Zamonaviy interfaol usullar asosidagi o’qitish metodlari

ZAMONAVIY INTERFAOL USULLAR ASOSIDAGI O’QITISH METODLARI

JIZZAX VILOYATI YANGIOBOD TUMAN 1-UMUMIY O’RTA TA’LIM MAKTABI

Tayyorladi : Alibekov Jamshid ermamatovich

Jizzax 2024 yil

Annotatsiya

O'quvchilarning mustaqil ravishda bilim ola olishlari, o'zlarini o'zlari anglashi,mustaqil harakat qila olishlari, o'zini shaxsiy imkoniyatlarini ko’rsata olishlari va o'zlarini namoyon qila olish qobiliyatini rivojlantirish uchun nafaqat og'zaki va yozma nutq, balki faol metodlar va ta'limning guruh bo’lib ishlash shakllari, zamonaviy AKT vositalarlar ham muhim ahamiyatga egadir.

Shu munosabat bilan,o’qitishning allaqachon amalda mavjud bo’lgan metodlari va o’qitishning yangi texnologiyalari haqida ma’lumotlar o'qituvchilar uchun hozirgi kunda dolzarbdir.Chunki hozirgi kunlarda o'qituvchilar uchun bu mavzu bo’yicha yetarli va to’laqonli ma’lumotlar mavjud emas. Mavjudalrida ham ma’lumotlar ko’picncha o'qituvchilar uchun chalkashlik keltirib chiqaradi. Ayniqsa rus tili va ingliz tillardagi ma’lumotlarga qaraganda uzbek tilida pedagoglar uchun bu mavzu bo’yicha ma’lumotlar juda oz . Bu qo’llanma-ma’lumotnomada hozirgi vaqtdagi mavjud bo’lgan, pedagoglarimiz o’z darslari jarayonida qo’llashlari mumkin bo’lgan asosiy metodlarni to’plamnini tuzishga harakat qildim. Bu qo’llanma-ma’lumotnoma faqat chet tillari o’qituvchilari uchun emas balki barcha fan o’qituvchilari uchun mo’ljallangan. Ishonamanki, ushbu ma’lumotnoma ko‘plab o‘qituvchilar, ayniqsa, ta’limdagi innovatsion jarayonlarga qiziquvchilar uchun muhum qo’llanma-ma’lumotnoma bo‘la oladi o’ylayman.

KIRISH

• Interaktiv usul. Interaktiv ("Inter" - o'zaro, "harakat" - harakat qilish) - o'zaro aloqada bo'lish, suhbat, suhbat tarzida bo'lishni anglatadi. Boshqacha qilib aytganda, faol usullardan farqli o'laroq, interfaollar o'quvchilarning nafaqat o'qituvchi bilan, balki bir-biri bilan ham kengroq o'zaro munosabatlariga va o'quv jarayonida o'quvchilarning faolligi ustunligiga qaratilgan. Interfaol darslarda o‘qituvchining o‘rni o‘quvchilar faoliyatini dars maqsadiga erishishga yo‘naltirishdan iborat. O'qituvchi dars rejasini ham ishlab chiqadi (odatda, bu interfaol mashqlar va topshiriqlar bo'lib, ular davomida talaba materialni o'rganadi).
• Interfaol ta'lim - bu kognitiv faoliyatni tashkil etishning maxsus shakli. Bu juda aniq va bashorat qilinadigan maqsadlarni nazarda tutadi. Maqsad - talaba yoki tinglovchi o'zini muvaffaqiyatli, intellektual qobiliyatli his qiladigan qulay o'quv sharoitlarini yaratish, bu o'quv jarayonining o'zini samarali qilish, bilim va ko'nikmalarni ta'minlash, shuningdek, mashg'ulot tugagandan so'ng muammolarni hal qilish uchun asos yaratishdir.
• Boshqacha qilib aytganda, interfaol ta’lim, eng avvalo, dialogli ta’lim bo‘lib, uning davomida o‘quvchi va o‘qituvchi, o‘quvchilarning o‘zlari o‘rtasida o‘zaro ta’sir sodir bo‘ladi. Ta'limning interfaol shakllarining vazifalari:

• o'quvchilarning qiziqishini uyg'otish;
• o‘quv materialini samarali o‘zlashtirish;
• o‘quvchilarning berilgan o‘quv vazifasini hal qilish yo‘llari va variantlarini mustaqil izlashi (taklif etilgan variantlardan birini tanlash yoki o‘z variantini topish va yechimni asoslash);
• o‘quvchilar o‘rtasida ta’sir o‘rnatish, jamoada ishlashga, har qanday nuqtai nazarga bag‘rikenglik bilan qarashga, har bir insonning so‘z erkinligi huquqini hurmat qilishga, uning qadr-qimmatini hurmat qilishga o‘rgatish;
• talabalarning fikr va munosabatlarini shakllantirish;
• hayotiy va kasbiy ko‘nikmalarni shakllantirish;
• talabaning ongli kompetentsiya darajasiga erishish.
• Interfaol shakllardan foydalanganda o'qituvchining roli keskin o'zgaradi, u markaziy bo'lishni to'xtatadi, u faqat jarayonni tartibga soladi va uni umumiy tashkil etishda ishtirok etadi, zarur vazifalarni oldindan tayyorlaydi va guruhlarda muhokama qilish uchun savollar yoki mavzularni shakllantiradi, maslahatlar beradi; rejalashtirilgan rejani amalga oshirish muddati va tartibini nazorat qiladi. Ishtirokchilar ijtimoiy tajribaga - o'zlarining va boshqa odamlarning tajribasiga murojaat qilishadi, shu bilan birga ular bir-biri bilan muloqot qilishlari, belgilangan muammolarni birgalikda hal qilishlari, nizolarni yengishlari, umumiy tillarni topishlari va murosaga kelishlariga to’gri kerak.