan edi.
O‘qituvchi innovatsion texnologiyalarga asoslanib darsni tashkil etar ekan, turli
texnik vositalardan ham (kompyuter, proyektor, elektron doska vahokazo) foydalanishi
mumkin. O‘qituvchining faoliyatida innovatsiyalar qanchalik ko‘p bo‘lsa, mazmun
shunchalik oshadi. Ta’limda innovatsion texnologiyalar va interfaol metodlar haqidagi
tasavvurlar barqaror va mukammal shaklga ega emasligini ham e’tirof etish kerak. Har
bir o‘qituvchi ta’limga individual tarzda yangilik kiritishi mumkin.
Innovatsion
texnologiyalar o‘qituvchi o‘z faoliyatidan qoniqmaslikdan kelib chiqadi.
Zamonaviy dars - bu aynan o‘quvchilarning bilish darajasi rivojlanib, ularni
atrofdagi haqiqatni
faol ravishda idrok etishga, sabab-ta'sir munosabatlarini
tushunishga va topishga, mantiq, fikrlash va muloqot qobiliyatlarini
rivojlantirishga
undaydi. Zamonaviy darsning maqsadi aniq va o‘lchovli bo‘lishi kerak. Maqsadni dars
natijasi bilan aniqlash mumkin. Darsning yangi ta'lim maqsadlariga o‘quvchilar o‘zlari
tomonidan tuziladigan va shaxsan o‘zi uchun muhimligini anglaydigan maqsadlar
kiradi.
Zamonaviy dars mashg'ulotlar, suhbatlar, video-munozaralar, ishbilarmonlik va
rol o‘ynash o‘yinlari, ochiq savollar, aqliy hujum va boshqalar kabi mashg'ulot usullari
va o‘qitish usullaridan foydalanish bilan ajralib turadi.
